Thái Bình: Sông Vĩnh Trà kêu cứu

Những ngày trở trời, mùi hôi thối sặc sụa bốc lên từ con sông đã "hành hạ" hàng nghìn hộ dân sống hai bên. Có thời gian cao điểm, nước sông một màu đen kịt, rác thải ô nhiễm đóng bè trôi lập lờ, xác súc vật, nước thải độc hại từ các nhà máy… đang tập trung đầu độc sông Vĩnh Trà thành dòng sông chết.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, sông Vĩnh Trà là một nhánh của con sông Trà Lý. Nhánh sông này khá dài, chảy dọc thành phố Thái Bình, đi qua các phường: Kì Bá, Lê Hồng Phong, Đề Thám, Quang Trung kéo dài đến cầu Phúc Khánh. Tại đây nó chia làm 2 nhánh, một dòng chảy ngược về phía cầu Đen đổi tên thành sông Kiến Giang và một dòng chảy xuôi về phía cầu Tân Đệ dọc theo Quốc lộ 10.

Con sông này chảy luồn lách qua các phố phường đông đúc, bệnh xá, nhà máy, khu công nghiệp… vì vậy, hàng ngày, nó là đường tiêu thoát của hàng trăm nghìn cống vệ sinh nhà dân, cống thải của các cụm công nghiệp đóng trên địa bàn như Phúc Khánh, Nam Long, Hồng Quân… tất cả tập trung đổ xuống dòng Vĩnh Trà, biến con sông này xưa vốn trong xanh, hiền hòa, nay trở thành con sông đen ngòm, bẩn thỉu, hôi thối.

Được biết, đoạn sông Vĩnh Trà chảy qua các tổ 38, 39, 40, 41, thuộc địa phận phường Quang Trung, thành phố Thái Bình là bị ô nhiễm nặng nhất. Ông Nguyễn Văn Phú, sinh năm 1974, nhà kề ngay bờ sông cho biết: “…nhiều năm qua, con sông khốn khổ này gánh đủ loại nước thải của các hộ gia đình, xí nghiệp nhà máy, bệnh viện. Mùa mưa còn đỡ chứ mùa hanh khô thì kinh khủng lắm. Người đi đường còn không chịu được mùi chứ đừng nói gì đến những người sống ở đây, khổ nhất là nhà nào có trẻ nhỏ, chúng thường xuyên khóc quấy vì đau ốm do môi trường sống ô nhiễm quá nặng nề”.

Theo nhiều người dân sống quanh khu vực này cho biết, hầu hết nước của con sông Vĩnh Trà này là nước thải trong thành phố chảy về. Chỉ trong vài ngày, nếu không bơm nước lưu thông thay rửa ở đầu nguồn thì nước sông nhanh chóng chuyển từ xanh rêu sang đen ngòm. Từ nhiều năm nay, những hộ gia đình sống dọc hai bên bờ sông hàng ngày vẫn đang phải chịu cảnh sống chung với mùi hôi thối, xú uế, bốc lên từ dưới sông. Thậm chí, cả những ngày hè oi bức, các hộ gia đình ở đây vẫn phải đóng kín cửa, vì nóng còn cố chịu đựng được, riêng mùi hôi thối của con sông này thì không ai chịu nổi.

Theo ghi nhận, mùa hè và mùa hanh khô là hai mùa xảy ra tình trạng nước sông ô nhiễm trầm trọng nhất. Vì vào các mùa này, nước ở sông Trà Lý chủ yếu tháo ra các cánh đồng để phục vụ sản xuất nông nghiệp là chính nên mực nước trên sông hạ, khiến nhánh sông Vĩnh Trà không có nước lưu thông thay rửa. Có khi nước cạn đến sát chân kè, màu nước đen ngòm, xác cá chết nổi lềnh phềnh, hàng nghìn hộ dân cùng chịu đựng mà chỉ biết "kêu trời"!

Có mặt tại cầu Chu Văn An, nơi sông Vĩnh Trà chảy qua vào những ngày nắng nóng gần đây, chúng tôi thấy mặt sông Vĩnh Trà phủ kín rác rưởi dân sinh, ruồi nhặng bu đầy, dưới lớp rác là màu nước đen ngòm thốc mùi lên khủng khiếp. Đây rất có thể là nơi ủ bệnh, phát tán các mầm mống bệnh dịch, đặc biệt đang trong những ngày hè oi bức, lúc cao điểm cho các bệnh dịch bùng phát. Thậm chí, nó đang ảnh hưởng trực tiếp và uy hiếp đến sức khỏe của hàng trăm sinh viên ở Khu ký túc xá sinh viên 9 tầng, thuộc tổ 39, phường Trần Phú, khi họ đang lưu trú học tập trên địa bàn.

Không chỉ những hộ gia đình sống dọc hai bên bờ sông mà ngay cả những nhà ở sâu trong khu dân cư cũng bị ảnh hưởng bởi mùi nước sông ô nhiễm. Đoạn đường ngã tư giữa đường sông Vĩnh Trà và Lý Bôn còn có tình trạng nhiều hộ gia đình mở quán bán cơm bình dân. Họ căng bạt dọc bên bờ sông nấu nướng, nước sinh hoạt cũng được đổ trực tiếp xuống sông càng làm cho dòng sông vốn đã bị ô nhiễm lại càng thêm “đau khổ” hơn.

Chưa kể, dọc hai bên sông, ngày nào cũng họp những chợ cóc nhỏ, lắm khi rác thải, túi nilon đựng hàng… cũng được những người bán hàng tiện tay vứt xuống sông. Mùi nước sông ô nhiễm xen lẫn với mùi xú uế, tanh tưởi sau mỗi buổi tan chợ càng khiến cho không ít người đi đường cảm giác khó chịu vì đủ các mùi nồng nặc xông lên mũi. Nhiều cụ già sống quanh khu vực này đã ngậm ngùi, tiếc nuối cho con sông vốn xanh trong này của ngày xưa.

Cụ Phạm Quang Vinh, 82 tuổi, ở tổ 41, phường Quang Trung đã mấy chục năm sống gắn bó với dòng sông Vĩnh Trà, kể: “Thời Pháp thuộc con sông này có tên là con sông Đào. Sau đó được đổi tên thành Vĩnh Trà. Trước đây, nước sông trong, mát, trẻ con ở đây thi nhau ra tắm. Giờ thì nước đen kịt, thối lắm, chỉ vô tình tiếp xúc với nước sông là chân tay đã bị mẩn ngứa”.

Theo ý kiến của một lãnh đạo phường Quang Trung, thành phố Thái Bình: Tình trạng ô nhiễm của sông Vĩnh Trà chảy quan địa bàn diễn ra đã nhiều năm nay và ảnh hưởng trực tiếp đến người dân. Sông ô nhiễm do nhiều nguồn, chủ yếu do chất thải dân sinh và chất thải của các khu, cụm công nghiệp. Những ngày nước cạn, nước sông càng thêm ô nhiễm nặng, nước màu đen như nước nhuộm vải. Nhà tôi cũng là nạn nhân của mùi ô nhiễm từ con sông này nhiều năm nay.

Được biết, trong các lần tiếp xúc cử tri, địa phương đã nhiều lần ý kiến về tình trạng bức xúc này, tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có giải pháp nào khả thi để khắc phục. Tạm thời cấp trên đang có dự án làm đường cống gom chất thải dân sinh để tập trung xử lý. Và sẽ có kiến nghị xử lý nghiêm một số doanh nghiệp có hành vi xả thải đầu độc sông Vĩnh Trà.