Kiểm soát chặt hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp

Mới đây, tại phiên họp Nghị quyết Chính phủ thường kỳ tháng 8/2019, các cơ quan Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước phải giám sát, cảnh báo, ngăn ngừa các rủi ro về mua, bán trái phiếu doanh nghiệp.

Hà Nội: 92 dự án bất động sản đang cầm cố ngân hàng gọi tên "ông lớn" nào? Thấy gì qua kết quả kiểm toán các tổ chức tài chính, ngân hàng, bảo hiểm? Ngân hàng bị "siết" cho vay cầm cố sổ tiết kiệm

Thông tin từ Bộ Tài chính cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2019, tổng mức phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) là 116.085 tỉ đồng, tăng 7,4% so với cùng kỳ 2018. Trong đó, ngân hàng thương mại phát hành 36.700 tỉ đồng (chiếm 36%), doanh nghiệp bất động sản là 22.122 tỉ đồng (19%), lượng phát hành của công ty chứng khoán chiếm 3,5%, còn lại là các doanh nghiệp khác.

Lãi suất TPDN bình quân là 9,5%-11%/năm. Nhìn tổng thể là bằng và cao hơn khoảng 0,5% so với mức cho vay phổ biến của các ngân hàng thương mại. Quy mô thị trường TPDN tới hết tháng 6/2019 có mức vốn hóa bằng 10,22% GDP, tăng 21% so với cùng kỳ 2018, vượt mục tiêu đặt ra là 7% GDP vào năm 2020.

Trong 6 tháng đầu năm 2019, tổng mức phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) là 116.085 tỉ đồng

Trong một cuộc họp hồi cuối tháng 8, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá thị trường TPDN có sự phát triển nhanh thời gian qua vì các doanh nghiệp có nhu cầu vốn lớn để sản xuất kinh doanh, trong khi tăng trưởng tín dụng có xu hướng được quản lý chặt chẽ hơn, nhất là các lĩnh vực còn nhiều rủi ro như bất động sản.

Phó Thủ tướng đánh giá mặt tích cực của TPDN trong 6 tháng đầu năm là từng bước hình thành kênh cung vốn trung, dài hạn cho doanh nghiệp, giảm bớt áp lực cho vay của các ngân hàng thương mại, hỗ trợ các ngân hàng thương mại huy động vốn trái phiếu để tăng vốn cấp 2, hỗ trợ doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực huy động vốn cho sản xuất kinh doanh. Kỳ hạn phát hành TPDN dài (kỳ hạn 5 năm chiếm 66% tổng khối lượng phát hành), các nhà đầu tư chủ yếu là nhà đầu tư có tổ chức, tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân chỉ chiếm 6,1%.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng nếu không kiểm soát tốt việc phát hành TPDN (với lãi suất huy động quá cao - PV) sẽ có rủi ro, ảnh hưởng tới thị trường tín dụng và cân đối vĩ mô.

"Lãi suất một số đợt phát hành cao từ 13- 14%, cá biệt có doanh nghiệp bất động sản phát hành tới 14-15% cao hơn lãi suất cho vay của ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng khác. Tổ chức phát hành trái phiếu doanh nghiệp hầu như chưa được xếp hạng tín nhiệm nên tiềm ẩn rủi ro cho nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư cá nhân không đủ thông tin phân tích rủi ro. 70% doanh nghiệp phát hành trái phiếu sử dụng tài sản và tài sản hình thành từ nguồn hình thành trái phiếu nhưng chưa được định giá bởi tổ chức định giá độc lập và khó xác minh các tranh chấp pháp lý. Vốn huy động có thể sử dụng chưa đúng mục đích do chưa có báo cáo sử dụng vốn có ý kiến của kiểm toán theo quy định của Nghị định số 163/2018/NĐ-CP. Và 98% các đợt phát hành là riêng lẻ" - Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khái quát.

Do đó, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tiếp tục theo dõi sát các biến động của thị trường trong nước và quốc tế, điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt; điều hành tỷ giá phù hợp. Tập trung vốn tín dụng đối với các lĩnh vực ưu tiên, kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, tạo điều kiện thuận lợi tăng khả năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ gia đình, góp phần hạn chế tín dụng đen.

Đề nghị Ngân hàng Nhà nước tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu, đồng thời triển khai sơ kết 2 năm triển khai Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng và Quyết định số 1058/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, phải giám sát, cảnh báo, ngăn ngừa các rủi ro về hoạt động mua, bán trái phiếu doanh nghiệp và cấp tín dụng cho khách hàng để đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của tổ chức tín dụng. Bảo đảm an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán điện tử.