Chống biến đổi khí hậu: Kết quả COP25 vẫn chỉ là những cam kết

Điểm sáng duy nhất của COP25 là thỏa thuận xanh "Green Deal" của Liên minh châu Âu (EU) cho phép khối này thực hiện mục tiêu triệt tiêu khí thải carbon vào năm 2050. Còn lại, kết quả vẫn chỉ là những cam kết, thậm chí chỉ có 80 quốc gia nhỏ (chiếm 10,5% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính) hứa sẽ nâng thêm mức cam kết của mình.

Việt Nam tham gia nhiều sự kiện bên lề COP 25

Biểu tình bên ngoài nơi diễn ra Hội nghị COP25 ở Madrid - Ảnh: Reuters

Hội nghị lần thứ 25 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP 25) đã chính thức khai mạc ngày 02/12/2019 tại Madrid, Vương quốc Tây Ban Nha, với mục tiêu đạt thỏa thuận về một số quy định nhằm thực thi Hiệp định Paris. Dự kiến lúc đầu, Hội nghị sẽ kết thúc vào ngày 13/12, nhưng cuối cùng lại bị kéo dài muộn gần 2 ngày so với kế hoạch do các nền kinh tế lớn và nhỏ không giải quyết được những vấn đề tranh chấp theo Thỏa thuận chung Paris năm 2015.

“Đã đến lúc hành động”, đó là câu khẩu hiệu mang tính khẩn cấp của Hội nghị COP25. Tuy nhiên, sau gần 2 tuần đàm phán, vẫn chưa có hành động cụ thể nào được thống nhất để khẩn trương thực hiện nhằm trấn an cho tương lai nhân loại.

Bộ trưởng Môi trường Chile, Chủ tịch COP25 Carolina Schmidt thừa nhận: “Đây là Hội nghị khí hậu dài nhất trong lịch sử và tôi muốn cảm ơn các bạn vì đã đặt trái tim và nỗ lực vào việc tìm kiếm thỏa thuận với tất cả các bên. Thật đáng buồn khi chúng ta không thể đạt được thỏa thuận cuối cùng”.

Bốn năm sau Thỏa thuận khí hậu Paris, các cuộc đàm phán ở Madrid được xem là thử thách đối với ý chí của các chính phủ nhằm thông qua một hành động tập thể. Các mục tiêu đầy tham vọng ban đầu về cắt giảm lượng khí thải toàn cầu vẫn chưa được nhất trí. Kết quả là COP25 vẫn chỉ là những cam kết, thậm chí chỉ có 80 quốc gia nhỏ (chiếm 10,5% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính) hứa sẽ nâng thêm mức cam kết của mình. COP25 đưa ra một tuyên bố chung hết sức khiêm tốn, chỉ thừa nhận "nhu cầu cấp thiết" đối với các cam kết cắt giảm khí CO2 mới nhằm thu hẹp khoảng cách giữa lượng phát thải hiện tại với các mục tiêu của Hiệp định Paris để kiềm chế mức tăng nhiệt độ của trái đất dưới 2 độ C trong thế kỷ này. Các đại biểu cũng tán thành việc tăng cường hỗ trợ các nước nghèo và đang phát triển dễ bị tác động nhất từ tình trạng biến đổi khí hậu.

Điểm bất đồng mấu chốt là cách thức tài trợ cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và quản lý mức khí thải khi năm 2021 là thời điểm hiệp định bước vào giai đoạn thực thi. Hiện các bên chưa ghi nhận tiến triển đáng kể trong vấn đề bồi thường và hỗ trợ các quốc gia phải hứng chịu tác động tồi tệ nhất của các hình thái thời tiết cực đoan. Trong khi đó, những nền kinh tế mới nổi đang phát triển nhanh như Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil không muốn công bố các mục tiêu cắt giảm khí thải mới do nỗi lo sẽ phải gánh thêm chi phí phát thải.

Có lẽ, điểm sáng duy nhất của COP25 là thỏa thuận xanh "Green Deal" của Liên minh châu Âu (EU) cho phép khối này (trừ Ba Lan) thực hiện mục tiêu triệt tiêu khí thải carbon vào năm 2050, một số quốc gia thành viên quyết định đưa năng lượng hạt nhân vào danh mục các nguồn năng lượng cần thiết.

Trong tuyên bố đưa ra ngay sau khi COP 25 kết thúc, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cũng đã bày tỏ sự thất vọng về kết quả của Hội nghị, coi đây là cơ hội bị bỏ lỡ trong cuộc chiến chống lại tình trạng nóng lên của Trái đất: “Tôi rất thất vọng về kết quả của COP 25. Cộng đồng quốc tế đã mất đi cơ hội quan trọng để thể hiện tham vọng lớn hơn về giảm nhẹ tác động, tăng cường thích nghi và tài trợ cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu".

Việc các nước chưa thể hoàn thành việc xây dựng bộ quy tắc ứng xử tại COP 25 lần này, đồng nghĩa với việc mọi vấn đề còn dang dở sẽ được tiếp tục thảo luận và giải quyết tại COP 26, dự kiến diễn ra tại Glasgow, Anh vào năm 2020.