Thành lập Khu bảo tồn đất ngập nước Tam Giang – Cầu Hai: Khẳng định quyết tâm bảo vệ môi trường

Lễ công bố thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tam Giang - Cầu Hai tại xã Quảng Thái, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra ngày 5/6 vừa qua, khẳng định hơn nữa cam kết và quyết tâm trong bảo vệ môi trường, bảo vệ hệ sinh thái đất ngập nước phục vụ lợi ích của nhân dân và phát triển bền vững của đất nước.

Bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên Khu bảo tồn ĐNN Tam Giang – Cầu Hai

Rừng ngập mặn Rú Chá, một trong hai phân khu của khu bảo tồn. Ảnh: Võ Thạnh

Rừng ngập mặn và hệ sinh thái đất ngập nước có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thanh lọc ô nhiễm, hỗ trợ sinh kế cho các cộng đồng địa phương, bảo vệ hạ tầng và cuộc sống của người dân sống trong hoặc gần các khu vực này. Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tam Giang - Cầu Hai được thành lập tại Quyết định số 495/QĐ-UBND ngày 20/2/2020 của UBND Thừa Thiên Huế. Đây là một trong 2 khu bảo tồn đất ngập nước được thành lập trong khuôn khổ hỗ trợ của dự án “Bảo tồn các khu đất ngập nước quan trọng và sinh cảnh liên kết” (2015 – 2020) do Quỹ môi trường toàn cầu (GEF) và Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tài trợ. Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ quản dự án, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường là chủ dự án.

Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên Huế) được xem là vùng đầm phá lớn nhất Đông Nam Á, nơi đây không chỉ có giá trị cao về tài nguyên, đa dạng sinh học, mà còn có chức năng vô cùng quan trọng về môi trường sinh thái, có vai trò to lớn về cân bằng tự nhiên ven bờ và phát triển kinh tế xã hội.

Vùng đất ngập nước hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai thuộc địa phận của 5 huyện, thị xã ven biển Thừa Thiên Huế là Phong Điền, Quảng Điền, Phú Vang, Phú Lộc và thị xã Hương Trà. Đây là vùng đất ngập nước tiêu biểu cho điều kiện nhiệt đới gió mùa, lớn nhất Đông Nam Á và thuộc cỡ lớn trên thế giới. Nơi đây không chỉ có giá trị cao về tài nguyên đặc biệt là đa dạng sinh học, mà còn có chức năng vô cùng quan trọng về môi trường sinh thái, có vai trò to lớn về cân bằng tự nhiên ven bờ và phát triển kinh tế - xã hội khu vực. Đầm phá Tam Giang - Cầu Hai là một trong những đại diện hiếm hoi của hệ sinh thái ven biển nhiệt đới với môi trường phức tạp và đa dạng: đồng bằng châu thổ, vùng nước nông mở, vùng nước với đệm cỏ, các cửa sông và những nhánh sông bao quanh bởi những đụn cát chắn. Đây từng là nơi tập trung chim nước di cư với số lượng trên 2 vạn cá thể vào mùa đông. Hệ sinh thái đầm phá cung cấp nguồn dinh dưỡng chính cho khoảng 500 ngàn người sống trong 44 xã thuộc 5 huyện, thị xã xung quanh đầm phá…

Khu bảo tồn bao gồm phân vùng Ô Lâu (1.270 ha), phân vùng Cồn Tè - Rú Chá (187 ha) và 23 khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản (614 ha), nằm trong ranh giới hành chính của 23 xã, thị trấn thuộc 5 huyện, thị xã. Trong đó, khu bảo vệ nghiêm ngặt hơn 799 ha, khu phục hồi sinh thái trên 1.242 ha, khu dịch vụ - hành chính 29,5 ha. Vùng đệm của khu bảo tồn đất ngập nước Tam Giang - Cầu Hai bao gồm toàn bộ diện tích đất mặt nước xung quanh đầm phá, tiếp giáp với phân khu bảo vệ nghiêm ngặt và phân khu phục hồi sinh thái là 17.945 ha. Vùng sinh cảnh liên kết của khu bảo tồn có diện tích là 69.684 ha bao gồm diện tích theo địa giới hành chính của 33 xã xung quanh đầm phá.

Việc thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tam Giang - Cầu Hai có ý nghĩa vô cùng quan trọng nhằm mục tiêu bảo tồn, phục hồi được sinh cảnh, các hệ sinh thái; bảo vệ, phục hồi và phát triển quần thể của các loài chim hoang dã, các loài thủy sản quý hiếm; đồng thời giảm thiểu những tác động làm suy giảm chất lượng môi trường sống, cấu trúc hệ sinh thái. Tăng cường khả năng chống chịu của các hệ sinh thái trong khu bảo tồn, thích ứng với những biến động tự nhiên của đầm phá và biến đổi khí hậu; đảm bảo sự tham gia của cộng đồng tại địa phương trong quản lý, khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên đất ngập nước; phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững; cộng đồng địa phương được tham gia quản lý, khai thác, sử dụng bền vững các giá trị của khu bảo tồn.

Việc thành lập Khu bảo tồn đất ngập nước Tam Giang – Cầu Hai thể hiện cam kết và quyết tâm trong bảo vệ môi trường, bảo vệ hệ sinh thái đất ngập nước phục vụ lợi ích của nhân dân và phát triển bền vững của đất nước, góp phần thúc đẩy các hoạt động bảo tồn tại Việt Nam, cân bằng sinh thái và duy trì cảnh quan tự nhiên, các giá trị đa dạng sinh học, phục vụ cho phát triển kinh tế-xã hội.