Ưu tiên phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch

Năng lượng là ngành kinh tế - kỹ thuật giữ vai trò trọng yếu và có tính tiên phong, làm nền tảng phục vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Phát triển năng lượng là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược quan trọng để thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Bên cạnh đó, phát triển năng lượng còn gắn chặt chẽ với những hoạt động về chính trị - ngoại giao, bảo đảm quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường sinh thái. Do vậy, phát triển năng lượng phải gắn chặt với bảo vệ môi trường.

Chương trình hành động của Chính phủ triển khai thực hiện Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia

Đảng ta đã xác định trong phát triển năng lượng phải ưu tiên khai thác và sử dụng triệt để các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch. Trước đây, chủ yếu phát triển các năng lượng hóa thạch, trong đó dựa chủ yếu vào than. Tại Diễn đàn cấp cao về năng lượng Việt Nam 2020: Triển khai Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, ông Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương đã nhấn mạnh, điểm rất mới hiện nay trong phát triển và sử dụng năng lượng là thay vì sử dụng năng lượng hóa thạch, chúng ta tích cực sử dụng năng lượng khí, giảm dần năng lượng than.

Về phân bổ năng lượng, trước đây, chúng ta phân bổ một cách hài hòa, thì bây giờ chúng ta phân bổ năng lượng dựa trên lợi thế so sánh của từng địa phương, và vị trí, vai trò của từng địa phương, từng khu vực trong chiến lược phát triển chung của đất nước.

Một điểm mới nữa là sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, đặc biệt là Cách mạng công nghiệp 4.0 đang có tác động rất lớn đến toàn cầu. Đất nước ta muốn phát triển nhanh, theo kịp các nước khác mà không ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực năng lượng thì chúng ta không bao giờ thực hiện được mục tiêu đó. Vì vậy Đảng ta xác định rằng, việc ứng dụng khoa học công nghệ có ý nghĩa hết sức quan trọng trong phát triển năng lượng hiện nay. Trước đây, chúng ta chủ yếu nhập khẩu công nghệ, nhập khẩu máy móc thiết bị, sản xuất trong nước còn rất hạn chế và ở phân khúc rất thấp. Lần này Đảng và Nhà nước đã đặt ra mục tiêu là phải từng bước tiến tới làm chủ công nghệ và tiến tới sản xuất được các thiết bị trong lĩnh vực ngành năng lượng.

Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng khẳng định, Việt Nam luôn đặc biệt quan tâm, đầu tư thích đáng cho phát triển năng lượng nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy sản xuất phát triển, nhất là trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Phó Thủ tướng nêu 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đang tập trung chỉ đạo điều hành đối với ngành năng lượng Việt Nam; đồng thời yêu cầu các bộ, ngành liên quan tập trung sửa đổi, bổ sung các Luật Điện lực, Luật Dầu khí, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; xây dựng mới Luật Năng lượng tái tạo; sớm nghiên cứu, xây dựng mới, bổ sung điều chỉnh đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật dưới các luật này để hướng dẫn, triển khai hiệu quả các nội dung mới, khắc phục những tồn tại, bất cập, trong hoạt động của ngành năng lượng hiện nay.

Hình ảnh tại Diễn đàn cấp cao về năng lượng Việt Nam 2020.

Các cơ quan liên quan phải xây dựng các cơ chế đặc thù trong đầu tư phát triển các dự án năng lượng, cơ chế tài chính và huy động vốn cho phát triển nguồn điện và hệ thống truyền tải điện. Xây dựng cơ chế phát triển đột phá đối với điện gió ngoài khơi xa bờ, cơ chế đấu thầu, đấu giá cung cấp năng lượng phù hợp, đặc biệt trong các dự án đầu tư năng lượng tái tạo, năng lượng mới, cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời phân tán với mục đích tự dùng, cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa nhà máy điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện, chính sách thuế khuyến khích sản xuất, sử dụng năng lượng sạch, tái tạo…

Xây dựng quy định về lộ trình đổi mới công nghệ trong ngành năng lượng. Phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng phải loại bỏ và các tổ máy phát điện hiệu suất thấp không được xây dựng mới. Rà soát, sửa đổi, bổ sung các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia trong lĩnh vực năng lượng…

Phó Thủ tướng yêu cầu các đơn vị tập trung xây dựng Chiến lược phát triển ngành năng lượng và chiến lược phát triển các phân ngành điện và than giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045; đồng thời, nghiên cứu, xây dựng chiến lược nhập khẩu năng lượng dài hạn, chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia….