Ô nhiễm ánh sáng ngày càng nghiêm trọng gây nguy hiểm cho các sinh vật biển

Kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Plymouth (Anh) cho thấy, 3/4 diện tích đáy biển gần các thành phố lớn đang tiếp xúc với mức độ ô nhiễm ánh sáng gây hại.

Bước đầu đánh giá hiện trạng ô nhiễm rác thải nhựa tại một số bãi biển Việt Nam

Ô nhiễm ánh sáng làm gia tăng hiệu ứng nhà kính.

Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Scientific Reports, các nhà khoa học Đại học Plymouth đã xem xét tác động của ánh sáng nhân tạo bắt nguồn từ các thành phố ven biển đến những loài sinh vật sống dưới đáy biển gần đó. Kết quả cho thấy, 3/4 diện tích đáy biển gần các thành phố lớn đang tiếp xúc với mức độ ô nhiễm ánh sáng gây hại. Trong đó, nghiêm trọng nhất là ánh sáng có bước sóng màu xanh lá cây và xanh lam.

Đây là điều đáng lo ngại đối với sinh vật ven biển bởi vì nhiều loài dựa vào các tín hiệu tự nhiên như ánh sáng Mặt trăng để định hướng vào ban đêm và tiến hành quá trình trao đổi chất.

Theo nhóm nghiên cứu, ánh sáng màu xanh lục, xanh lam và đỏ thường được trộn lẫn với nhau để tạo ra đèn LED màu trắng. Người ta dùng nguồn ánh sáng nhân tạo này để chiếu sáng đường phố hoặc các tòa nhà.

Hiện có khoảng 75% siêu đô thị trên thế giới đang nằm tại các vùng ven biển và dân số ở đây dự kiến tăng lên gấp đôi vào năm 2060. Do đó, tình trạng ô nhiễm ánh sáng sẽ ngày càng nghiêm trọng, khiến các sinh vật biển gặp nguy hiểm.

Ô nhiễm ánh sáng (light pollution) là việc con người tạo ra ánh sáng quá mức, gây khó chịu, có thể ảnh hưởng tới hệ sinh thái. Sự tác động tới hệ sinh thái đầu tiên có thể kể tới được đó là làm xáo trộn đời sống sinh hoạt của nhiều loài động vật khác nhau. Đó là các loài côn trùng và những động vật ăn côn trùng. Nhiều loài côn trùng bị hấp dẫn bởi ánh sáng, vậy nên chúng sẽ đi tìm tới nguồn sáng và khiến cho động vật ăn côn trùng không thể tìm được nguồn thức ăn. Do đó mà chúng sẽ bỏ đi nơi khác để sinh sống, vô hình chung sự cân bằng sinh thái ở khu vực bị phá vỡ.

Ngoài mối quan hệ giữa con mồi – kẻ săn mồi bị phá vỡ, ô nhiễm ánh sáng còn ảnh hưởng tới chu kỳ các loài động vật sinh sản và phát triển và cả sự quang hợp của cây xanh. Các loài cây về ban đêm sẽ sản sinh ra nhiều CO2 hơn, nếu như ánh sáng xuất hiện quá nhiều sẽ làm tăng nồng độ CO2 lên và khiến cho các chất khí làm hiệu ứng nhà kính gia tăng. Từ đó ảnh hưởng tới cân bằng không khí và môi trường xung quanh.

Mặc dù ô nhiễm ánh sáng và hậu quả tiềm tàng của nó đã được các chuyên gia chỉ rõ, song đến thời điểm này, Việt Nam vẫn thiếu các quy chuẩn về chiếu sáng công cộng, và chưa đi kèm với chế tà, chưa có cảnh báo chính thức nào được đưa ra về các nguy cơ này.