Công nghệ hấp khử trùng rác thải y tế

Một nhóm chuyên gia của Viện Nghiên cứu cơ khí (Bộ Công Thương) đã thực hiện thành công “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và đưa vào vận hành hệ thống xử lý rác thải y tế bằng phương pháp hấp nhiệt ướt, năng suất từ 4.000 - 4.500 kg rác/ngày”, không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao, mà còn góp phần bảo vệ môi trường.

Ngành Y thải ra môi trường 22 tấn rác nhựa mỗi ngày

Hệ thống xử lý rác thải y tế bằng phương pháp hấp nhiệt ướt đang vận hành thử nghiệm tại Urenco 13.

Chủ nhiệm đề tài - kỹ sư Nguyễn Văn Bình cho biết: Chất thải y tế lây nhiễm có nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng và môi trường nếu không được loại bỏ các đặc tính nguy hiểm như lây nhiễm, truyền bệnh để biến chúng thành rác thải thông thường và xử lý chúng như chất thải sinh hoạt. Hiện nay trên thế giới và trong nước đang sử dụng dụng hai công nghệ chính để xử lý rác thải y tế lây nhiễm, đó là công nghệ đốt và công nghệ không đốt. Đặc biệt, ở các nước phát triển, công nghệ không đốt đã thay thế hoàn toàn cho công nghệ đốt.

Hầu hết các cơ sở y tế nước ta đang sử dụng lò đốt để xử lý rác thải y tế nguy hại, nhằm loại bỏ hoàn toàn các chất lây nhiễm có trong rác thải y tế thành khí CO2 và hơi nước qua việc đốt rác thải ở nhiệt độ khoảng 1.000 độ C. Quá trình tiêu hủy rác thải y tế bằng công nghệ đốt bộc lộ nhiều nhược điểm, đó là gây ra chất thải thứ phát là dioxin và furan - đây là những độc tốc ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người và ô nhiễm môi trường.

Việc áp dụng các công nghệ không đốt hay công nghệ xử lý rác thải y tế bằng nhiệt hấp không chỉ triệt tiêu chất thải thứ phát là dioxin và furan phát sinh mà còn là bước xử lý rác thải hiệu quả trước khi chôn lấp mà không gây hại đến môi trường, phù hợp với xu hướng chung hiện nay trên thế giới.

Quá trình hấp tiệt trùng diễn ra trong 1 thiết bị có tên gọi là nồi hấp tiệt trùng. Hoạt động dựa vào nhiệt độ, áp suất lớn, mọi vi khuẩn và vi sinh vật bị loại bỏ hoàn toàn. Buồng hấp được thiết kế đặc biệt, có thể chịu được nhiệt độ và áp suất lớn.

Sau nhiều năm nghiên cứu, nhóm chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu cơ khí đã chế tạo thành công Hệ thống xử lý rác thải y tế bằng phương pháp hấp nhiệt ướt, năng suất từ 4.000 - 4.500 kg rác/ngày, gồm 1 nồi hấp theo thiết kế; 1 nồi hơi theo thiết kế; 1 tủ điều khiển nồi hấp; 1 tủ điều khiển nồi hơi (phần cứng và phần mềm điều khiển) và bộ quy trình công nghệ xử lý rác thải y tế hấp nhiệt ướt. Các chuyên gia đều đánh giá cao kết quả của đề tài về ý nghĩa khoa học, giá trị thực tiễn, nhất là tính mới, tính sáng tạo về mặt công nghệ. Sản phẩm đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường cho phép vận hành thử nghiệm theo Công văn số 6524/BTNMT-TCM ngày 18/11/2020.

Hệ thống được áp dụng thực tế tại Công ty Cổ phần Vật tư thiết bị môi trường 13 (Urenco 13). Sau hai tháng lắp đặt, khảo nghiệm, kết quả cho thấy, hệ thống mới vận hành ổn định. Đặc biệt, các xét nghiệm vi sinh rác thải y tế sau khi được xử lý bằng hệ thống mới đạt kết quả theo yêu cầu của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương.

Ông Tống Việt Dũng - Phó Giám đốc Urenco 13 cho biết, Hệ thống có nhiều ưu điểm, chất lượng tương đương sản phẩm nhập khẩu của GK-MOSS Mỹ. Chất lượng rác thải xử lý vẫn như cũ nhưng thời gian xử lý rác rút ngắn xuống chỉ còn khoảng 80% - 85%, năng suất tăng lên khoảng 15 - 20% so với công nghệ của hãng hàng đầu thế giới về thiết bị hấp khử trùng chất thải y tế. Đặc biệt, hệ thống của nước ngoài trị giá gấp khoảng 4 lần so với hệ thống do đơn vị trong nước chế tạo.

Với công nghệ này, Việt Nam có thể thực hiện các công ước về bảo vệ môi trường đã ký kết với quốc tế như: Công ước về bảo vệ tầng ôzôn 1985, Tuyên bố Liên hợp quốc về môi trường và phát triển 1992, Công ước khung về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (UNFCCC) 1992, Công ước Stockholm về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (POP) 2001... tạo ra môi trường trong sạch cho xã hội.