Can Lộc, Hà Tĩnh: Doanh nghiệp khai thác vật liệu xây dựng "chưa gắn với hoạt động bảo vệ môi trường"

Tác động đến môi trường là việc không thể tránh khỏi trong quá trình khai thác tài nguyên thiên nhiên phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, tuy nhiên, nếu tổ chức, cá nhân tuân thủ nghiêm các nội dung đã được chấp thuận hoặc công bố về kế hoạch bảo vệ môi trường, chắc chắn rằng môi trường, môi sinh không bao giờ bị xâm hại.

Xe chở VLXD ra khỏi khu vực khai thác, qua khu dân cư (trên địa bàn xã Vượng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh)

Cam chịu của người dân?

Nhiều hộ dân sinh sống tại xóm 1 xã Vượng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh hầu hết quanh năm phải “cửa đóng then cài” không phải vì an ninh trật tự mà vì bụi. Bụi phát sinh từ quá trình khai thác, vận chuyển vật liệu xây dựng (VLXD) của một số doanh nghiệp trên địa bàn, các mỏ VLXD rất gần với khu dân cư và hầu hết phương tiện ra vào mỏ đều di chuyển theo trục đường của khu dân cư. Được biết, các đơn vị đang khai thác tài nguyên đá trên địa bàn là Công ty Huy Hoàng, Công ty Ngọc Hải, Công ty Hồng Vượng và Công ty Trường Kỳ…

Nhà người dân với tình trạng “cửa đóng then cài”

Qua tiếp xúc với chị Nguyễn H T, một người dân sống tại đây cho biết: Chúng tôi dư khổ với mấy doanh nghiệp này, họ hoạt động cả ngày lẫn đêm; buổi sáng thì phải chịu cảnh tra tấn của xe cộ và máy móc hoạt động tại mỏ đá gây khói bụi và ồn ào đến long tai, có trưa thì họ nổ mìn ngay giữa bữa ăn, có khi còn giật mình, vung cả bát cơm đang cầm trên tay, nhà thì rung chuyển…buổi tối thì họ lại nghiền đá khiến bụi khói loang trắng cả khu nhà dân, đến nỗi không ai dám mở cửa.

Khi được hỏi vì sao không kiến nghị lên chính quyền, chị T bức xúc nói: Trước đây chúng tôi đã gửi hai lần đơn lên UBND xã rồi, nhưng đã hai năm nay mà vẫn chưa nhận được câu trả lời nào từ phía chính quyền, thậm chí chúng tôi còn kéo nhau lên tận mỏ đá để ý kiến, nhưng cũng không hề hấn gì, thời gian trước có ông giám đốc của công ty xuống gặp dân hứa này nọ nhưng rồi cũng việc ai nấy làm, nếu tình trạng này thì dân chúng tôi sẽ đổ bệnh mất thôi.

Sự lúng túng của chính quyền cấp cơ sở

Sáng ngày 25/8/2022, Phóng viên Tạp chí Công nghiệp môi trường có buổi làm việc với đại diện UBND xã Vượng Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh), ông Nguyễn Minh Vỹ Chủ tịch UBND xã Vượng Lộc cho hay: Việc người dân phản ánh là đúng, phóng viên phản ánh không sai. Đã rất nhiều lần chúng tôi cho mời doanh nghiệp về trụ sở để thực hiện cam kết về các phương án hoạt động mà chính quyền đưa ra, nhằm tránh tác động môi trường trong quá trình sản xuất. Ông Vỹ cũng nói thêm: vì đây là do cơ quan cấp trên cấp phép và quản lý… nên địa phương chúng tôi chỉ là góp thêm tiếng nói trong công tác quản lý Nhà nước, thẩm quyền xử lý không thuộc về chúng tôi, thuộc về cấp trên.

Phóng viên Tạp chí Công nghiệp môi trường trao đổi với ông Nguyễn Minh Vỹ Chủ tịch UBND xã Vượng Lộc

Cùng ngày, đại diện lãnh đạo xã Vượng Lộc cùng Phóng viên Tạp chí Công ngiệp môi trường có mặt tại các đơn vị đang khai thác VLXD như đã trao đổi phía trên, đại diện của Công ty Huy Hoàng và Công ty Hồng Vượng phân trần: Việc người dân phản ánh là đúng, bởi khoảng cách của mỏ đá với khu dân cư quá gần nên việc ảnh hưởng là không thể tránh. Đại diện phía công ty cũng nói thêm, hiện nay chúng tôi đang kí hợp đồng với bên dịch vụ, mỗi ngày đều tưới nước dọc theo trục đường băng qua khu dân cư, và sắp tới sẽ lắp thiết bị phun nước tại bãi tập kết, nhằm giảm thiểu khói bụi từ hoạt động sản xuất.

Phóng viên Tạp chí Công nghiệp môi trường với lãnh đạo xã trao đổi cùng đại diện doanh nghiệp khai thác VLXD

Như vậy, chúng ta thấy rất rõ một hiện trạng đang tồn tại khá lâu trong quá trình khai thác VLXD trên địa bàn xã Vượng Lộc, đó là: 1) Người dân phải sống chung cùng tiếng ồn, khói, bụi; 2) Chính quyền địa phương có biết cái khổ của dân, nhưng theo thẩm quyền quản lý Nhà nước cũng chỉ biết đôn đốc, nhắc nhở; 3) Doanh nghiệp khai thác tài nguyên cũng biết cái khổ vì đã tác động đến môi sinh, và đã có những tư duy, hành động thiết thực nhưng hiệu quả còn chưa rõ ràng.

Cùng chờ đợi sau lời hứa

Sau buổi tiếp xúc với đại diện UBND xã Vượng Lộc, Phóng viên Tạp chí Công ngiệp môi trường có buổi trao đổi với ông Nguyễn Ngọc Lân - Phó Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Can Lộc, ông Lân nhận định: Tình trạng của các doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn xã Vượng Lộc mà báo chí phản ánh là có, thông qua những tài liệu mà cơ quan báo chí cung cấp, chúng tôi sẽ báo cáo lên cấp trên để có phương án xử lý.

Phóng viên Tạp chí Công ngiệp môi trường trao đổi với ông Nguyễn Ngọc Lân - Phó Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Can Lộc

Ông Lân cũng nêu rõ quan điểm: Đồng ý việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, nhưng nếu doanh nghiệp không chấp hành quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất, làm ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt của dân…, tuyệt đối chúng tôi sẽ không đồng tình.

Qua đây, chúng tôi sẽ tổ chức đoàn liên nghành xuống kiểm tra ngay, nếu phát hiện doanh nghiệp sai phạm thì chúng tôi sẽ tiến hành lập biên bản và báo cáo lên tỉnh để có biện pháp xử lý, vì các mỏ đá này thuộc thẩm quyền cấp tỉnh quản lý thì mới có thể xử lý được.

Tuy nhiên, chúng tôi sẽ cho tiến hành kiểm tra và yêu cầu doanh nghiệp phải thực hiện cam kết đúng với quy trình sản xuất, như xay đá thì phải có hệ thống phun nước, kể cả bãi tập kết, tăng cường tưới nước trên tất cả các trục đường thuộc phạm vi mỏ khai thác cũng như xe cộ di chuyển ra vào mỏ để không làm ảnh hưởng tới đời sống của nhân dân và tác động tiêu cực đến môi trường.

Từ thực trạng tác động đến môi trường, môi sinh trong quá trình khai thác VLXD trên địa bàn xã Vượng Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh) đã bộc lộ nhiều bất cập, Tạp chí cũng đã chỉ ra nhiều vấn đề cần hoàn thiện, các giải pháp căn cơ, cấp bách cần làm ngay đang phụ thuộc rất nhiều vào quan điểm, sự quyết liệt của cơ quan có thẩm quyền trong việc quản lý, chỉ đạo lĩnh vực Tài nguyên và Môi trường trên địa bàn.