Trồng cây năng lượng trên đất sau khai thác mỏ: Hoàn toàn khả thi

15/10/2018 19:55 Tác động môi trường
Việc trồng cây năng lượng tại các khu vực khai thác đã đóng cửa là hoàn toàn khả thi và có thể đem lại tác động tích cực đến kinh tế và môi trường.

Trồng cây năng lượng trên đất sau khai thác mỏ: Hoàn toàn khả thi

Với tốc độ tăng trưởng kinh tế và công nghiệp hóa năng động, nhu cầu năng lượng của Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Phần lớn nguồn cung năng lượng hiện tại của Việt Nam bắt nguồn từ các nguồn năng lượng không tái tạo như nhiên liệu hóa thạch. Điều này làm gia tăng các vấn đề môi trường và góp phần gây ra biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, do đặc điểm địa lý và khí hậu, tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam là rất cao. Bên cạnh năng lượng gió và năng lượng mặt trời, đặc biệt là sản xuất năng lượng sinh học từ sinh khối có tiềm năng vô cùng to lớn. Năng lượng sinh học có sẵn tại địa phương, có thể dự trữ, giúp ổn định hệ thống năng lượng khi năng lượng gió và năng lượng mặt trời tạm thời không có sẵn và cung cấp năng lượng cho những ngôi nhà không kết nối với điện lưới. Hơn nữa, sản xuất nhiên liệu sinh học bền vững có thể làm giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Ông Hồ Kiên Trung, Chánh Văn phòng Tổng cục Môi trường

Ở Việt Nam khai thác lộ thiên đã và đang để lại "đất sau khai thác" - là các khu vực rộng lớn cằn cỗi hầu như không có thực vật và một phần bị ô nhiễm kim loại nặng và các chất gây ô nhiễm khác. Hiện có khoảng 4.000 điểm khai thác trên toàn quốc. Các địa điểm khai thác trước đây hầu như không phù hợp với sản xuất lương thực, điều này khiến chúng phù hợp cho các mục đích sử dụng khác như sản xuất sinh khối.
Luật Khoáng sản Việt Nam năm 2010 đưa ra các quy định về phục hồi môi trường xung quanh các khu khai thác đã đóng cửa. Trong bối cảnh này, việc sản xuất cây năng lượng có thể là một biện pháp phục hồi môi trường phù hợp: Giúp tạo ra thảm thực vật trên đất sau khai thác mỏ, giúp làm giảm xói mòn gió, nước và góp phần cải thiện chất lượng đất. Nó cũng góp phần tăng cường đa dạng sinh học thông qua việc tái định cư của các loài động vật, thực vật khác và cải thiện các vùng tiểu khí hậu. Có những loài cây trồng năng lượng thậm chí còn góp phần làm giảm hàm lượng chất gây ô nhiễm trong đất bằng cách hấp thụ chúng (hay còn gọi là “khử độc bằng phương pháp trồng cây”).
Ở cấp độ địa phương và khu vực, sản xuất năng lượng sinh học là một chiến lược thích hợp cho việc tái hòa nhập các khu khai thác đã đóng cửa thành một chu kỳ sử dụng phi khai thác, góp phần đa dạng hoá nguồn thu nhập của người dân địa phương.

Ông Andreas Bieber, Trưởng Bộ phận Bảo vệ tài nguyên đất và các vị trí ô nhiễm môi trường, Bộ Môi trường, Bảo vệ thiên nhiên, Xây dựng và An toàn hạt nhân (CHLB Đức)

Được quy hoạch và quản lý một cách bền vững và thận trọng, cân nhắc các điều kiện sinh thái và tác động kinh tế xã hội, việc trồng cây năng lượng có thể có tiềm năng lớn trong việc kết hợp phục hồi môi trường các khu mỏ sau khai thác với lợi ích kinh tế xã hội và giảm nhẹ biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, do điều kiện địa chất còn nhiều hạn chế, việc trồng cây năng lượng trên đất sau khai thác mỏ gặp nhiều khó khăn trong lựa chọn cây trồng, phương pháp canh tác, giám sát, thu hoạch và chế biến.

Ông Michael Zschiesche, Giám đốc Viện độc lập về các vấn đề môi trường (CHLB Đức)

Trong khuôn khổ Dự án thí điểm “Trồng cây năng lượng trên bãi thải sau khai thác khoáng sản tại Việt Nam”, hai bên đã phối hợp triển khai nhiều hoạt động như: Lập danh sách các bãi thải sau khai thác khoáng sản bị, thử nghiệm trồng cây có khả năng sản sinh năng lượng sinh học tại các bãi thải sau khai thác khoáng sản, xác định tiềm năng tận dụng và các phương pháp sử dụng sinh học khối, đánh giá tính kinh tế của việc trồng cây năng lượng, dự đoán các tác động do biến đổi khí hậu,…
Các loại cây năng lượng (keo lai, cỏ VA06, cao lương, sắn, mía đường, …) được trồng tại 03 bãi thải có đặc điểm khác nhau: Bãi thải từ khai thác than tại Quảng Ninh, bãi thải từ khai thác khoáng sản bô xít tại Lâm Đồng, bãi thải từ khai thác ti tan tại Núi Pháo (Thái Nguyên) và đều đạt được nhiều kết quả tốt. Dự án cũng triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý các khu đất sau khai thác mỏ nhằm tăng cường công tác quản lý.

Phát biểu tại hội thảo, ông Hồ Kiên Trung, Chánh Văn phòng Tổng cục Môi trường và ông Andreas Bieber, Trưởng Bộ phận Bảo vệ tài nguyên đất và các vị trí ô nhiễm môi trường đều cho rằng: Mục tiêu của dự án là trồng thử nghiệm cây năng lượng trên đất mỏ để bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu; tăng cường năng lực cho Việt Nam trong bảo vệ môi trường trên đất mỏ; giúp đỡ Việt Nam phục hồi chất lượng đất sau khai thác mỏ.

 VEA
Xin chờ trong giây lát...

Chương trình Diễn đàn kinh tế xanh vì một quốc gia phát triển bền vững

Phiên bản di động