Hiện trường vụ Công ty Hanaka đổ thải bị người dân bắt quả tang.

Bắt quả tang việc đổ thải

Khoảng 16h30 ngày 28/10/2019, nhiều người dân thôn Phù Xá (xã Văn Môn, huyện Yên Phong, Bắc Ninh) bắt quả tang nhiều xe tải được cho là của Công ty Cổ phần Tập đoàn Hanaka (gọi tắt là Công ty Hanaka) đang đổ chất thải công nghiệp xuống một hố đất sâu thuộc cụm làng nghề thôn Mẫn Xá. Nghi ngờ đây là hành vi “vụng trộm”, phát tán chất độc gây ô nhiễm môi trường, người dân địa phương đã bao vây hiện trường, yêu cầu cơ quan chức năng xuống lập biên bản sự việc.

Theo phản ánh của người dân, tại khu vực nơi phát hiện sự việc, họ đã nhìn thấy việc một số máy múc xuất hiện trước đó nhiều ngày và đào một hố sâu khổng lồ tại đây. Do chưa biết mục đích để làm gì nên người dân không để ý. Mãi đến cuối giờ chiều 28/10, bà con thấy xe tải nối đuôi nhau đổ chất lạ xuống hố nên đã ùa ra giám sát và ngăn chặn.

"Chúng tôi nghi đây là chất thải công nghiệp của Công ty Hanaka mang từ nơi khác đến đổ trộm nên đã vây bắt quả tang. Chất thải này có mùi rất khó chịu và độc hại. Nếu bị đổ xuống đất hòa vào nước trong lòng đất thì chắc chắn nó sẽ ảnh hưởng đến đời sống của bà con sống ở đây" - một người dân cho hay.

Được biết, tại thời điểm bắt quả tang sự việc, nhà chức trách địa phương đã thu giữ 02 xe tải chở chất thải và nhiều dụng cụ hỗ trợ khác, hiện trường xuất hiện hàng tấn chất thải công nghiệp nằm dưới một hố sâu lót bạt cẩn thận, phần còn lại đang nằm trên bờ.

Hanaka nói gì?

Thông tin cho báo chí, bà Uông Thị Thanh Diệp - Giám đốc Pháp chế của Công ty Hanaka xác nhận có sự việc nêu trên, những chiếc xe tải thuộc Hanaka và đang bị cơ quan chức năng tạm giữ. "Tại thời điểm phát hiện sự việc, chúng tôi không được thông báo, chỉ biết sự việc qua phương tiện truyền thông. Thời điểm đó, không biết các bên có lập biên bản hay không, tôi không rõ" - bà Diệp nói.

Trụ sở Công ty Hanaka.

Đại diện Hanaka cho biết, chất thải bị người dân phát hiện thực chất là phế phẩm của quá trình cô đúc nhôm. Nguồn gốc chất thải đó là do các hộ dân làm nghề ở xã Văn Môn đổ ra và dồn ứ lại từ trước đến nay.

"Số chất thải đó vốn nằm tại đó từ nhiều năm nay, chứ không phải được vận chuyển từ nơi khác đến. Chúng tôi chỉ thu gom tại chỗ và san gạt xuống hố, đúng pháp luật chứ không có điều gì sai trái. Khi chúng tôi đang thu gom thì bị người dân ùa ra, tố chôn lấp trái phép, ở đây có sự hiểu nhầm, hiểu oan cho doanh nghiệp" - bà Diệp giải thích.

Thậm chí, trong văn bản báo cáo các cơ quan chức năng tỉnh Bắc Ninh, Hanaka còn tố ngược nhóm người dân tham gia bắt quả tang là “gây rối, coi thường pháp luật, bất chấp sự can thiệp của chính quyền địa phương và cơ quan công an, vẫn đòi giữ xe, giữ người".

Khi PV đặt câu hỏi cơ sở nào doanh nghiệp khẳng định chất thải là phế phẩm quá trình đúc nhôm mà không phải chất thải khác? Đồng thời yêu cầu đơn vị cung cấp các văn bản pháp lý về việc chấp thuận, cấp phép xử lý chất thải. Phía Hanaka đã đưa ra nhiều văn bản liên quan, tuy nhiên nội dung các văn bản này mới dừng ở chủ trương, đề xuất…

Do vậy, việc đại diện Hanaka khẳng định hoạt động thu gom, chôn lấp chất thải như trên là hoàn toàn đúng pháp luật là chưa đủ cơ sở và thiếu thuyết phục (!?)

Ông Mẫn Ngọc Anh - Tổng Giám đốc Công ty Hanaka cho rằng, doanh nghiệp đang bị một thế lực nào đó đứng sau xúc giục bà con nhân dân phá hoại kế hoạch triển khai dự án của họ. Tôi nghi có thế lực đứng sau phá hoại chứ không đơn giản chỉ là chuyện người dân tự phát hiện. Trước đến nay, Hanaka đã tham gia đóng góp từ thiện cho địa phương rất nhiều, cứ mỗi lần nhà chức trách kêu gọi ủng hộ, Hanaka đều sẵn sàng, nhưng lần này, xảy ra sự việc, họ lại gây khó dễ cho chúng tôi quá.

Ông Mẫn Ngọc Anh cũng cho biết thêm, Công ty Hanaka đã có văn bản gửi cho UBND huyện Yên Phong và Công an huyện Yên Phong. Theo văn bản này, việc ngày 28/10/2019, các hộ dân thôn Phù Xá kéo ra chặn xe là không đúng. Theo đó, Hanaka đã thực hiện rải bạt nhựa bao bọc, phủ đất xử lý chống ô nhiễm, không gây bụi cho môi trường và tập kết vào khu vực trồng cây xanh trong cụm công nghiệp làng nghề.

Ông Ngọc Anh khẳng định việc Hanaka tập kết chất xỉ than tại mặt bằng này đã được UBND tỉnh Bắc Ninh giao đất vào khu vực cây xanh là hoàn toàn đúng, tuân thủ theo các quy định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền gồm: Thông báo kết luận số 350-TB/TU ngày 08/9/2016 của Tỉnh ủy Bắc Ninh kết luận về kiểm tra môi trường làng nghề xã Văn Môn và một số công trình trên địa bàn huyện Yên Phong; văn bản số 2640/UBND-TNMT ngày 21/9/2016 về việc thực hiện Thông báo kết luận số 350 của Thường trực Tỉnh ủy gửi các Sở có liên quan và UBND huyện Yên Phong.

Lý giải về hành động tập kết chất thải, ông Mẫn Ngọc Anh cho hay, do UBND xã Văn Môn đã không có động thái gì trong công tác xử lý chất thải nằm trong dự án Cụm công nghiệp làng nghề, cho nên Công ty Hanaka đã phải tự bỏ ra hàng trăm triệu đồng để mua bạt, đào hố... ngoài ra không thu được lợi ích gì.

Cũng theo lời ông Mẫn Ngọc Anh, hiện tại, Công ty Hanaka chỉ thu gom chất thải vào một chỗ, sau đó trồng cây xanh lên tạo hàng rào bao bọc theo hướng dẫn của UBND tỉnh Bắc Ninh. Vì khi mưa bão, nước ngấm xuống thì chất thải này sẽ tạo ra khí amoniac, việc trồng cây xanh sẽ thu hết lượng khí này, đảm bảo vệ sinh môi trường.

Văn bản của UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo điều tra về sự việc đổ thải Hanaka.

Có thể thấy, hành động của Hanaka là để bảo vệ môi trường theo đúng những gì ông Mẫn Ngọc Anh phát ngôn không? Khi mà Hanaka không đưa ra bất kỳ văn bản pháp lý đủ mạnh nào khảng định cho việc này. Dư luận có quyền nghi vấn thứ chất thải tại hiện trường có phải chỉ là xỉ than như lời ông Ngọc Anh nói?

Rõ ràng, khi chưa có quyết định cuối cùng từ Sở TN&MT và UBND tỉnh Bắc Ninh thì hành vi đào hố, tập kết chất thải này đã "vượt mặt" cơ quan chức năng trong công tác bảo vệ môi trường.

Được biết, UBND tỉnh Bắc Ninh mới đây cũng đã có văn bản xử lý sự việc trên. Theo đó, bên cạnh việc buộc Công ty Hanaka dừng ngay việc đổ chất thải công nghiệp ra môi trường và hoàn trả lại mặt bằng theo hiện trạng ban đầu, tỉnh cũng yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Yên Phong chỉ đạo các cơ quan ban ngành vào cuộc điều tra sự việc, kiểm điểm trách nhiệm các tập thể, cá nhân có liên quan.

Theo những tài liệu PV nắm được, UBND tỉnh Bắc Ninh trước đó đã chấp thuận để Hanaka đầu tư xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá – Văn Môn. Đối với hành vi chôn lấp chất thải xuống lòng đất tại đây, chính quyền tỉnh Bắc Ninh mới chỉ có văn bản phê duyệt quan điểm và nguyên tắc, khi chưa có giấy phép chôn lấp và các giấy tờ cần thiết khác thì Tập đoàn Hanaka đã tự ý thực hiện...

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.