Với mục tiêu tăng cường sử dụng chất làm lạnh tự nhiên trong ngành lạnh ở Việt Nam, dự án "Sáng kiến làm mát xanh III" (GCI III) đặt mục tiêu: (i) nâng cao năng lực của khu vực công và tư trong làm mát xanh ; (ii) thúc đẩy Làm mát Xanh tại Việt Nam thông qua đẩy nhanh quá trình chuyển đổi của ngành lạnh sang các công nghệ đạt hiệu quả năng lượng cao, sử dụng môi chất lạnh tự nhiên như cacbon dioxit, hidrocacbon và amoniac, đóng góp vào mục tiêu phát thải ròng bằng “0” của Việt Nam vào năm 2050 .

Trải qua ba năm triển khai từ 2022 đến 2024, dự án đã hoàn thành xuất sắc các mục tiêu đề ra, mang lại nhiều kết quả và thành tựu đáng kể. Ngày 24/10, Hội thảo tổng kết kết quả dự án GCI III đã được tổ chức tại Hà Nội bởi GIZ – Cơ quan thực hiện GCI III tại Việt Nam, với sự tham gia của đại diện Văn phòng Ô-dôn Quốc gia, Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các tổ chức đối tác dự án, các chuyên gia và đơn vị thực hiện dự án.

Trong bài phát biểu chào mừng của mình, ông Oemar Idor, Trưởng Khối các dự án về Môi trường, Biến đổi khí hậu và Nông nghiệp, GIZ Việt Nam , hoan nghênh những thành tựu của dự án: "Hôm nay, tôi muốn gửi lời chúc mừng đến nhóm dự án chung GCI III của Cục Biến đổi khí hậu và GIZ, cũng như các đối tác của dự án như Trường Cao Đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội và Trường Cao đẳng Điện tử – Điện lạnh Hà Nội vì những thành tựu của GCI III tại Việt Nam. Chúng tôi cũng ghi nhận quyết định của chính phủ Việt Nam tự nguyện gia nhập Cam kết Làm mát Toàn cầu tại COP28. Đây là dấu hiệu đáng khích lệ cho cam kết của Việt Nam trong việc thúc đẩy làm mát bền vững."

Ông Oemar Idoe, Trưởng Khối các dự án về Môi trường, Biến đổi khí hậu và Nông nghiệp, GIZ Viet Nam – đơn vị thực hiện dự án GCI 3 chức mừng dự án đã đạt được các nhiều thành tựu theo mục tiêu đề ra

Trong "Diễn đàn chiến lược về triển khai hoạt động làm mát xanh tại Việt Nam " diễn ra vào phiên sáng, ông Nguyễn Bá Tú, Điều phối Dự án GCI III của Phòng Ozon Quốc gia, Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã nhấn mạnh những kết quả của dự án. Theo đó, GCI III đã hỗ trợ cung cấp tiếp cận các công cụ và lý thuyết Làm mát Xanh, cung cấp dịch vụ hỗ trợ theo yêu cầu và tăng cường kết nối các bên liên quan nhằm đưa các biện pháp Làm mát Xanh trong ngành Lạnh và Điều hòa không khí (RAC) vào Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) cập nhật 2022 của Việt Nam.

Ông Nguyễn Bá Tú, Điều phối Dự án GCI III của Phòng Ozon Quốc gia, Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường hoan nghênh các đóng góp của dự án Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) cập nhật 2022

Ngoài ra, hai nghiên cứu đã được thực hiện bởi nhóm chuyên gia đến từ Đại học Bách khoa Hà Nội (gồm Tiến sĩ Trịnh Quốc Dũng và Tiến sĩ Nguyễn Bá Chiến) về (i) Thu thập dữ liệu và thông tin về phân khúc lạnh gia dụng và lạnh bán lẻ trong chuỗi lạnh thực phẩm tại Việt Nam và (ii) Phân tích thị trường và Đề xuất kế hoạch chuyển đổi sang sử dụng các công nghệ làm mát xanh cho chuỗi lạnh thực phẩm tại Việt Nam.[HV1]

Lĩnh vực chuỗi cung ứng lạnh cũng đã trở thành một thị trường quan trọng và mở rộng nhanh chóng ở Việt Nam. Theo FiinGroup, sự tham gia mạnh mẽ của các nhà đầu tư trong và ngoài nước đã dẫn đến công suất thiết kế các cơ sở kho lạnh tăng 44,8% từ năm 2020 đến năm 2023. Thị trường kho vận (logistics) cho chuỗi cung ứng lạnh tại Việt Nam đạt giá trị 211,2 triệu USD vào năm 2023, với dự báo công suất kho lạnh sẽ tăng 70% trong năm năm tới, từ 1 triệu lên 1,7 triệu pallet. Sự phát triển của chuỗi cung ứng lạnh, lạnh gia dụng hoặc ngành lạnh nói chung đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể về tiêu thụ năng lượng và phát thải khí nhà kính. Mức tiêu thụ HFC trung bình trong giai đoạn này đạt 5.700 tấn, tương đương 10,7 triệu tấn CO₂ tương đương. Đáng chú ý, mức tiêu thụ HFC năm 2022 tăng 2%, dẫn đến lượng khí thải CO₂ tăng 9%, báo hiệu sự chuyển dịch sang sử dụng HFC có mức phát thải cao hơn.

Những nghiên cứu này đã cho thấy tổng quan về thực trạng của tiểu ngành lạnh thương mại của Việt Nam.

Nghiên cứu thị trường, được thực hiện tại các trung tâm mua sắm, siêu thị lớn và vừa và cửa hàng tiện lợi ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đã đưa ra cái nhìn tổng quan về thị trường tủ lạnh/ tủ đông độc lập và từ xa trong các hộ gia đình hiện nay, cũng như mức độ thâm nhập thị trường của môi chất lạnh tự nhiên.

Dựa trên những kết quả nghiên cứu này, chuyên gia (Tiến sĩ Trịnh Quốc Dũng) đã đề xuất Kế hoạch chuyển đổi quốc gia, trong đó đưa ra chiến lược ngắn hạn (2024 – 2026) và chiến lược dài hạn (2027 – 2040) cho hai tiểu ngành chuyển đổi sang công nghệ làm mát xanh. Các chuyên gia đã nhấn mạnh tầm quan trọng của sự phối hợp giữa các bộ và các bên liên quan chủ chốt; thúc đẩy việc sử dụng các môi chất lạnh có khả năng nóng lên toàn cầu ở mức thấp và rất thấp, năng lượng tái tạo và các giải pháp nâng cao hiệu quả năng lượng; thúc đẩy đào tạo và chứng nhận kỹ thuật viên; thực hiện các hệ thống tuân thủ và giám sát theo quy định; đồng thời hỗ trợ nghiên cứu và phát triển công nghệ mới và môi chất lạnh khác. Trong phiên thảo luận sau đó, đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường, khu vực tư nhân, các chuyên gia và những người thực hiện dự án cũng đã trao đổi, chia sẻ những kiến thức và kinh nghiệm sâu sắc.

Các chuyên gia giới thiệu hai báo cáo do dự án GCI 3 thực hiện

Trong phiên buổi chiều, Diễn đàn chiến lược về đào tạo và nâng cao năng lực chuyển đổi sang làm mát xanh trong lĩnh vực điện lạnh và điều hòa không khí tại Việt Nam, đại diện các trường cao đẳng nghề đã chia sẻ kết quả và thành tựu của hai khóa đào tạo thực hành sử dụng an toàn môi chất lạnh tự nhiên cho 30 giảng viên và sinh viên viên đến từ 8 trường cao đẳng nghề và 3 doanh nghiệp thuộc lĩnh vực Lạnh và Điều hòa không khí. 5 khóa đào tạo thực hành nhân rộng đầu tiên về sử dụng an toàn môi chất lạnh tự nhiên và phương pháp làm mát xanh đã được tổ chức cho 75 sinh viên dạy nghề từ Trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội và Trường Cao đẳng Điện tử - Điện Lạnh Hà Nội. Ngoài ra, chương trình dạy nghề cũng được điều chỉnh để phù hợp hơn với đối tượng tham gia là phụ nữ, qua đó thúc đẩy tính đáp ứng giới trong lĩnh vực Làm mát xanh.

TS. Trần Xuân Ngọc, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Điện tử - Điện Lạnh Hà Nội, đánh giá cao những nỗ lực của dự án GCI III trong việc nâng cao năng lực về làm mát xanh và sử dụng an toàn môi chất lạnh gốc hidrocacbon cho cán bộ, kỹ thuật viên và giảng viên nguồn. Ông bày tỏ hy vọng dự án GCI III sẽ đóng vai trò là nền tảng quan trọng để thực hiện các sáng kiến tương tự tại Việt Nam trong tương lai.

Phát biểu kết luận, bà Nguyễn Đăng Thu Cúc – Điều phối viên Văn phòng Ô-dôn Quốc gia, Cục Biến đổi khí hậu cho biết: “Dự án đã giới thiệu những thực hành tốt về công nghệ sử dụng môi chất lạnh thế hệ mới đến với Việt Nam. Khi được áp dụng đồng bộ trong chương trình đào tạo tại các trường nghề, các công nghệ này sẽ mang lại nhiều kết quả tốt cho các học viên nhằm đáp ứng các yêu cầu về môi trường, sức khỏe và con người.”

Để biết thêm thông tin về dự án GCI III, vui lòng truy cập: Sáng kiến làm mát xanh III | Sáng kiến Khí hậu Quốc tế (IKI)

Để tìm hiểu thêm về các sản phẩm của dự án GCI III, vui lòng truy cập: Thư viện tài liệu IKI - Sáng kiến Khí hậu Quốc tế (IKI) tại Việt Nam.