Mô hình cộng đồng bảo vệ rừng và phát triển sinh kế tại Thanh Hóa và Thái Nguyên

Bà Vũ Thị Hiền – Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển vùng cao (CERDA) cho biết, mô hình cộng đồng bảo vệ rừng và phát triển sinh kế được triển khai tại 5 xã của huyện Võ Nhai (tỉnh Thái Nguyên) và 2 xã của huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa) với những người hưởng lợi từ dự án là cộng đồng dân tộc thiểu số, cộng đồng sống phụ thuộc vào rừng; cán bộ cấp huyện và xã.
Mô hình hướng tới giao quyền sử dụng rừng 50 năm với chi phí thấp cho cộng đồng; Phát triển các thể cho cộng đồng (HTX); Quản trị rừng bền vững do cộng đồng thực hiện. Đồng thời, phục hồi và duy trì hệ sinh thái rừng; cải tạo tài nguyên đất nông nghiệp và thúc đẩy sản xuất định hướng hữu cơ trong nông nghiệp; sản xuất hàng hóa, tiếp cận thị trường. Ngoài ra, xây dựng năng lực cho công đồng sẵn sàng tham gia REDD+; đóng góp, cải thiện viêc triển khai chính sách.

Rừng tự nhiên được giao cho cộng đồng tại Thanh Hóa

Cùng với đó, quản trị rừng cộng đồng bằng luật tục (phối hợp với pháp luật) – Phát triển các thể chế cộng đồng và xây dựng năng lực. Nhờ đó, 100% các diện tích rừng đã giao được cộng đồng bảo vệ, chấm dứt tình trạng “rừng vô chủ”, người tứ phương đến khai thác bất hợp pháp và chặt cây non làm củi, săn bắt động vật hoang dã, khai thác tận diệt bán công khai cho tư thương và bán sản phẩm sang Trung Quốc.
“Cho đến hiện tại, hệ sinh thái rừng đang phục hồi nhanh trên diện tích trên 5.000 ha rừng, động vật hoang dã đã trở lại, nhiều loài cây quý hiếm phục hồi và có cơ hội sống còn. Các cộng đồng chủ rừng vùng dự án đã được xây dựng năng lực tham gia REDD+ với vai trò chủ thể, thông qua tổ chức pháp nhân”, bà Hiền chỉ rõ.

Rừng tự nhiên được giao cho cộng đồng tại Thái Nguyên

Một trong những kết quả đáng ghi nhận từ dự án là chủ động tham gia chính sách lâm nghiệp tạo thu nhập và cải thiện việc triển khai chính sách có hiệu quả hơn: chính quyền địa phương dừng các hợp đồng bảo vệ rừng cộng đồng và UBND các xã (Chương trình 661 – bảo vệ rừng không hiệu quả) ký với các tổ chức pháp nhân của cộng đồng. Cộng đồng có thu nhập công bằng mới từ rừng, kể cả các hộ neo đơn góp phần giảm nghèo và tăng quản trị tham gia xã hội.