Theo QCNV 01:2025/BTNMT kèm theo Thông tư 02/2025/TT-BTNMT việc xác định khoảng cách an toàn về môi trường đối với khu dân cư gần nhất của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và kho tàng có nguy cơ phát tán bụi, mùi khó chịu, tiếng ồn tác động xấu đến sức khoẻ con người được dựa trên quy mô, công suất hoạt động, tính chất của bụi, mùi khó chịu, mức ồn thông qua việc áp dụng công nghệ sản xuất, công trình và biện pháp bảo vệ môi trường mà cơ sở áp dụng.

Thông tư quy định về cách xác định Khoảng cách an toàn môi trường dựa trên hệ số điều chỉnh theo mức độ công nghệ áp dụng tại cơ sở với khoảng cách an toàn về môi trường cơ sở.

Với các dự án đốt rác sinh hoạt và công nghiệp thông thường phát điện có áp dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất đã được áp dụng tại Nhóm các nước công nghiệp phát triển được phép áp dụng tại Việt Nam và đáp ứng một số yêu cầu khác về bvmt thì khó khăn về khoảng cách an toàn môi trường gần như được giải quyết triệt để. (ảnh minh hoạ)

Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia số 01:2021/BXD về quy hoạch xây dựng của Bộ Xây dựng: Khoảng cách an toàn môi trường của ô chôn lấp chất thải rắn hợp vệ sinh có chôn lấp chất thải rắn hữu cơ phảo đảm bảo khoảng cách an toàn môi trường ≥ 1.000m; ô chôn lấp chất thải rắn vô cơ phải đảm bảo khoảng cách an toàn môi trường ≥ 100m; nhà, công trình chứa dây chuyền xử lý chất thải rắn bằng phương pháp sinh học và nhà, công trình chứa lò đốt chất thải rắn phải đảm bảo khoảng cách an toàn môi trường ≥ 500m.

Việc quy định khoảng cách như ở Quy chuẩn 01:2021/BXD phần nào phát sinh nhiều vấn đề khó khăn trong việc xác định vị trí, khu vực để quy hoạch, xây dựng hệ thống xử lý rác thải, đặc biệt đối với các dự án đốt rác có thu hồi năng lượng hoặc công nghệ đốt rác phát điện.

Theo đó, Thông tư 02/2025/TT-BTNMT quy định về khoảng cách an toàn về môi trường cơ sở chi tiết cho từng loại hình xử lý chất thải từ chôn lấp đến đốt, cơ sở xử lý chất thải nguy hại, thông thường để xử lý những vấn đề vốn còn tồn tại trong việc xác định khoảng cách, công nghệ đối với các cơ sở xử lý chất thải.

Đặc biệt, có việc xác định hệ số điều chỉnh theo mức độ công nghệ áp dụng tại cơ sở với hệ số từ 0,5-1,0 tuỳ vào công nghệ, như:

Bãi chôn lấp chất thải trơ có biện pháp phun nước giảm bụi trong quá trình vận hành, có tấm phủ ngăn tách nước mưa thấm vào ô chôn lấp đang vận hành được áp dụng hệ số 0,5 đồng nghĩa với Khoảng cách an toàn môi trường từ 100m được giảm xuống còn từ 50m;

Khoảng cách an toàn về môi trường cơ sở với cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp thông thường bằng công nghệ đốt không thu hồi năng lượng từ 500m; cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp thông thường bằng công nghệ đốt có thu hồi năng lượng từ 300m; cơ sở xử lý chất thải rắn bằng công nghệ đốt rác phát điện, có áp dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất đã được áp dụng tại Nhóm các nước công nghiệp phát triển được phép áp dụng tại Việt Nam là từ 100m.

Đối với các cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn công nghiệp thông thường bằng các loại công nghệ đốt không thu hồi năng lượng nếu có đường dẫn xe rác vào, hố chứa rác áp suất âm, có hệ thống thu gom, xử lý khí thải đạt yêu cầu về bảo vệ môi trường, nước thải xử lý đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường, diện tích cây xanh, mặt nước ≥ 20%(không bao gồm dải cây xanh cách ly) được áp dụng hệ số 0,7 với quy mô công suất dưới 500 tấn/ngày và 0,8 với quy mô công suất từ 500 tấn/ngày trở lên. Đồng nghĩa với khoảng cách an toàn môi trường từ 500m giảm xuống còn từ 350m hoặc 400m.

Với cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn công nghiệp thông thường bằng công nghệ đốt phát điện, có áp dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất đã được áp dụng tại Nhóm các nước công nghiệp phát triển được phép áp dụng tại Việt Nam tại cơ sở nếu có đường dẫn xe rác vào, hố chứa rác áp suất âm, có biện pháp khử mùi, giảm độ ẩm; có hệ thống thu gom và xử lý khí thải sau xử lý đạt tiêu chuẩn quốc gia về bảo vệ môi trường của mộtt rong các nước thuộc Nhóm các nước công nghiệp phát triển, diện tích cây xanh, mặt nước ≥ 30% (không bao gồm dải cây xanh cách ly) có quy mô công suất trung bình dưới 500 tấn/ngày được áp dụng hệ số 0,5 tương đương với 50m; với quy mô công suất lớn từ 500 tấn/ngày trở lên áp dụng hệ số 0,6 tương đương với 60m.

Theo như Thông tư và Quy chuẩn kỹ thuật mới này của Bộ Tài nguyên và Môi trường thì khi đơn vị xử lý chất thải rắn sinh hoạt và công nghiệp thông thường thực hiện đốt phát điện nếu như trước đây yêu cầu khoảng cách an toàn môi trường từ tối thiểu 500m trở lên thì nay, nếu áp dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất của các nước công nghiệp phát triển được áp dụng tại Việt Nam thì khoảng cách an toàn môi trường chỉ từ 50 hoặc 60m.

Thông tư 02/2025/TT-BTNMT và Quy chuẩn QCNV 01:2025/BTNMT có hiệu lực sau 06 tháng tính từ ngày 12/02/2025.