Ngày 15/8, tại phiên chất vấn của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, các đại biểu chất vấn 15 Bộ trưởng, Phó thủ tướng việc thực hiện nghị quyết và kết luận của cơ quan này từ đầu nhiệm kỳ đến cuối năm 2018.

Ông Phan Thái Bình - Uỷ viên Uỷ ban Pháp luật nêu thực tế việc huy động, sử dụng vốn vay ODA cho 5 dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP HCM đều chậm tiến độ, đội vốn lớn (5 dự án này đội vốn dự kiến khoảng 80.000 tỉ đồng). Do đó, ông Bình đặt câu hỏi cho Bộ trưởng Tài chính để "truy" trách nhiệm và cũng yêu cầu Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư làm rõ thêm.

Tuyến đường sắt đô thị Hà Nội, đoạn Cát Linh - Hà Đông trong giai đoạn chạy thử.

"Nguyên nhân của tình trạng đội vốn các dự án ODA trên là gì, và trách nhiệm của Bộ trưởng trong quản lý điều hành, sử dụng vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài ra sao" - ông Bình chất vấn.

Trả lời đại biểu Bình, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng nhìn nhận, trách nhiệm "trước hết của chủ đầu tư, sau đó mới là các bộ ngành có liên quan trong quá trình xem xét, phê duyệt, triển khai dự án".

"Một trong những nguyên nhân giải ngân chậm là giao dự toán chậm, giao kế hoạch cũng chậm. Quá trình điều chỉnh dự án, hay những vấn đề nội tại như giải phóng mặt bằng, bố trí vốn đối ứng.... làm ảnh hưởng đến tiến độ dự án" - Bộ trưởng Tài chính nêu.

Ông Dũng cũng cho biết, hiện nhiều đầu mối cùng "quản" các dự án đầu tư công. Theo Luật Quản lý nợ công sửa đổi, mới có hiệu lực thì Bộ Tài chính cũng chỉ là đơn vị được giao đầu mối đàm phán, ký các hiệp định. Trong khi trách nhiệm chính trong phân bổ, chủ trương đầu tư... do Bộ Kế hoạch và Đầu tư đảm nhiệm.

"Chúng tôi cho rằng vấn đề này cần báo cáo thêm với Chính phủ để có bước phân công hợp lý hơn, nhất là khi tới đây trong triển khai Luật Đầu tư công vừa được Quốc hội thông qua" - Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng bổ sung thêm.

Cũng tham gia trả lời chất vấn, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nói nguyên nhân các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP. HCM chậm tiến độ do "năng lực tư vấn, quản lý chưa theo kịp với dự án đường sắt đô thị đầu tiên Việt Nam thực hiện".

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 5 dự án đường sắt đô thị Hà Nội và TP. HCM đội vốn hơn 81.000 tỉ đồng. Cụ thể, hai dự án đường sắt đô thị TP HCM tuyến số 1 Bến Thành - Suối Tiên và tuyến số 2 Bến Thành - Tham Lương có số vốn đội nhiều nhất, hơn 51.710 tỉ đồng. Trong khi đó, 3 dự án đường sắt đô thị của Hà Nội, gồm Nhổn - Ga Hà Nội; Cát Linh - Hà Đông và Yên Viên - Ngọc Hồi có số tiền đầu tư tăng thêm so với phê duyệt ban đầu, lần lượt là 14.052 tỉ, 9.232 tỉ và 5.602 tỉ đồng.

"Việc thực hiện các dự án bằng vốn ODA là để thu hút công nghệ và nguồn vốn vay ưu đãi từ nước ngoài, nhưng trong quá trình thực hiện chúng ta chưa lường hết được các vấn đề thay đổi quy mô dự án" - ông Dũng phân trần.

Trưởng ngành Kế hoạch nói, chuyện phải xử lý lúc này là vấn đề điều chỉnh vốn ở các dự án kéo theo nhiều hệ lụy như tìm nguồn vốn bổ sung, xác định thẩm quyền giải quyết thuộc cơ quan nào...

Ông Nguyễn Chí Dũng thông tin, tuyến Bến Thành - Suối Tiên của TP. HCM hiện đã có hướng giải quyết và đủ điều kiện để tiếp tục thực hiện. Cụ thể, tuyến này đã thu xếp được nguồn vốn cân đối và đang chờ TP. HCM hoàn thành thủ tục thẩm định lại để phê duyệt điều chỉnh dự án. Từ đó, các cơ quan thống nhất với Bộ Tài chính về phương án vay và cấp phát giữa nhà nước và địa phương. Nguồn vốn trong kế hoạch trung hạn cũng đã được cân đối. "Duy nhất chỉ chờ TP. HCM phê duyệt lại các quyết định điều chỉnh này", Bộ trưởng Kế hoạch nhấn mạnh.