Sang tháng 10, lãi suất huy động của nhiều ngân hàng TMCP vẫn giữ ở mức cao. Mức lãi suất tiền gửi online cao nhất trên thị trường hiện nay là của Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), với mức lãi suất kỳ hạn 6 tháng dành cho khách hàng gửi số tiền dưới 1,5 tỉ đồng, nhận lãi cuối kỳ là 8,03%/năm và trên 10 tỉ là 8,21%/năm.

Với kỳ hạn 6 tháng gửi thông thường, nhiều ngân hàng TMCP đang huy động với lãi suất từ 6,5-7,7%/năm. Kỳ hạn 12 tháng từ 7,1-8,2%/năm; kỳ hạn 18 tháng từ 7,2-8,5%/năm.

Theo quy định, các ngân hàng thương mại bị khống chế trần lãi suất tiền gửi tiết kiệm kỳ hạn dưới 6 tháng là 5,5%/năm. Còn lãi suất tiền gửi tiết kiệm các kỳ hạn trên 6 được "thả nổi".

Lãi suất huy động cao đã khiến lãi suất cho vay duy trì ở mức cao. Có ngân hàng TMCP đưa ra mức lãi suất dành cho sản xuất kinh doanh, kỳ hạn 6 tháng là 10%/năm; kỳ hạn 9 tháng là 10,5%/năm và kỳ hạn 12 tháng là 10,75%/năm. Lãi suất cho vay được điều chỉnh định kỳ 3 tháng một lần với tất cả các kỳ hạn vay. Các kỳ tiếp theo sẽ là lãi suất cơ sở cộng thêm biên độ từ 2-3%/năm nữa, tùy từng đối tượng khách hàng.

Cũng tính tương tự với kỳ hạn dài từ 12 tháng trở lên, lãi suất cho vay hiện hầu hết đều từ 10,5-12,5%/năm dành cho lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, mức lãi suất này là của kỳ hạn đầu, sau đó sẽ được thả nổi và cộng thêm biên độ khoảng 3,5-4%/năm.

Lãi vay cao dịp cuối năm khiến các doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất hàng hoá Tết lo lắng. Ảnh minh hoạ.

Các doanh nghiệp (DN) cho rằng, mức lãi suất như vậy là cao và không có lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Nếu lãi suất huy động tiếp tục tăng, chắc chắn sẽ tạo áp lực lên lãi suất cho vay. Không những thế, nhu cầu vốn cuối năm của các DN cao và nhiều ngân hàng sắp hết hạn mức tín dụng, sẽ dễ ép DN vay với lãi suất cao. Các DN thực sự lo lắng bởi lãi suất cho vay tăng, sẽ gây rủi ro cho sản xuất kinh doanh.

Đại diện một doanh nghiệp quan ngại: "Vừa rồi thấy Ngân hàng Nhà nước công bố hạ lãi suất điều hành, chúng tôi tìm đến các ngân hàng để xem lãi suất cho vay có giảm không, nhưng không thấy giảm mà thậm chí còn tăng".

Vị này giải thích, thông thường vào dịp cuối năm, để sản xuất hàng hóa phục vụ Tết, nhu cầu về vốn của các DN đều tăng. Tuy nhiên, lãi suất cho vay cao không hỗ trợ được cho DN. Để sản xuất ổn định, nhiều DN phải cố gắng cắt giảm khoản chi không cần thiết, đồng thời chủ động tìm kiếm nguồn hỗ trợ, xúc tiến thương mại, tăng thời hạn thanh toán để đảm bảo việc xoay vòng vốn nhanh.

Phía ngân hàng biện minh, vì đang huy động vốn kỳ hạn 6 tháng ở mức 7,5%/năm nên cho vay với lãi suất 10%/năm là phù hợp. Bên cạnh đó, lãi suất huy động và lãi suất cho vay luôn liên quan chặt chẽ đến nhau. Chi phí vốn ở mức cao thì lãi suất cho vay khó giảm, bởi hoạt động của các ngân hàng cũng phải có lợi nhuận, phải cân đối được nguồn vốn, cân bằng chi phí,... nên dù muốn giúp DN cũng không dễ dàng.

Giới chuyên môn dự báo, xu hướng lãi suất huy động từ nay đến cuối năm 2019 có thể sẽ còn tăng. Vì các ngân hàng cần vốn ngắn hạn cho mùa vụ cuối năm. Cùng với đó, nhiều ngân hàng còn cần vốn trung và dài hạn để đáp ứng yêu cầu về giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn của Ngân hàng Nhà nước.

Chuyên gia Phạm Nam Kim nhận định: "Hiện tượng huy động vốn kỳ hạn 6 tháng ở mức trên 8% ban đầu có thể chỉ là ở một số ngân hàng đang có thanh khoản eo hẹp, ít các chi nhánh phòng giao dịch và uy tín thấp. Nhưng các ngân hàng khác cũng sẽ nhìn vào đó để duy trì mức lãi suất cạnh tranh".

Ngân hàng Nhà nước đã trấn an, từ nay đến cuối năm, lãi suất cho vay sẽ ổn định. Tuy nhiên, "cuộc đua" lãi suất huy động hiện vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Cho dù ổn định ở mức cao như hiện nay cũng khiến các DN chật vật. Vốn vay chiếm tỷ lệ lớn với nhiều DN sản xuất kinh doanh hàng hóa Tết. Như vậy, chi phí sản xuất sẽ tăng và sẽ tác động tới giá sản phẩm.