Ngày 15/8, tại Đà Nẵng, Bộ Tài chính phối hợp với Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) tổ chức Hội thảo “Hướng dẫn thực hiện Thông tư 05/2024/TT-BKHĐT: Lộ trình chứng nhận khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam”

Hoàn thiện khung pháp lý cho "tăng trưởng xanh"

Trước yêu cầu cấp thiết về phát triển công nghiệp bền vững và chuyển đổi mô hình tăng trưởng xanh, tuần hoàn, ngày 15/8, tại Đà Nẵng, Bộ Tài chính phối hợp với Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) tổ chức Hội thảo “Hướng dẫn thực hiện Thông tư 05/2024/TT-BKHĐT: Lộ trình chứng nhận khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam”.

Sự kiện thu hút hơn 150 đại biểu từ các bộ, ngành, ban quản lý KCN, khu kinh tế (KKT), các nhà đầu tư và tổ chức quốc tế, cho thấy sự quan tâm sâu sắc của toàn xã hội đối với mô hình phát triển tiên tiến này.

Đại biểu tham dự Hội thảo

Phát biểu khai mạc hội thảo, bà Vương Thị Minh Hiếu, Phó Cục trưởng, Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính khẳng định, Thông tư 05/2025/TT-BKHĐT không chỉ là bước hoàn thiện khung chính sách về khu công nghiệp sinh thái, mà còn là công cụ thực thi giúp thúc đẩy Chiến lược công nghiệp bền vững Quốc gia trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực hiện thực hoá các cam kết quốc tế về giảm phát thải ròng và tăng trưởng xanh.

"Việc triển khai Thông tư 05/2025/TT-BKHĐT sẽ góp phần định hướng lại hoạt động đầu tư, sản xuất trong khu công nghiệp theo hướng tiết kiệm tài nguyên, giảm thiểu ô nhiễm, và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước”, bà Hiếu nhấn mạnh.

Bà Vương Thị Minh Hiếu, Phó Cục trưởng, Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính phát biểu tại Hội thảo

Thông tư 05/2024/TT-BKHĐT, có hiệu lực từ ngày 15/03/2024, được xem bước tiến quan trọng trong việc thể chế hóa quy định về KCN sinh thái, tiếp nối Nghị định 35/2022/NĐ-CP, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển công nghiệp bền vững, giảm thiểu tác động môi trường và tối ưu sử dụng tài nguyên.

Thông tư hướng dẫn chi tiết các tiêu chí và quy trình chuyển đổi từ KCN truyền thống sang KCN sinh thái, bao gồm: tiêu chí xác định KCN sinh thái, cộng sinh công nghiệp, sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn; hệ thống báo cáo, cơ sở dữ liệu, diện tích cây xanh, tỷ lệ hạ tầng và hướng dẫn thực hiện các tiêu chí với KCN sinh thái mới thành lập. Đây là cơ sở vững chắc để chứng nhận và nhân rộng mô hình này trên toàn quốc.

Việc ban hành Thông tư 05 là kết quả của một hành trình dài hơn một thập kỷ, khởi đầu từ những dự án thí điểm do UNIDO thực hiện và Chính phủ Thụy Sĩ tài trợ thông qua Tổng cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ (SECO).

Từ năm 2014, khi khái niệm KCN sinh thái còn mới mẻ, các dự án đã tiên phong thử nghiệm mô hình tại KCN Khánh Phú, Gián Khẩu (Ninh Bình), Hòa Khánh (Đà Nẵng), Trà Nóc (Cần Thơ)... đã minh chứng rõ rệt với những con số ấn tượng về tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải ra môi trường như: tiết kiệm trên 24.000 MWh điện/năm, gần 280.000 m³ nước/năm và giảm 139.000 tấn CO2 mỗi năm.

Hiện nay, cả nước có khoảng 10 KCN đang hoàn tất quá trình chuyển đổi và 2 KCN đã được chấp thuận chủ trương đầu tư phát triển theo mô hình KCN sinh thái ngay từ đầu. Đây là minh chứng thuyết phục cho tính khả thi và lợi ích to lớn của mô hình này tại Việt Nam.

Lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu mới

Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, các quốc gia không chỉ chạy đua về tốc độ tăng trưởng mà còn phải khẳng định vị thế bằng chất lượng và tính bền vững của nền kinh tế. Các cú sốc từ đại dịch, biến đổi khí hậu và những thay đổi trong chuỗi cung ứng toàn cầu đã cho thấy rõ: chỉ những nền kinh tế có khả năng thích ứng nhanh, sử dụng hiệu quả tài nguyên và giảm phát thải mới có thể đứng vững.

Vì vậy, việc chuyển đổi sang KCN sinh thái là một bước đi chiến lược, không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường, mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Mô hình này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao năng suất và dễ dàng tiếp cận các thị trường khó tính, vốn đòi hỏi tiêu chuẩn xanh ngày càng cao.

Đặc biệt, giúp Việt Nam đáp ứng các cam kết tiêu chuẩn quốc tế, thực hiện cam kết trong các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới và tuân thủ các quy định nghiêm ngặt như Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của Liên minh châu Âu (EU).

Việc chuyển đổi sang KCN sinh thái là một bước đi chiến lược, không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường, mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Bà Sibylle Bachmann, Trưởng ban Hợp tác, Đại sứ quán Thụy Sĩ tại Việt Nam, chia sẻ: “Lộ trình chứng nhận KCN sinh thái là một cột mốc quan trọng trong quá trình chuyển đổi của Việt Nam hướng tới một nền kinh tế xanh, bền vững và cạnh tranh hơn. KCN sinh thái là một giải pháp mạnh mẽ nhằm hài hòa giữa phát triển công nghiệp với bền vững môi trường, mang lại lợi ích cho cả doanh nghiệp và cộng đồng địa phương. Thụy Sỹ tự hào đồng hành chặt chẽ với UNIDO, Bộ Tài chính và các bên liên quan khác để biến tầm nhìn này thành hiện thực. Cùng nhau, chúng ta hướng đến thúc đẩy đổi mới, chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và hỗ trợ phát triển kinh tế bền vững”.

Đồng quan điểm, bà Adriana Alzate, Điều phối viên Chương trình KCN sinh thái Toàn cầu của UNIDO, bày tỏ tin tưởng: "Với nền tảng pháp lý vững chắc từ Nghị định 35 và Thông tư 05, chúng tôi tin rằng những KCN sinh thái tiên phong sẽ sớm xuất hiện, mở ra một kỷ nguyên mới cho nền công nghiệp bền vững của Việt Nam”.

Hội thảo là bước khởi đầu quan trọng để phổ biến nội dung Thông tư, thống nhất quy trình đăng ký, chứng nhận, đồng thời tạo ra một diễn đàn đối thoại cởi mở để tháo gỡ vướng mắc, đưa chính sách vào thực tiễn một cách hiệu quả nhất.