Bảo vệ môi trường là một trong ba trụ cột phát triển

Những năm qua, tỉnh Đồng Nai đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, yêu cầu các khu, cụm công nghiệp phải đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung; cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm vi phạm. Cùng với đó, các chương trình phân loại rác tại nguồn, tái chế chất thải rắn sinh hoạt được mở rộng tại đô thị và khu dân cư. Đặc biệt, cuối tháng 7/2025, HĐND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Nghị quyết số 21/NQ-HĐND về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh năm 2025 trên địa bàn tỉnh. Theo đó, các chỉ tiêu về môi trường đề ra là 78,8% chất thải rắn sinh hoạt và 98% các KCN đang hoạt động trên địa bàn tỉnh có trạm xử lý nước thải tập trung đạt chuẩn môi trường.

Với phương châm “bảo vệ môi trường là một trong ba trụ cột phát triển, gắn với mục tiêu xây dựng Đồng Nai xanh - sạch - bền vững”, tỉnh đã đề ra các chỉ tiêu cụ thể: Đến năm 2030, 100% chất thải rắn sinh hoạt được thu gom, ít nhất 70% được tái chế, tái sử dụng hoặc xử lý thu hồi năng lượng; giảm 50% lượng rác thải nhựa dùng một lần tại khu đô thị và khu du lịch vào cuối năm 2025; trồng mới và chăm sóc hơn 10 triệu cây xanh giai đoạn 2021 - 2030, nâng tỷ lệ che phủ rừng toàn tỉnh đạt hơn 56%. Ngoài ra, tỉnh yêu cầu 100% số khu, cụm công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn trước khi xả ra môi trường. Các doanh nghiệp được khuyến khích áp dụng công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng, hướng tới sản xuất thân thiện với môi trường.

Đặc biệt, để huy động sức mạnh toàn dân, năm 2025, tỉnh phát động Chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn”, không chỉ nhằm nâng cao nhận thức mà còn khuyến khích cộng đồng tham gia các hoạt động vì môi trường, hướng đến nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Đây cũng là bước đi cụ thể để Đồng Nai thực hiện hiệu quả cam kết của Việt Nam với quốc tế về bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu. Cùng với đó, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ XI, nhiệm kỳ 2025 - 2030 tiếp tục xác định mục tiêu: Đẩy mạnh phân loại, thu gom rác tại nguồn; hoàn thiện hạ tầng xử lý chất thải; đổi mới công nghệ xử lý rác; phát triển dịch vụ bảo vệ, tái tạo môi trường; khuyến khích sử dụng năng lượng hiệu quả, nhãn sinh thái; bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, xây dựng ngành lâm nghiệp hiện đại, bền vững. Những mục tiêu đó không chỉ thể hiện quyết tâm chính trị của tỉnh, mà còn là cam kết với Nhân dân về một môi trường sống an toàn, trong lành.

Đối với công tác thhu gom, phân loại, xử lý rác thải, tỉnh đã đầu tư hạ tầng, ứng dụng công nghệ hiện đại, tiên tiến; tăng cường phối hợp giữa các ngành, địa phương để bảo đảm khâu thu gom diễn ra thường xuyên, liên tục. Nhờ đó, đến nay, 100% chất thải rắn phát sinh trên địa bàn đều được thu gom, xử lý đúng quy định, góp phần xây dựng cảnh quan đô thị sạch đẹp, gìn giữ môi trường không khí trong lành cho người dân. Bên cạnh sự nỗ lực của chính quyền, ý thức người dân trong việc phân loại, bỏ rác đúng nơi quy định cũng được nâng cao, tạo sự chuyển biến rõ rệt trong cộng đồng. Đây là kết quả đáng ghi nhận, cho thấy sự kiên trì, quyết tâm của Đồng Nai trong việc hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai, địa phương hiện đã đạt mục tiêu mà nghị quyết Tỉnh ủy đề ra, gồm: Tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải công nghiệp không nguy hại và nguy hại đạt 100%; tỷ lệ cụm công nghiệp có chủ đầu tư đi vào hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt quy chuẩn môi trường là 10/10 cụm công nghiệp (đạt 100%); tỷ lệ KCN đang hoạt động có lượng nước thải ổn định được lắp đặt hệ thống quan trắc tự động là 36/36 KCN (đạt 100%). Đặc biệt, công tác kiểm soát khí thải là một trong những nhiệm vụ quan trọng được Ban Quản lý các KCN, cụm công nghiệp đẩy mạnh triển khai. Theo đó, đa số doanh nghiệp đã đầu tư công trình thu gom, xử lý, áp dụng công nghệ tiên tiến, đảm bảo nguồn khí thải sau xử lý ra môi trường đạt tiêu chuẩn, không gây ô nhiễm môi trường không khí.

Bên cạnh đó, tỉnh kiên quyết từ chối những dự án gây ô nhiễm, sử dụng nhiều lao động, công nghệ lạc hậu, thay vào đó, ưu tiên thu hút những dự án công nghệ cao, thân thiện với môi trường, công nghiệp phụ trợ và những dự án vốn nhỏ nhưng giá trị gia tăng cao. Từ năm 2021, Ban Quản lý các KCN tỉnh Đồng Nai đã tham gia Dự án Triển khai KCN sinh thái tại Việt Nam theo hướng tiếp cận từ chương trình KCN sinh thái toàn cầu. Trong đó, KCN Amata Biên Hoà được lựa chọn để làm mô hình thí điểm để triển khai các giải pháp chuyển đổi theo hướng sinh thái. Trong quá trình triển khai, 18 doanh nghiệp và nhà máy tạiKCN Amata đã được hỗ trợ áp dụng các giải pháp sản xuất sạch hơn, tái sử dụng nguyên liệu, tiết kiệm năng lượng và quản lý chất thải hiệu quả.

Đồng Nai đã và đang triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường, hướng đến tăng trưởng xanh và phát triển bền vững

Việc triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn trong các KCN tạo ra những giá trị thiết thực trên cả ba phương diện kinh tế - môi trường và xã hội. Về kinh tế, doanh nghiệp tiết kiệm chi phí nhờ tối ưu hóa nguyên vật liệu, năng lượng và giảm chi phí xử lý chất thải. Về môi trường, lượng phát thải ra môi trường được cắt giảm đáng kể, góp phần bảo vệ môi trường không khí, hệ sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu. Về xã hội, mô hình này tạo việc làm ổn định, nâng cao điều kiện lao động và tăng cường trách nhiệm cộng đồng của doanh nghiệp. UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo Ban Quản lý các KCN Đồng Nai tham gia Dự án Nhân rộng phương pháp tiếp cận KCN sinh thái để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, là phần tiếp nối và mở rộng số lượng các KCN tham gia, hướng đến mục tiêu Net-zero vào năm 2050.

Tiếp tục hướng đến nền kinh tế tuần hoàn, xanh và bền vững

Nhờ có những mục tiêu kiên định và giải pháp phù hợp, tỉnh Đồng Nai đã đạt được nhiều kết quả đáng kể trong việc cân bằng giữa tăng trưởng và bảo vệ cảnh quan, tài nguyên như: Quy hoạch phân vùng sử dụng đất hợp lý hơn; cải thiện môi trường đầu tư, thu hút các dự án công nghệ cao, thân thiện môi trường; thu hút đầu tư đồng bộ hạ tầng xử lý nước thải tại nhiều KCN, nâng cao năng lực quản lý nhà nước về môi trường… Đồng thời, tỉnh cũng thực hiện hiệu quả các chương trình bảo vệ rừng bền vững, bảo tồn đa dạng sinh học; phát triển cảnh quan ven sông, đặc biệt tập trung vào trục sông Đồng Nai và tăng cường thanh tra, xử lý vi phạm môi trường… Những nỗ lực này góp phần cải thiện đáng kể chất lượng môi trường và nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường của doanh nghiệp và cộng đồng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy còn không ít tồn tại, hạn chế trong công tác bảo vệ môi trường, cụ thể như vẫn còn tình trạng các doanh nghiệp xả thải chưa đúng quy chuẩn; chất thải rắn sinh hoạt và công nghiệp tại một số nơi vẫn chưa được phân loại, thu gom, xử lý triệt để; tình trạng ô nhiễm không khí cục bộ tại một số khu vực sản xuất và giao thông tăng cao vào giờ cao điểm…

Từ thực trạng trên, một trong những mục tiêu quan trọng trong phát triển của Đồng Nai trong nhiệm kỳ 2025 - 2030 là phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức; phát triển kinh tế đi đôi với phát triển văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Để đạt được mục tiêu đề ra, Đồng Nai đã xác định triển khai đồng bộ nhiều giải pháp chiến lược. Trước hết là tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời, quản lý, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn lực tài nguyên, nhất là tài nguyên đất, tài nguyên khoáng sản, tài nguyên nước; nâng cao chất lượng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, xác định giá đất sát thực tế; đẩy nhanh tiến độ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, nhất là đối với các dự án trọng điểm.

Cùng với đó, tỉnh sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm vi phạm trong khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường; đẩy mạnh phân loại, thu gom rác thải tại nguồn; hoàn thiện hạ tầng thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt; đổi mới công nghệ xử lý chất thải, khí thải; khuyến khích đầu tư dịch vụ bảo vệ, tái tạo môi trường; dán Nhãn sinh thái và sử dụng năng lượng hiệu quả; bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển rừng phòng hộ, rừng đặc dụng gắn với xây dựng ngành lâm nghiệp hiện đại, bền vững…

Về phía Sở Nông nghiệp và Môi trường, thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục theo dõi, giám sát tình hình thu gom, xử lý chất thải tại các khu xử lý chất thải tập trung, nhằm đảm bảo tỷ lệ xử lý theo quy định; tổng hợp kết quả khảo sát và đề xuất, báo cáo UBND tỉnh xử lý các bãi rác tạm trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, Sở sẽ tổng hợp kết quả kiểm tra, xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường của các lò gạch nung đang hoạt động tại xã An Phước (đường vào KCN Long Đức), báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo; tham mưu, thực hiện việc xây dựng nghị quyết thu phí thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp Giấy phép môi trường theo chỉ đạo của UBND tỉnh; tham mưu UBND tỉnh trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn và thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt sau khi được phân loại, đảm bảo lượng rác thải phát sinh được thu gom, xử lý kịp thời, không gây ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí… ảnh hưởng đến sức khỏe và hoạt động sản xuất của người dân.

Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiến hành tham mưu, triển khai các nhiệm vụ thường xuyên về thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp Giấy phép môi trường; thẩm định, thông báo nộp phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp, khí thải. Phối hợp với đơn vị tư vấn sau khi hợp đồng được ký kết để triển khai thực hiện nghiên cứu, đánh giá thực trạng phát thải khí nhà kính trên địa bàn tỉnh thuộc Đề án “Giảm thiểu khí các-bon trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”; kế hoạch đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm công tác chuyển đổi xanh, Net-Zero theo hướng cập nhật nội dung, phạm vi trên địa bàn tỉnh Bình Phước (cũ).

Đặc biệt, thực hiện Chiến lược bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, Ban Quản lý các KCN tỉnh đã ban hành Kế hoạch thực hiện Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm: Chủ động phòng ngừa, kiểm soát, ngăn chặn các tác động xấu lên môi trường; hạn chế sự cố môi trường; thực hiện xanh hóa các ngành sản xuất công nghiệp và thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp xanh, công nghiệp công nghệ cao; định hướng chuyển đổi các KCN hiện có trên địa bàn tỉnh theo hướng KCN sinh thái; khuyến khích sử dụng các loại nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu thân thiện với môi trường; thúc đẩy phát triển, thực hiện xanh hóa ngành công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng; khuyến khích sản xuất và sử dụng các loại vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường. Đồng thời, tập trung nguồn lực giải quyết dứt điểm các vấn đề môi trường trọng điểm, cấp bách; khắc phục ô nhiễm, suy thoái môn trường; duy trì, cải thiện chất lượng và vệ sinh môi trường, trong đó tập trung tăng cường kiểm soát ô nhiễm, duy trì và cải thiện chất lượng môi trường không khí ở KCN; tăng cường quản lý chất thải rắn, chất thải nguy hại; triển khai thực hiện tốt việc phân loại chất thải rắn tại nguồn bằng biện pháp đẩy mạnh áp dụng các công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường, đồng xử lý, xử lý kết hợp với thu hồi năng lượng; thực hiện ký Quỹ bảo vệ môi trường cho hoạt động chôn lấp chất thải, không thực hiện chôn lấp trực tiếp chất thải rắn sinh hoạt, qua đó hạn chế nguồn phát thải gây ô nhiễm môi trường không khí; chủ động bảo vệ môi trường để góp phần nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính, trong đó cần tập trung thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, sử dụng nhiên liệu sạch, vật liệu xây không nung, thân thiện với môi trường, từng bước hạn chế phát triển nhiệt điện than; kiểm soát các chất làm suy giảm tầng ô-zôn từ các hoạt động sản xuất và tiêu dùng.