Công trình xây dựng trên khu đất gần 7.400 m2 của Trường Chính trị tỉnh Khánh Hòa.

Dư luận bất ngờ, gần 7.400m2 "đất vàng" ngay cạnh bờ biển với giá thị trường mỗi mét vuông lên đến hàng trăm triệu đồng, nhưng định giá lại không đủ xây lại nơi ở học tập cho sinh viên một ngôi trường ở xã vùng ven thành phố Nha Trang, buộc tỉnh Khánh Hòa phải ký thêm một hợp đồng BT khác để xây dựng ký túc xá.

Nếu xét kỹ không có gì bất ngờ với dự án BT xây dựng Trường Chính trị Khách Hòa, chính quyền địa phương đã giao gần 7.400m2 "đất vàng" cho nhà đầu tư không qua đấu giá, mà giá chỉ định chưa tới 22,5 triệu đồng/m2 đối với đất ở và hơn 7,8 triệu/m2 đối với đất sản xuất kinh doanh, trong khi giá đất thị trường khu vực này cao hơn hàng chục lần dẫn đến "đất vàng" quy đổi ra tiền quá thấp.

Theo quy định hiện hành dù đã có một bước cải tiến rất lớn với dự án BT, đó là buộc phải đấu thầu rộng rãi. Tuy nhiên, giá trị tài sản công như quỹ đất dù trên danh nghĩa xác định theo giá thị trường nhưng chưa quy định đấu giá có lẽ là lỗ hỏng dễ rơi vào cách làm cũ, cơ quan nhà nước sẽ định giá quỹ đất rồi phê duyệt và giao cho nhà đầu tư làm dự án BT.

Không có sự cạnh tranh, khó có trao đổi ngang giá. Một điều rất dễ thấy trong hoạt động đầu tư, kinh doanh, mua bán sẽ không bao giờ có giá thị trường đích thực trong bất cứ trường hợp chỉ định thầu nào mà chỉ duy nhất một tổ chức hoặc cá nhân được tham gia.

Giá thị trường quỹ đất không phải là đơn giá theo quy định nhà nước nhân (x) với hệ số, tổ chức nào đó thẩm định giá, vị trí ở khu vực “vàng” hay “trắc địa” mà còn là sự cạnh tranh để được quyền sử dụng. Với dự án BT càng phức tạp hơn nữa, khó xác định giá trị quỹ đất nếu chỉ định thầu.

Quỹ đất thanh toán có dự án BT là con đường đi qua? Định giá theo đất nông nghiệp hay đất ở? Giá đất đã có con đường hay chưa có con đường? Những nội dung này còn mù mờ, chưa quy định cụ thể. Nếu không đấu giá, chỉ định giá rồi thanh toán bằng cách hoán đổi quỹ đất cho nhà đầu tư là khoảng trống pháp lý rất lớn.

Làm sao trao đổi ngang giá, phù hợp với giá thị trường đối với quỹ đất? Chỉ có một cách duy nhất là tổ chức đấu giá quỹ đất công khai, minh bạch và có sự cạnh tranh để sử dụng. Kèm theo đó là công khai các kế hoạch, quy hoạch phát triển toàn bộ địa bàn liên quan.