Cụ thể, tại Quyết định 25/2019/QĐ-UBND của UBND TP. Hà Nội vừa ban hành tháng 11, quy định rất rõ về quản lý bán, cho thuê, cho thuê mua NƠXH trên địa bàn. Về việc này UBND TP cũng đã ra quyết định thành lập Hội đồng xét duyệt NƠXH đối với những người được hưởng chính sách.

Trong đó, Giám đốc Sở Xây dựng là Chủ tịch Hội đồng, các Phó Chủ tịch Hội đồng gồm: Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; Phó Giám đốc Sở Xây dựng. Các ủy viên Hội đồng gồm: Sở Nội vụ, Sở Tài chính, Liên đoàn Lao động thành phố, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP.

Hội đồng có nhiệm vụ xét duyệt đối tượng được thuê, thuê mua NƠXH và thành lập tổ chuyên viên liên ngành giúp việc để tiếp nhận, kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ.

Hà Nội ban hành tiêu chí ưu tiên cho người mua NƠXH.

Nguyên tắc và tiêu chí xét duyệt đối tượng được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội cụ thể như sau: Đối với NƠXH thuộc sở hữu nhà nước, việc xét duyệt được thực hiện theo quy định tại Thông tư 19/2016/TT-BXD (các Khoản 1, 2 Điều 16) ngày 30/6/2016 của Bộ Xây dựng hướng dẫn thực hiện một số nội dung của Luật Nhà ở và Nghị định 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở.

Đối với NƠXH không thuộc sở hữu nhà nước, việc xét duyệt được thực hiện theo quy định tại Nghị định 100/2015/NĐ-CP (các Khoản 1, 2 Điều 23) về phát triển và quản lý nhà ở xã hội ngày 20/10/2015 của Chính phủ. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân được hưởng các tiêu chí chấm điểm khác nhau, chỉ tính theo tiêu chí ưu tiên có thang điểm cao nhất.

Đặc biệt, UBND TP cũng quy định rõ tiêu chí thang 10 điểm ưu tiên. Trong đó, người được khen thưởng Huân chương cao quý của Nhà nước, thân nhân liệt sĩ, Công dân Thủ đô ưu tú đạt thang điểm cao nhất (10 điểm); Nhà giáo nhân dân, Thầy thuốc nhân dân, vận động viên, văn nghệ sĩ đoạt Huy chương vàng hoặc giải Nhất tại các cuộc thi khu vực hoặc thế giới, công nhân có tay nghề bậc cao nhất của ngành được xét 8 điểm; người thuộc hộ nghèo, cận nghèo có hộ khẩu thường trú tại Hà Nội được xét 6 điểm; người được nhận Bằng khen của UBND TP, danh hiệu "Người tốt, việc tốt"... được xét 2 điểm.

Tại Quyết định này, UBND thành phố cũng quy định các điều khoản, trách nhiệm cụ thể đối với chủ đầu tư, chính quyền địa phương... trong việc giám sát, chuyển nhượng, trả lại, thu hồi nhà ở xã hội.

Đáng chú ý, nhằm thắt chặt quản lý việc bán, thuê, thuê mua nhà ở xã hội đúng đối tượng, UBND TP quy định, sau khi ký hợp đồng theo quy định, chủ đầu tư có trách nhiệm lập đầy đủ danh sách các hộ gia đình, cá nhân đã ký hợp đồng tại dự án, có dán ảnh các thành viên trong hộ gia đình.

Đồng thời, UBND TP ban hành quy chế phối hợp giữa chủ đầu tư và chính quyền địa phương, đơn vị quản lý vận hành, công an theo dõi địa bàn về nhân khẩu, hộ khẩu, tạm trú, tạm vắng... để tổ chức kiểm tra, theo dõi và xử lý vi phạm theo quy định.

Trước đó, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi UBND TP. Hà Nội về việc kiểm tra, chấn chỉnh hoạt động môi giới, mua bán nhà ở xã hội trên địa bàn.

Theo Bộ Xây dựng, căn cứ theo phản ánh, tại một số dự án NƠXH trên địa bàn TP Hà Nội như: Dự án nhà ở xã hội Ecohome 3 phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm; dự án nhà ở xã hội tại địa chỉ 282 Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân… có hiện tượng các cá nhân môi giới, sàn giao dịch bất động sản thực hiện môi giới mua bán nhà ở xã hội và thu tiền chênh lệch trái quy định.

Cụ thể, chi phí hướng dẫn, hỗ trợ làm hồ sơ và cam kết sẽ được mua nhà ở xã hội là hàng chục triệu đồng; chi phí để khách hàng mua được căn góc, vị trí đẹp chênh so với giá bán gốc hàng trăm triệu đồng. Đối với trường hợp mua lại nhà ở xã hội thì phải trả tiền chênh khoảng 4 - 6 triệu/m2, tương đương mỗi căn hộ chênh lệch so với giá gốc khoảng 400 triệu đồng.

Các hành vi nêu trên là trái với các quy định hiện hành về đối tượng, điều kiện, trình tự, thủ tục mua bán nhà ở xã hội, đã được quy định cụ thể trong Luật Nhà ở 2014, Nghị định 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.

Bộ Xây dựng đề nghị UBND TP. Hà Nội chỉ đạo Sở Xây dựng và các cơ quan chức năng địa phương tổ chức kiểm tra hoạt động giao dịch, mua bán nhà ở xã hội tại các dự án trên địa bàn để chấn chỉnh các hiện tượng, hoạt động nêu trên đồng thời xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định pháp luật (nếu có) theo thẩm quyền.