Quy hoạch điện VIII phải mang tính mở, phát huy các nguồn lực xã hội

Hình ảnh tại buổi làm việc. Ảnh: Đoàn Bắc

Theo Quyết định số 1264/QĐ-TTg ngày 1/10/2019, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương nhiệm vụ lập Quy hoạch điện VIII nhằm mục tiêu dự báo nhu cầu tiêu thụ điện thời kỳ 2021-2030, có xét đến năm 2045; đồng thời nghiên cứu các phương án phát triển nguồn và lưới điện, lựa chọn phương án đảm bảo cung cấp điện an toàn liên tục cho phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng của đất nước; đánh giá tác động môi trường và lập Báo cáo môi trường chiến lược trong phát triển điện lực; đề xuất các giải pháp chủ yếu về cơ chế, chính sách phát triển ngành điện, tổ chức thực hiện đảm bảo phát triển bền vững ngành điện.

Tại buổi làm việc với Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, ông Trần Kỳ Phúc, Viện trưởng Viện Năng lượng - đơn vị tư vấn trong quá trình xây dựng Quy hoạch điện VIII - cho biết, để làm cơ sở cho việc xây dựng các nội dung chính của Quy hoạch điện VIII, tư vấn đã tiến hành rà soát, đánh giá lại tình hình thực hiện quy hoạch trong giai đoạn 2016-2020 liên quan tới việc phát triển phụ tải, phát triển nguồn và lưới điện để tìm ra các nguyên nhân, rút ra các bài học kinh nghiệm cho việc xây dựng Quy hoạch điện VIII.

Kết quả rà soát cho thấy tình hình thực hiện phụ tải trong giai đoạn vừa qua khá tốt, đạt 97,8%. Tình hình xây dựng nguồn điện đạt 93,7% tổng công suất đặt so với quy hoạch. Tuy nhiên, cơ cấu xây dựng lại khác biệt, các nguồn nhiệt điện chỉ đạt 57,6% trong khi các nguồn năng lượng tái tạo lại vượt mức tới 205%.

Tỉ lệ hoàn thành xây dựng các trạm biến áp 500 kV, đạt 73%, đường dây 500 kV đạt 88%, các trạm 220 kV đạt 77% và đường dây 220 kV đạt 84%.

Dự báo nhu cầu điện trong Quy hoạch điện VIII thấp hơn so với kết quả dự báo trong Quy hoạch điện VII điều chỉnh, giảm khoảng 3-4 tỷ kWh vào năm 2020 và 9-10 tỷ kWh vào năm 2030. Cơ cấu tiêu thụ điện theo vùng miền có thay đổi đáng kể với tỉ trọng lớn hơn của miền Bắc. Nhu cầu điện giai đoạn 2021-2030 vẫn đạt mức tăng dự kiến khoảng 8%/năm.

Viện Năng lượng đã đưa ra 11 kịch bản phát triển nguồn điện với các điều kiện đầu vào khác nhau. Theo đó, kịch bản được lựa chọn là kịch bản bảo đảm các mục tiêu phát triển năng lượng tái tạo theo Chiến lược phát triển năng lượng tái tạo quốc gia và Nghị quyết số 55-NQ/TW. Theo phương án này, tỉ lệ nhiệt điện than sẽ giảm dần từ mức 42% hiện nay xuống còn khoảng 36% vào năm 2035 và khoảng 31% vào năm 2045. Trong giai đoạn 2020-2030, sẽ tính đến khả năng không phát triển thêm các dự án nhiệt điện than mới ngoài các dự án đã có trong Quy hoạch điện VII.

Nêu ý kiến về việc xây dựng Quy hoạch điện VIII, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho rằng, quy hoạch điện là một trong những quy hoạch quan trọng và liên quan trực tiếp đến nhiều quy hoạch khác như: Quy hoạch vùng, quy hoạch ngành, quy hoạch tổng thể quốc gia… Do đó, các đơn vị liên quan của Bộ Công Thương cũng như của Viện Năng lượng cần làm việc trực tiếp, liên tục với các bộ ngành, địa phương để thống nhất.

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cũng cho biết, tại lần xây dựng Quy hoạch điện VIII này, Bộ Công Thương đã xây dựng Quy hoạch điện VIII mở hơn, “mềm” hơn về quy mô, vị trí xây dựng nhà máy điện, thời gian đưa vào vận hành. Riêng việc xác định chủ đầu tư trong Quy hoạch điện VIII chuyển toàn bộ sang đấu thầu.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, Quy hoạch điện VIII cần phân tích kỹ hơn bối cảnh, cục diện tình hình mới, cả trong nước và quốc tế, về chính trị, thương mại, đầu tư, hội nhập... tính toán kỹ tính khả thi thực hiện Quy hoạch VIII. Hiện tại, các đơn vị chức năng của Bộ đang tích cực hoàn thiện để hoàn thiện bản Quy hoạch, trình Chính phủ vào tháng 10/2020.

Sau khi nghe các báo cáo, phân tích, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định thêm, Quy hoạch điện VIII có ý nghĩa quan trọng, là nhân tố huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển điện. Phó Thủ tướng yêu cầu: “Quy hoạch điện VIII phải là quy hoạch được xây dựng một cách khoa học, bài bản, khắc phục các hạn chế, vướng mắc của Quy hoạch điện VII hiện nay, đồng thời mang tính định hướng, không cứng nhắc và mang tính mở, tạo ra không gian để huy động và phát huy các nguồn lực từ xã hội”.