Hiện nay, rác thải sinh hoạt phát sinh tại 7 phường trên địa bàn thành phố Sơn La với khối lượng 55-60 tấn/ngày; 5 xã với khối lượng 15-19 tấn/ngày. Các nguồn phát sinh CTRSH đến từ hộ gia đình, khu thương mại, dịch vụ (nhà hàng, khách sạn, siêu thị, chợ…); công sở (cơ quan, trường học, trung tâm, viện nghiên cứu, bệnh viện…); khu công cộng (bến xe, công viên, khu vui chơi giải trí, đường phố…); dịch vụ vệ sinh; các hoạt động của cơ sở sản xuất, kinh doanh.

Toàn thành phố đã bố trí 174 điểm tập kết xe gom rác đẩy tay, 2 trạm trung chuyển, 285 xe thu gom đẩy tay, 11 xe vận chuyển rác. Phạm vi thu gom, vận chuyển CTR trên địa bàn 7 phường đạt 100%; đối với 5 xã nông thôn, có 2 xã Chiềng Xôm, Chiềng Ngần thu gom hàng ngày; các xã còn lại thu gom 2 ngày/lần. Rác thải sau thu gom, vận chuyển, được xử lý bằng hình thức chế biến phân compost kết hợp chôn lấp hợp vệ sinh.

Công tác phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn thành phố đã được các cơ quan chức năng, các đơn vị thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải chuẩn bị từ rất lâu và cũng đã triển khai, tuy nhiên chưa đồng bộ nên hiệu quả chưa cao. Để đợt thí điểm này đạt hiệu quả và lan tỏa, UBND thành phố đã ban hành văn bản chỉ đạo, giao các phòng, ban, đơn vị, UBND các xã, phường tập trung cao thực hiện, nghiên cứu đề xuất xây dựng các điểm tập kết, trạm trung chuyển chất thải rắn đảm bảo quy định.

Triển khai công tác thí điểm phân loại CTRSH tại nguồn trên địa bàn thành phố.

UBND thành phố cũng đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, UBND các xã, phường, các tổ, bản rà soát, sửa đổi quy chế, hương ước của tổ, bản, bổ sung nội dung về bảo vệ môi trường. Đến nay, 100% hương ước của các tổ, bản, tiểu khu đã được bổ sung nội dung về bảo vệ môi trường theo quy định. Đồng thời, Hội đồng tuyên truyền phổ biến pháp luật thành phố đã tổ chức 6 cuộc tuyên truyền, phổ biến Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản quy định chi tiết đến với người dân.

Thực hiện công tác phân loại CTRSH tại nguồn, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo về công tác phân loại; ban hành Quyết định số 34/2023/QĐ-UBND ngày 2/11/2023, quy định cụ thể về phân loại, lưu giữ, điểm tập kết, trạm trung chuyển, thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH.

Đồng thời, triển khai ký kết chương trình phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh để tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện phân loại rác. Tham mưu trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch 175/KH-UBND ngày 6/7/2024, về thực hiện thí điểm phân loại CTRSH trên địa bàn 7 phường của thành phố trong năm 2024.

Theo Kế hoạch triển khai thí điểm phân loại CTRSH tại nguồn trên địa bàn 7 phường của thành phố Sơn La năm 2024, mục tiêu đến hết ngày 31/8/2024, thực hiện thí điểm tại phường Tô Hiệu, phấn đấu ít nhất 40% số hộ thực hiện phân loại CTRSH tại nguồn tại hộ gia đình.

Đến ngày 31/10/2024, duy trì phân loại CTRSH tại nguồn trên địa bàn phường Tô Hiệu, trong đó, ít nhất 60% số hộ thực hiện phân loại. Với 6 phường còn lại, có ít nhất 30% số hộ thực hiện.

Đến hết ngày 31/12/2024, trên 90% số hộ tại phường Tô Hiệu thực hiện phân loại; với 6 phường còn lại, ít nhất 50% số hộ thực hiện phân loại CTRSH tại nguồn tại hộ gia đình.

Tuy nhiên, hiện nay, toàn bộ nguồn rác thải sinh hoạt chưa được phân loại từ đầu nguồn ở các hộ gia đình, các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ nhỏ lẻ, chỉ được phân loại trong quá trình thu gom vận chuyển về khu xử lý tập trung; đã và đang gây khó khăn, lãng phí lớn trong quá trình vận chuyển, phân loại, xử lý.

Hầu hết rác thải sinh hoạt hàng ngày được các hộ gia đình chứa, đựng trong các dụng cụ như túi ni lon, bao bì, hoặc đặt trực tiếp trong xô, chậu, thùng xốp... để rải rác khắp các đầu ngõ, trước cửa nhà, treo ở các bờ tường bao, gốc cây... chờ được thu gom. Dẫn đến còn hiện tượng xả rác bừa bãi, gây mất mỹ quan đô thị. Đặc biệt, với điều kiện cơ sở hạ tầng hiện nay cũng chưa đảm bảo triển khai thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt.

Triển khai một số hoạt động phân loại CTRSH tại các xã, phường.

Để thực hiện hiệu quả công tác phân loại CTRSH tại nguồn, Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề nghị UBND thành phố tiếp tục tập trung chỉ đạo các phòng ban chuyên môn, UBND các phường thực hiện hiệu quả kế hoạch của UBND tỉnh, thành phố về thí điểm triển khai phân loại CTRSH. Chỉ đạo UBND các phường quán triệt, xây dựng chương trình, kế hoạch, chuẩn bị mọi điều kiện để triển khai thực hiện.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phân loại rác; in ấn tờ rơi hướng dẫn phát đến tận các tổ bản, hộ gia đình cá nhân. Lựa chọn các tổ chức đoàn thể làm lực lượng nòng cốt thực hiện tuyên truyền, phổ biến, vận động. Tổ chức ký cam kết với phường; phường ký cam kết với các tổ bản; tổ bản ký cam kết với các hộ gia đình, cá nhân. Đưa nội dung phân loại CTRSH tại nguồn vào tiêu chí bình xét gia đình văn hóa.

Rà soát lại các điểm tập kết, trung chuyển CTR, đảm bảo tuân thủ đúng quy định về môi trường, tránh phát sinh ô nhiễm. Chỉ đạo UBND các phường thống nhất với Công ty CP môi trường và Dịch vụ đô thị Sơn La về vị trí, thời gian, quy mô tiếp nhận chất thải tại các trạm trung chuyển CTRSH.

Thành lập các tổ kiểm tra, giám sát của UBND thành phố, các ban vận động, giám sát thực hiện của các phường, tổ dân phố để vận động, kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc tổ chức thực hiện thu gom, vận chuyển CTRSH, đảm bảo đồng bộ, thống nhất. Tổ chức học tập mô hình, cách thức phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH tại thành phố Hải Phòng để nghiên cứu, áp dụng thực hiện.

Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ tập trung biên soạn tập gấp, sổ tay hướng dẫn phân loại rác để tuyên truyền tới người dân. Thành lập các tổ công tác, tổ hướng dẫn chuyên môn trực tiếp xuống cơ sở hướng dẫn các tổ chức, cá nhân thực hiện phân loại. Đồng thời, tập trung nghiên cứu, xây dựng, trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết về cơ chế chính sách hỗ trợ hoạt động thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH; xây dựng Quy định giá cụ thể với dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH.