Kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường (2014) thực thi (nay là Luật Bảo vệ môi trường 2020), ngành Công nghiệp môi trường được nhìn nhận như một ngành kinh tế gồm sản xuất, kinh doanh và cung cấp dịch vụ trong các lĩnh vực chính là công nghệ, thiết bị, sản phẩm công nghiệp môi trường; dịch vụ công nghiệp môi trường (thu gom, vận chuyển, xử lý, tái chế chất thải; quan trắc, phân tích…); sử dụng bền vững tài nguyên, phục hồi môi trường.

Tại Vĩnh Phúc, Công nghiệp môi trường là ngành mới, trên địa bàn tỉnh chưa có các dự án sản xuất thiết bị, phương tiện thu gom, vận chuyển phân loại xử lý chất thải rắn; sản xuất thiết bị phân tích, quan trắc và kiểm soát các thông số môi trường, dụng cụ, thiết bị lấy mẫu môi trường; sản xuất thiết bị xử lý nước thải như máy khuấy bùn, máy bơm đặc chủng công suất lớn, màng lọc mà hiện tại mới chỉ có Công ty TNHH công nghiệp Haohsing Việt Nam lắp ráp thiết bị xử lý nước sinh hoạt.

Vĩnh Phúc đang tạo nền tảng để thúc đẩy ngành Công nghiệp môi trường phát triển. (Ảnh minh họa)

Dịch vụ công nghiệp môi trường chưa phát triển, dừng lại ở việc ký kết các hợp đồng dịch vụ thuê xử lý chất thải, chủ yếu là ở các DN trong các KCN với một số đơn vị thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải như Công ty TNHH Dịch vụ và Môi trường Trọng Hiếu, Công ty TNHH Môi trường Công nghiệp Xanh...

Thực hiện Đề án phát triển ngành Công nghiệp môi trường Việt Nam đến năm 2025, tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo về công tác BVMT, tiêu biểu như Quyết định số 55 ngày 22/12/2017 của UBND tỉnh quy định về quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn tỉnh; Quyết định số 97 ngày 15/1/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc Phê duyệt Đề án BVMT tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2023; Quyết định số 3235 ngày 26/11/2021 của UBND tỉnh phê duyệt Đề án thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt và vệ sinh môi trường trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2025, định hướng đến năm 2030...

Cùng với đó, nhằm phát triển thị trường và thu hút đầu tư phát triển ngành Công nghiệp môi trường, tỉnh đã ban hành Quyết định số 2906 phê duyệt danh mục 58 dự án ưu tiên kêu gọi đầu tư trên địa bàn giai đoạn 2021-2025; trong đó, tập trung các dự án lớn như các dự án đầu tư hạ tầng KCN, CCN; đầu tư cấp nước sinh hoạt; các dự án trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, môi trường và các dự án đầu tư trực tiếp khác.

Tính đến hết năm 2022, tỉnh đã thu hút được 4 dự án xử lý môi trường. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 6/7 KCN và 2 đơn vị SXKD là Trung tâm tái chế phế thải và xử lý chất thải - Công ty TNHH Môi trường Công nghiệp Xanh và Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ môi trường Nguyệt Minh 2 Daikin Aluminium đã hoàn thành việc lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động, liên tục và truyền số liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường.

Mặc dù đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận nhưng việc phát triển Công nghiệp môi trường trên địa bàn tỉnh vẫn gặp nhiều khó khăn khi việc bố trí nguồn lực kinh phí cho BVMT rất hạn chế.

Một số cơ sở sản xuất, DN chưa thật sự chú trọng tới việc đầu tư đổi mới công nghệ hiện đại, nâng cao hiệu quả sản xuất, thân thiện với môi trường; chưa có các chính sách hỗ trợ nhằm tạo động lực cho các DN Công nghiệp môi trường tham gia và chuyển đổi sang sản xuất các sản phẩm đạt chất lượng công nghệ cao. Nguồn nhân lực và cơ cấu nguồn nhân lực cho ngành vẫn hạn chế, thiếu cả về lượng và chất.

Để thúc đẩy ngành Công nghiệp môi trường trên địa bàn tỉnh phát triển, đáp ứng các yêu cầu về xử lý môi trường và đóng góp chung cho nền kinh tế đòi hỏi các ngành chức năng, chính quyền các địa phương cần tiếp tục tuyên truyền về Công nghiệp môi trường trên các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân về ngành công nghiệp này; chú trọng đào tạo nhân lực, nâng cao nhận thức, năng lực phát triển ngành Công nghiệp môi trường.

Tiếp tục thu hút các dự án có hàm lượng khoa học công nghệ cao, thân thiện với môi trường, các dự án đầu tư ngành phát triển Công nghiệp môi trường. Lồng ghép nội dung phát triển Công nghiệp môi trường vào chiến lược, quy hoạch phát triển KT - XH của tỉnh cũng như các ngành trên địa bàn; nghiên cứu, xây dựng các cơ chế, chính sách đầu tư, hỗ trợ phát triển các hoạt động cung cấp dịch vụ tư vấn môi trường, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả...