Theo ông Nguyễn Văn Hưởng - Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, do ảnh hưởng của hiện tượng La Nina các tháng nửa đầu năm 2023, nền nhiệt độ có xu hướng tăng cao so với trung bình nhiều năm trước đây. Đặc biệt, các tháng nửa cuối năm 2023, nhiệt độ xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm.

"Năm 2023, dự báo nắng nóng ở mức nhiều và gay gắt hơn năm 2022. Các đợt nắng nóng chủ yếu tập trung từ tháng 4 đến tháng 8 tại Bắc Bộ và Trung Bộ", ông Hưởng cho biết.

Theo phân tích của ông Hưởng, hiện tượng La Nina còn duy trì đến hết mùa xuân năm 2023 với xác suất 50-60%, sau đó xu hướng chuyển dần sang trạng thái trung tính vào những tháng mùa hè với xác suất khoảng 65-75%.

Do ảnh hưởng của hiện tượng La Nina, thời tiết nước ta năm 2023 thời tiết có nhiều diễn biến bất thường (hình minh họa)

Theo dự báo, những tháng cuối năm nay, nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINIO3.4 (khu vực xích đạo trung tâm Thái Bình Dương) có xu hướng tăng dần và trạng thái ENSO khả năng nghiêng về pha nóng.

Năm chuyển pha ENSO, thời tiết, khí hậu thường có những biến động mạnh nên trên phạm vi toàn quốc cũng như Biển Đông đề phòng bão mạnh, hướng di chuyển phức tạp, mưa lớn cục bộ và các hiện tượng thời tiết nguy hiểm khác.

Cũng theo dự báo của các chuyên gia, dự kiến trong năm 2023 có khoảng 11-13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, trong đó có khoảng 5-6 cơn ảnh hưởng đến đất liền. Các tháng đầu mùa, bão/áp thấp nhiệt đới sẽ ảnh hưởng đến các tỉnh miền Bắc, từ khoảng tháng 9-11 sẽ ảnh hưởng đến các tỉnh miền Trung.

Liên quan đến vấn đề này, ông Hưởng cho biết: "Tổng lượng mưa trong năm 2023 cũng được dự báo ở mức thấp hơn đến tương đương trung bình nhiều năm, chưa có dấu hiệu mưa lớn lịch sử. Tuy nhiên, mưa lớn cục bộ vẫn xuất hiện nhiều trong các tháng mùa mưa".

Dự kiến từ nửa cuối tháng 1/2023 đến tháng 3/2023, ven biển Nam Bộ sẽ xuất hiện 5 đợt triều cường.

Cụ thể, đợt 1 từ 21-26/1, đợt 2 trong khoảng ngày 7-10/2, đợt 3 từ 19-24/2, đợt 4 kéo dài trong các ngày 9-11/3, đợt 5 dao động trong khoảng ngày 20-25/3. Độ cao mực nước tại trạm hải văn Vũng Tàu sẽ ở mức cao trên 4,1 m.

Các đợt triều cường cuối năm 2023 (từ tháng 10-12/2023), mực nước trạm Vũng Tàu có thể trên 4,3 m, nguy cơ cao gây ngập úng vùng trũng, thấp, khu vực ngoài đê bao các tỉnh ven biển Đông Nam Bộ (với xác suất trên 70%).

La Nina là hiện tượng nhiệt độ trên bề mặt đại dương giảm, đi kèm với gió và mưa, La Nina thường kéo theo các cơn bão mạnh ở Đại Tây Dương. Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) nhấn mạnh, hiện tượng La Nina đang diễn ra trong 3 năm liên tiếp là hiện tượng hiếm thấy.

WMO cho biết tình trạng hạn hán khắc nghiệt đang tàn phá vùng Sừng châu Phi và Nam Mỹ đều do ảnh hưởng của La Nina. Nó đang gây lượng mưa nhiều trên mức trung bình gần đây ở Đông Nam Á và Australia. Hiện tượng này cũng được cho là sẽ gây ra mùa bão mạnh trên trung bình ở Đại Tây Dương. Tuy nhiên, WMO nhấn mạnh tác động của các hiện tượng khí hậu tự nhiên như La Nina đang ngày càng gia tăng do trái đất nóng lên.

"Biến đổi khí hậu do con người gây ra làm khuếch đại tác động của các sự kiện tự nhiên như La Nina và đang ngày càng ảnh hưởng đến các hình thái thời tiết" - ông Petteri Taalas, người đứng đầu WMO khẳng định.

Ông Petteri Taalas cũng chỉ ra các biến đổi cụ thể như nắng nóng gay gắt hơn, hạn hán, nguy cơ cháy rừng, cũng như lượng mưa và lũ lụt kỷ lục.

Theo thuật ngữ của các nhà khí tượng, thủy văn, hiện tượng La Nina (hay còn gọi là bé Hài Đồng nữ) là hiện tượng lớp nước biển bề mặt ở khu vực nói trên lạnh đi dị thường, xảy ra với chu kỳ tương tự hoặc thưa hơn El Nino.

Còn ENSO là chữ viết tắt của các từ ghép El Nino Southern Oscillation (El Nino - Dao động Nam) để chỉ cả 2 hai hiện tượng El Nino và La Nina và có liên quan với dao động của khí áp giữa 2 bờ phía Đông Thái Bình Dương với phía Tây Thái Bình Dương - Đông Ấn Độ Dương (Được gọi là Dao động Nam) để phân biệt với dao động khí áp ở Bắc Đại Tây Dương).

Trường Giang - Phạm Sinh