Tổng thống Mỹ Donald Trump đang phải đối mặt với sự giận dữ từ người nông dân vì cho phép các nhà máy lọc dầu cắt giảm sử dụng ethanol sản xuất từ ngô. Hôm 22/8, ông Trump đã phải triệu tập các thành viên nội các để thảo luận về cách cải thiện tình hình.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang phải đối mặt với sự giận dữ từ người nông dân. Ảnh: Finance Twitter.

Trong chiến dịch tranh cử năm 2016, ông Trump đã hứa sẽ cải cách thị trường nhiên liệu sinh học làm từ ngô để hỗ trợ cho người nông dân. Điều này cũng được Chính phủ Mỹ quy định: các nhà sản xuất dầu mỏ phải trộn thành phần sinh học vào sản phẩm của mình hoặc phải tài trợ cho cơ sở khác sử dụng nhiên liệu sinh học làm từ ngô; các nhà máy quy mô nhỏ có thể được miễn thực hiện.

Tuy nhiên trên thực tế, ông Trump đã hành động trái ngược khi liên tục cấp phép miễn giảm sử dụng ethanol sinh học cho hàng loạt các nhà máy lọc dầu, bao gồm nhiều tập đoàn lớn như của công ty của tỉ phú Carl Icahn, Exxon Mobil Corp, Chevron Corp… Điều này đã giúp ngành công nghiệp dầu mỏ tiết kiệm tới hàng trăm triệu USD nhưng đẩy cuộc sống của người trồng ngô và các công ty sản xuất ethanol vào nguy khốn.

Thương chiến Mỹ - Trung Quốc đã khiến nông dân Hoa Kỳ phải chịu nhiều tổn thất do Bắc Kinh từ chối nhập khẩu, giá cả nông sản trong nước sụt giảm. Tính tới ngày 30/6, tỷ lệ trang trại phá sản đã tăng 13% sau 12 tháng. Việc ông Trump giảm lượng nhiên liệu sinh học làm từ ngô như “đổ thêm dầu vào lửa”. Đông đảo người dân cáo buộc ông Trump là “thất hứa. Trong đó có nhiều công dân thuộc các khu vực chủ chốt trong chiến dịch tái tranh cử vào năm 2020 của ông Trump.

Một trong những địa phương phản ứng dữ dội nhất là Iowa – nơi sản xuất ngô và ethanol làm từ ngô lớn nhất nước Mỹ. Nông dân và các nhà sản xuất nhiên liệu sinh học cho rằng, Tổng thống Trump dùng chi phí của họ để ủng hộ cho ngành dầu mỏ. Trong vòng một tháng qua đã có nhiều nhà máy sản xuất nhiên liệu sạch đã phải tuyên bố ngừng hoạt động hoặc cắt giảm sản lượng, bao gồm cả công ty sản xuất ethanol lớn nhất Hoa Kỳ - POET.

Theo dữ liệu của Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA), sản xuất ethanol đã giảm 2,5% xuống gần 1,04 triệu thùng/ngày, hàng tồn kho ở mức 23,7 triệu thùng – mức cao nhất tính đến thời điểm hiện tại.

Giá cổ phiếu của Green Plains – Công ty sản xuất ethanol lớn thứ 4 của Mỹ đã giảm tới 40%, tạm ngừng phân bố cổ tức hàng quý vào tháng 6 và phải “sang tay” ba nhà máy ethanol cho công ty khác. Hôm 22/8, Công ty sản xuất nhiên liệu sinh học GreenFuels của Mỹ cũng cho biết, họ đã phải cắt giảm 50% sản lượng trong quý IV do cầu thị trường giảm.

Một nguồn tin cho biết, đứng trước làn sóng chỉ trích, ông Trump đã gặp Bộ trưởng Nông nghiệp Sonny Perdue và Quản trị viên Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) Andrew Wheeler tại Nhà Trắng để bàn về đường lối tăng nhu cầu ethanol trên thị trường. Một trong số các đề xuất được đưa ra là gỡ bỏ lệnh cho phép cắt giảm đối với 7-8 cơ sở lọc dầu trong 31 cơ sở. Tuy nhiên vẫn chưa có quyết định cuối cùng.

Ông David Fialkov - Nhà vận động hành lang của Hiệp hội quốc gia về du lịch và công nghiệp xe tải cho biết: "Đề xuất theo hướng đó chính là niềm hy vọng cho nhiên liệu sinh học. Nếu EPA tiếp tục cho phép các nhà máy dầu mỏ được cắt giảm sử dụng nhiên liệu sinh học một cách tràn lan thì họ sẽ không có động lực mua vào".

Một đề xuất khác là cho phép EPA mở rộng thị trường cho xăng E15 – loại xăng có hàm lượng ethanol cao hơn thông thường (15% ethanol.. Đồng thời tạo điều cho EPA và bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) cùng nhau đưa vào tiêu thụ thêm nhiều loại nhiên liệu sinh học trong vài năm tới.

Bên cạnh đó, EPA cũng được gợi ý khuyến khích vận hành các loại xe sử dụng được nhiên liệu linh hoạt, bao gồm xăng E85 với nồng độ ethanol cao hơn E15.