Di sản giáo dục vượt thời gian

Sách Kim cổ cách ngôn của Ôn Như Lương Văn Can được tái bản sau tròn 100 năm

Trong bối cảnh cả nước tôn vinh những người làm nghề giáo, việc Nhà xuất bản Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh giới thiệu đến bạn đọc ấn phẩm Kim cổ cách ngôn của học giả Lương Văn Can (1854 – 1927) trong dịp này càng trở nên ý nghĩa.

Xuất thân khoa bảng, cụ Lương Văn Can không chỉ là một nhà giáo mà còn là nhà tư tưởng tiên phong của Việt Nam đầu thế kỷ XX. Cụ là người đồng sáng lập Đông Kinh nghĩa thục – một phong trào giáo dục mang tính cách mạng, dành trọn tâm huyết cho sự nghiệp chấn hưng dân trí, dân khí, cổ vũ tinh thần tự lực tự cường để góp phần dựng xây đất nước.

Trong sự nghiệp của mình, cụ Lương Văn Can được giới học thuật và doanh nhân tôn vinh là người thầy đầu tiên đã đặt nền móng cho nền thương học (kinh doanh) Việt Nam hiện đại, với công trình nổi tiếng Thương học phương châm và Kim cổ cách ngôn. Những trước tác này chú trọng vào truyền dạy tư tưởng Nho giáo và ý nghĩa giáo dục luân lý sâu sắc, đặc biệt là những bài học về đạo làm người và đạo làm giàu.

Tập sách Kim cổ cách ngôn là tuyển tập những câu cách ngôn, châm ngôn cổ xưa mà cụ Lương Văn Can đã dày công sưu tầm, khảo cứu, ghi chép và chú giải. Mục đích tối thượng của tác phẩm là lưu truyền các giá trị đạo đức, lối sống và triết lý kinh doanh cho hậu thế.

Tác phẩm không chỉ mang ý nghĩa bảo tồn cổ học tinh hoa, mà còn là tài liệu giáo dục luân lý sâu sắc. Trong sách, Lương Văn Can đã tập hợp những câu răn dạy của thánh hiền về nhân cách thẳng ngay, phẩm hạnh cá nhân; xây dựng nếp sống cần kiệm; Khuyến khích học tập suốt đời, trau dồi tri thức. Và đặc biệt là đạo đức nghề nghiệp (đạo làm giàu) cho giới thương nhân.

Dù ngôn ngữ trong sách cách nay đã tròn một thế kỷ (lần in đầu tiên năm 1925) có phần xa lạ so với văn phong hiện đại, nhưng uyên ý của những câu cách ngôn vẫn còn vẹn nguyên giá trị.

Đặc biệt trong bối cảnh xã hội hiện đại đang không ngừng biến động và đối mặt với nhiều thách thức về giá trị sống, lời vàng ngọc trong Kim cổ cách ngôn càng thêm quý giá, đóng vai trò như một kim chỉ nam đạo đức.

Tròn một thế kỷ kể từ lần xuất bản đầu tiên, ấn phẩm này không chỉ là một tài liệu lịch sử mà còn là một cẩm nang giáo dục quý báu. Việc tái bản Kim cổ cách ngôn nhân dịp 20/11 là một cách để thế hệ hôm nay tri ân và tiếp nối di sản tinh thần của người thầy tiên phong – Lương Văn Can, người đã dùng tư tưởng và giáo dục để góp phần dựng xây một nền tảng vững chắc cho dân tộc.

Thanh Hải