Rạch Xuyên Tâm dài gần 9 km nằm giữa lòng thành phố cũng chính là “điểm đen” ô nhiễm kéo dài nhiều thập kỷ của TP. Hồ Chí Minh hiện nay. Vì vậy, việc triển khai dự án nạo vét con kênh ô nhiễm bậc nhất này không đơn thuần là khơi thông dòng chảy mà còn là một giải pháp toàn diện về môi trường và hạ tầng cho thành phố.

Rạch Xuyên Tâm đoạn chảy qua khu dân cư đông đúc quận Bình Thạnh (nay là phường Thạnh Mỹ Tây - TP. Hồ Chí Minh)

Dự án Nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm với tổng mức đầu tư hàng nghìn tỷ đồng đang bước vào giai đoạn triển khai quan trọng, hứa hẹn thay đổi hoàn toàn bộ mặt môi trường và chất lượng sống của hàng ngàn hộ dân tại các khu vực quận Bình Thạnh và Gò Vấp. Đây được xem là một trong những nỗ lực lớn nhất của TP. Hồ Chí Minh nhằm “giải cứu” một tuyến kênh ô nhiễm, hiện thực hóa giấc mơ xanh.

Theo thông tin mới nhất từ Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP. Hồ Chí Minh, đơn vị đã chính thức đánh dấu bước khởi động của dự án bằng việc tuyển chọn được đơn vị thi công gói thầu XL-01 (Đoạn từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật),

Liên danh các nhà thầu, dẫn đầu là Công ty CP Xây dựng và Lắp máy Trung Nam, đã trúng thầu với mức giá 1.160,353 tỷ đồng. Tổng vốn đầu tư này không chỉ là chi phí xây dựng mà còn là chi phí cho việc xử lý hàng chục nghìn mét khối bùn, rác ô nhiễm tích tụ qua nhiều thập kỷ, cùng với việc xây dựng hệ thống cống hộp và kè bảo vệ bờ rạch.

Sự tham gia của liên danh nhà thầu lớn cho thấy quyết tâm của thành phố trong việc đảm bảo chất lượng và tiến độ của một công trình trọng điểm. Thành công của Gói thầu XL-01 sẽ tạo tiền đề quan trọng để xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm kéo dài suốt nhiều năm qua, hồi sinh hệ sinh thái thủy vực tại khu vực.

Song song với việc triển khai Gói thầu XL-01, Gói thầu XL-02 (Đoạn từ cầu Bùi Đình Túy đến đường Lương Ngọc Quyến, bao gồm rạch Bình Lợi, rạch Bình Triệu) với dự toán 1.221 tỷ đồng cũng đang trong thời gian lựa chọn nhà thầu.

Sự phân chia thành các gói thầu độc lập, với dự toán đầu tư lớn, cho thấy phạm vi rộng và tính phức tạp của dự án. Mục tiêu của giai đoạn này là tiếp tục mở rộng phạm vi cải tạo, đồng bộ hóa hệ thống thoát nước và xây dựng hạ tầng giao thông dọc theo bờ rạch, nhằm đạt được hiệu quả kép về môi trường và đô thị.

Dưới góc độ môi trường, dự án Xuyên Tâm không chỉ là nạo vét. Mục tiêu lớn nhất là ngăn chặn triệt để nguồn thải gây ô nhiễm bằng cách xây dựng hệ thống thu gom nước thải riêng biệt, không cho xả trực tiếp vào rạch.

Khi hoàn thành, rạch Xuyên Tâm sẽ không còn là một “kênh nước đen” mà sẽ được trả lại chức năng là một tuyến thủy lợi và tiêu thoát nước quan trọng, góp phần giảm thiểu tình trạng ngập úng. Đặc biệt, việc hình thành tuyến đường ven kênh kết hợp cây xanh và công viên sẽ tạo ra vành đai xanh mới, cải thiện khí hậu và chất lượng không khí cho các khu dân cư lân cận.

Người dân kỳ vọng, sau khi nạo vét cải tạo, môi trường rạch Xuyên Tâm sẽ được cải thiện như kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè

Dự án Xuyên Tâm là một minh chứng rõ ràng cho chiến lược phát triển đô thị bền vững của TP. Hồ Chí Minh, nơi lợi ích môi trường và cải thiện đời sống người dân được đặt lên hàng đầu trong các dự án đầu tư công quy mô lớn. Người dân TP. Hồ Chí Minh đang đặt nhiều kỳ vọng vào việc rạch Xuyên Tâm sẽ sớm trở thành một “Nhiêu Lộc - Thị Nghè thứ hai” - biểu tượng của sự hồi sinh môi trường đô thị.

Thanh Hải