Đồng bộ, quyết tâm trong xử lý nước thải làng nghề làm bún

Kênh Tào Khê, một trong những tuyến kênh thủy lợi quan trọng, phục vụ tưới chính gần 4,7 nghìn ha diện tích đất nông nghiệp của 19 xã, phường tại các địa phương TP Từ Sơn, huyện Tiên Du, thị xã Quế Võ, nhiều năm bị ô nhiễm nghiêm trọng do tiếp nhận nước thải của làng nghề sản xuất bún Khắc Niệm và nước thải của các đơn vị thuộc Công ty Cổ phần tập đoàn DABACO tại phường Khắc Niệm (TP Bắc Ninh). Các cơ quan chức năng đã xác định rõ nguồn phát thải nằm trên thượng lưu của kênh Tào Khê do hoạt động sản xuất bún xả nước thải ra ngoài môi trường bị phân hủy, lên men bốc mùi hôi thối, khiến dòng nước luôn đen kịt, xủi tăm bọt, gây ảnh hưởng tới nước mặt dưới hạ lưu của kênh Tào Khê, tác động tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp và sức khoẻ nhân dân.

Bắc Ninh thực hiện nhiều giải pháp bảo vệ môi trường để Kênh Tào Khê trở lại là một dòng kênh xanh

Trước thực tế đó, UBND thành phố Bắc Ninh đã có nhiều động thái tích cực đối với tình trạng ô nhiễm môi trường từ sản xuất bún thông qua vận động, tuyên truyền nhân dân không xả thải ra môi trường cũng như đề xuất và triển khai nhiều giải pháp phòng chống ô nhiễm do nước thải làng nghề làm bún. Đặc biệt, dự thảo Đề án “Tổng thể xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề tại phường Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh, giai đoạn 2024-2029” được tỉnh cơ bản thống nhất về mặt chủ trương và tiếp tục hoàn thiện. Đây sẽ là giải pháp tối ưu cho bài toán xử lý ô nhiễm môi trường nhiều năm tại làng nghề bún Khắc Niệm.

Từ năm 2010, công trình cải tạo hệ thống xử lý nước thải làng nghề làm bún, công suất 400 m³ đã được triển khai xây dựng, và đến năm 2018 được UBND thành phố Bắc Ninh phê duyệt cải tạo, sửa chữa, đưa vào vận hành, tuy nhiên chất lượng nước vẫn chưa đảm bảo theo yêu cầu. Trước thực tế đó, một mặt, khuyến cáo người dân xây dựng bể Biogas đạt 99,5% (206/207 hộ, 1 hộ không còn diện tích đất đào bể Biogas), đã xử lý sơ bộ, giảm một phần ô nhiễm. Mặt khác, xây dựng dự thảo Đề án “Tổng thể xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề phường Khắc Niệm giai đoạn 2022-2025”, trong đó định hướng xử lý bằng phương pháp sinh học, sử dụng vi sinh IMO, được tiến hành thí điểm tại vị trí cống chung thoát nước thải và 54 hộ gia đình tại khu Tiền Trong của phường Khắc Niệm. Kết quả thử nghiệm ban đầu cho thấy có hiệu quả trong việc giảm thiểu mùi hôi thối của nước thải và bùn thải, nhưng vẫn chưa đảm bảo chất lượng nước thải theo quy định, vì vậy đã tạm dừng lại.

Từ đầu năm 2023, UBND thành phố tiếp tục giao Phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp Hội Phụ nữ, các phòng liên quan và các đơn vị tư vấn xây dựng Đề án “Tổng thể xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề phường Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh” và nghiên cứu giải pháp khả thi xử lý ô nhiễm môi trường tại đây, thí điểm mô hình xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học hiếu khí MBBR kết hợp quá trình lên men hoạt tính CM, công suất 2,2 m3/ngày đêm. Đến thời điểm hiện tại, chưa đưa ra được giải pháp xử lý đồng bộ để giải quyết ô nhiễm môi trường tại Khắc Niệm. Giai đoạn 2024-2029, TP Bắc Ninh tiếp tục xây dựng dự thảo Đề án tổng thể xử lý ô nhiễm môi trường tại phường Khắc Niệm dựa trên tính ưu việt của các Đề án trước và bám sát tình hình thực tế tại địa phương. Hy vọng đây sẽ là giải pháp khả thi cho lộ trình xử lý ô nhiễm môi trường từ sản xuất bún.

Kiểm soát chặt chẽ nguồn thải từ làng nghề sản xuất giấy

Sản xuất giấy tại làng nghề Phong Khê, thành phố Bắc Ninh đang trên chặng đường về đích xử lý ô nhiễm môi trường triệt để. UBND thành phố Bắc Ninh chỉ đạo Ban quản lý dự án xây dựng thành phố phối hợp với UBND phường Phong Khê, đôn đốc yêu cầu đại diện các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất giấy có xả nước thải vào nhà máy xử lý nước thải Phong Khê phải tự lắp đặt đường ống bơm xả nước thải trực tiếp vào nhà máy, đăng ký lưu lượng nước thải dựa trên công suất sản xuất của các cơ sở theo đúng cam kết, không xả thải ra môi trường.

Đồng thời yêu cầu các cơ sở sản xuất giấy trước khi bơm nước thải trực tiếp vào nhà máy phải xử lý sơ bộ, kiểm soát chất lượng nước thải. Hiện nay Công ty cổ phần Tiến bộ quốc tế (AIC) đã hoàn thành việc ký hợp đồng thực hiện xử lý nước thải với đại diện các cụm cơ sở sản giấy tại Phong Khê, gồm 257 cơ sở sản xuất thuộc cụm Đồng Ngòi, cụm Đào Xá, CCN I và II, lưu lượng xử lý 157.810 m3/ ngày, đêm, đã xử lý triệt để đạt 100% lưu lượng nước thải của các cơ sở sản xuất bơm trực tiếp vào nhà máy. Theo đánh giá của cơ quan chức năng, 100% chất lượng nước thải đầu ra đạt cột A, được quan trắc môi trường định kỳ.

Kiểm soát nguồn thải cũng như tăng cường hiệu quả xử lý nước thải các làng nghề là giải pháp được tỉnh Bắc Ninh ưu tiên nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm do nước thải các làng nghề gây ra

Thành phố Bắc Ninh tiếp tục thực hiện lộ trình chuyển đổi, di dời các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất giấy trong khu dân cư trước ngày 31-12-2024; chuyển đổi, di dời của các cơ sở sản xuất giấy trong 2 cụm công nghiệp Phong Khê I và Phong Khê II trước ngày 31-12-2029. Thành phố Bắc Ninh sẽ chỉ đạo và phối hợp cùng Sở Tài nguyên và Môi trường, Công an tỉnh tiến hành kiểm tra, xử lý nghiêm toàn bộ các cơ sở vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường; an toàn điện trong khu vực dân cư; cơ sở sử dụng đất vi phạm; kiên quyết dừng hoạt động sản xuất theo đúng lộ trình đặt ra. Đây là những giải pháp căn cơ để TP Bắc Ninh xử lý triệt để ô nhiễm môi trường làng nghề vào năm 2029, bảo đảm sự phát triển hài hoà, bền vững.