Quang cảnh hội thảo.

Theo báo cáo tại Hội thảo, đến nay đã có hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Tại ASEAN, các nước Brunei, Campuchia, Lào, Singapore và Thái Lan đã ban hành lệnh cấm thuốc lá mới; trong khi Indonesia, Malaysia và Philippines - những quốc gia đã cho phép bán và quảng cáo các sản phẩm này đang gặp nhiều khó khăn trong việc ứng phó với tình trạng hút thuốc điện tử ở giới trẻ.

Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cũng không phải là phương pháp hỗ trợ cai thuốc lá hiệu quả. Những người hút thuốc cố gắng cai thuốc bằng cách sử dụng thuốc lá mới thường kết thúc bằng việc sử dụng cả thuốc lá điện tử và thuốc lá thông thường. Ngoài ra, thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử có khả năng bắt đầu hút thuốc lá thông thường cao gấp ba lần.

Phát biểu tại Hội thảo, bà Tan Yen Lian - Cán bộ quản lý thông tin và dữ liệu Liên minh Phòng, chống tác hại thuốc lá Đông Nam Á cho biết, nhiều quốc gia trong khu vực ASEAN như Brunei, Campuchia, Lào, Myanmar và Thái Lan đã thực thi luật cấm hút thuốc lá toàn diện tại nơi làm việc và các địa điểm công cộng. Việt Nam là một trong những quốc gia vẫn cho phép hút thuốc tại các khu vực dành riêng cho người hút thuốc tại sân bay, khách sạn, quán bar... Lệnh cấm hút thuốc toàn diện sẽ đem lại hiệu quả hơn trong việc bảo vệ người dân khỏi tác hại của khói thuốc lá - Bà Tan Yen Lian khuyến nghị.

10 quốc gia ASEAN đều in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh ở mặt chính trước và sau trên bao bì thuốc lá, 05/10 quốc gia có diện tích hình ảnh cảnh báo sức khỏe lớn nhất thế giới: 85% ở Thái Lan và 75% ở Brunei, Lào, Myanmar và Singapore. Kích thước cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh 50% của Việt Nam thuộc mức nhỏ nhất trong khu vực ASEAN.

Tại Việt Nam, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm 13-15 tuổi đã tăng từ 3,5% năm 2022, lên 8% năm 2023. Hiện nay, thuế tiêu thụ đặc biệt trên giá bán lẻ sản phẩm thuốc lá của Việt Nam chỉ chiếm 38,8%, thấp hơn nhiều so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.

Chia sẻ tại Hội thảo, các chuyên gia quốc tế khuyến nghị, bằng cách điều chỉnh các chiến lược kiểm soát thuốc lá phù hợp với Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới, thực hiện chính sách cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và áp dụng thuế thuốc lá mạnh hơn..., Việt Nam có thể giảm đáng kể số lượng người trẻ nghiện nicotine. Những biện pháp này rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe và lợi ích của các thế hệ tương lai.

Thuế thuốc lá là một chiến lược kiểm soát thuốc lá hiệu quả về chi phí và đã được chứng minh, lưu ý rằng Việt Nam có mức giá thuốc lá rẻ nhất khu vực ASEAN, với giá chưa đến 1 USD/gói, làm cho thuốc lá dễ tiếp cận với nhiều người, bao gồm cả giới trẻ. Tổ chức Y tế thế giới khuyến nghị Việt Nam tăng thuế thuốc lá bằng cách bổ sung một khoản thuế cụ thể vào mức thuế hiện tại. Điều này sẽ làm cho giá thuốc lá tăng lên để có thể hạn chế người sử dụng thuốc lá và khuyến khích mọi người bỏ thuốc lá.

Ngoài việc áp dụng thuế thuốc lá và cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Việt Nam cũng cần bảo vệ bộ máy và các chính sách phòng, chống tác hại của thuốc lá khỏi sự can thiệp của ngành công nghiệp thuốc lá./.