Tỉnh Đắk Lắk đang ra sức củng cố công tác phòng, chống dịch tả lợn Châu Phi giữa bối cảnh mầm bệnh vẫn âm ỉ tại nhiều địa phương, đe doạ cả môi trường và sinh kế người nông dân. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, từ đầu năm đến ngày 19/8/2025, dịch bệnh đã phát sinh tại 113 hộ chăn nuôi ở 62 thôn, thuộc 33 xã/phường. Hơn 1.391 con lợn mắc bệnh buộc phải tiêu hủy tương đương gần 92 tấn gây thiệt hại nghiêm trọng cho chăn nuôi nông hộ.

Nguy cơ lây lan vẫn hiện hữu khi đến thời điểm này còn 26 xã, phường vẫn trong vùng có lợn bệnh chưa qua 21 ngày. Sự manh nha lan rộng này chủ yếu xuất phát từ hình thức chăn nuôi nhỏ lẻ, thiếu an toàn sinh học, cùng điều kiện khí hậu bất ổn, dễ khiến đàn vật nuôi trở nên suy yếu. Một số hộ thậm chí giấu dịch, vứt xác lợn bệnh ra môi trường, tạo điều kiện cho dịch bệnh lan rộng.

Trong bối cảnh đó, tại cuộc họp ngày 22/8, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thiên Văn đã nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh, có thể gây thiệt hại kinh tế, đe dọa nguồn cung thực phẩm và làm suy giảm môi trường địa phương. Ông kiến nghị cần công khai dịch khi cần thiết, xử lý triệt để ổ dịch, tiêu hủy lợn bệnh bắt buộc, không để tình trạng giấu dịch hay bán tháo xảy ra, đồng thời siết chặt kiểm dịch vận chuyển động vật.

Tỉnh Đắk Lắk yêu cầu tiêu hủy bắt buộc lợn bệnh, nhằm không để lây lan diện rộng

Để thực thi các biện pháp đó, tỉnh đã thiết lập bốn trạm kiểm dịch động vật tại các đầu mối giao thông chính. Các trạm này hoạt động 24 giờ mỗi ngày, kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển động vật và sản phẩm động vật; xử lý nghiêm trường hợp vận chuyển lợn không có giấy chứng nhận kiểm dịch. Kể từ ngày 29/7, đã có hai vụ vi phạm bị xử lý: một vụ liên quan đến 19 con lợn không có giấy chứng nhận kiểm dịch và một vụ chở 97 con lợn mắc bệnh dịch tả lợn Châu Phi.

Cùng lúc đó, ngành nông nghiệp tỉnh tích cực triển khai các giải pháp đồng bộ: ban hành hàng loạt công điện, văn bản chỉ đạo như Công điện số 002/CĐ-UBND và Công văn số 02724/UBND-NNMT; chỉ đạo các đoàn công tác đến địa phương trọng điểm để hướng dẫn, kiểm tra và giám sát. Chi cục Chăn nuôi và Thú y được giao tăng cường tiêm phòng, tổ chức tiêu độc khử trùng; hiện đã cung cấp 15.000 lít hóa chất cho các địa phương và đang đấu thầu mua vaccine, hóa chất, vật tư dự phòng cho năm 2025.

Một hướng tiếp cận bền vững được chú trọng là xây dựng vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh. Theo đó, tỉnh đã cấp chứng nhận an toàn dịch bệnh cho 19 cơ sở chăn nuôi lợn và 2 cơ sở chăn nuôi gà, với mục tiêu kiểm soát các dịch bệnh nguy hiểm như dịch tả lợn Châu Phi, lở mồm long móng và cúm gia cầm.

Đồng thời, Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết sẽ tiếp tục phối hợp cùng chính quyền địa phương hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra công tác phòng, chống dịch. Trọng tâm là giám sát chặt chẽ, phát hiện sớm, cảnh báo kịp thời và xử lý triệt để các ổ dịch, ngăn chặn nguy cơ lan rộng.

Từ góc độ môi trường, việc kiểm soát dịch tả lợn Châu Phi không chỉ đơn thuần là bảo vệ ngành chăn nuôi mà còn là biện pháp bảo vệ môi trường nông thôn. Việc tiêu hủy lợn bệnh, nếu không được quản lý đúng cách, có thể dẫn đến ô nhiễm môi trường, suy giảm chất lượng đất và nước. Hoạt động kiểm dịch 24/24, tiêu độc khử trùng, xây dựng vùng chăn nuôi an toàn bệnh và kiểm soát nghiêm túc việc vận chuyển động vật đã tạo nên bức tường phòng vệ kép giữa sức khỏe cộng đồng, an toàn thực phẩm và môi trường.

Người chăn nuôi cũng đang dần hiểu rằng, trách nhiệm phòng dịch không chỉ thuộc ngành thú y hay chính quyền mà là trách nhiệm cộng đồng. Chỉ khi cả xã hội cùng đồng lòng thực hiện các biện pháp an toàn sinh học, mới có thể bảo vệ đàn vật nuôi và sinh kế một cách bền vững. Trách nhiệm đó là nền tảng để bảo vệ môi trường sống lành mạnh cho các thế hệ sau.