Hoàn thiện hạ tầng thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt

Thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ, tính đến hết năm 2024, tổng khối lượng rác thải sinh hoạt phát sinh của toàn thành phố trên 2.300 tấn/ngày. Tuy nhiên, khối lượng chất thải rắn sinh hoạt được thu gom, xử lý hiện mới đạt gần 86%, tương đương hơn 1.800 tấn/ngày. Thành phố hiện có 4 nhà máy xử lý rác với nhiều công nghệ xử lý khác nhau như: đốt, đốt phát điện, chôn lấp kết hợp ủ phân vi sinh… Tuy nhiên hiện nay hạ tầng thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt chưa đáp ứng yêu cầu.

Trên địa bàn thành phố vẫn còn những bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt chưa hợp vệ sinh, chưa được xử lý triệt để và còn các bãi rác tạm của các trạm trung chuyển, điểm tập kết, các thiết bị, phương tiện thu gom, vận chuyển chưa đạt yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định.

Không chỉ dừng lại ở đó, các nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt cũng đang gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt Cần Thơ của Công ty Công nghệ Môi trường EB, xử lý đốt rác ở nhiệt độ khoảng 1.400 độ C, công suất 400 tấn/ngày. Nhưng địa bàn thành phố Cần Thơ (trước ngày 1/7/2025) có khối lượng rác thải phát sinh mỗi ngày khoảng 677 tấn, vượt công suất nhà máy, do đó vấn đề xử lý rác thải vẫn chưa được triệt để. Để bù đắp khối lượng rác thải chưa được xử lý, thành phố Cần Thơ vẫn duy trì hoạt động bãi rác Đông Thắng (xã Đông Hiệp, TP. Cần Thơ) do Công ty TNHH Môi trường Minh Thông quản lý, để xử lý thêm khoảng 150 tấn rác thải/ngày, mặc dù chất lượng và công nghệ xử lý chưa đạt.

Tập trung hoàn thiện hạ tầng thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt và đồng bộ các giải pháp bảo vệ môi trường hướng đến xây dựng thành phố Xanh, điểm đến không chỉ du lịch mà còn về đầu tư, sản xuất trong tương lai

Thời gian tới, để đảm bảo công tác thu gom, xử lý rác thải, Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ đưa ra hướng xử lý là kêu gọi Công ty Công nghệ Môi trường EB tiếp tục triển khai giai đoạn 2 của Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt Cần Thơ, tăng công suất thêm 400 tấn/ngày. Đối với bãi rác Đông Thắng, Sở sẽ hướng dẫn doanh nghiệp cải tiến hệ thống xử lý và dây chuyền công nghệ. Nếu doanh nghiệp đạt, sẽ cho phép duy trì hoạt động, ngược lại sẽ xử lý theo quy định là đóng cửa nhà máy.

Đối với Nhà máy điện rác của Công ty TNHH MTV Greenity Hậu Giang, tổng diện tích khoảng 23 ha, công suất 400 tấn/ngày (giai đoạn 3). Tuy nhiên, trước đây lượng rác thải phát sinh ở Hậu Giang chỉ khoảng 160 tấn/ngày, do đó, nhà máy này vẫn còn dư công suất. Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.Cần Thơ đã báo cáo và xin chủ trương Chủ tịch UBND thành phố cho phép di dời bãi rác hiện hữu ở phường Cái Răng đưa về Nhà máy điện rác của Công ty TNHH MTV Greenity Hậu Giang để đốt, nhằm duy trì công suất tối đa cho nhà máy.

Đối với Nhà máy xử lý chất thải rắn của thành phố Sóc Trăng (thuộc tỉnh Sóc Trăng cũ), công suất 315 tấn/ngày, phương pháp xử lý chủ yếu là phân loại, chôn lấp và ủ phân, công nghệ rất lạc hậu. Do đó, trước khi sáp nhập, tỉnh Sóc Trăng đã xây dựng đề án kêu gọi đầu tư nhà máy đốt rác phát điện tối đa 25MW. Hiện nay, thành phố Cần Thơ đã bố trí quỹ đất công diện tích 5,5 ha nằm trong khuôn viên Nhà máy xử lý chất thải rắn thành phố Sóc Trăng và vùng lân cận. Dự án đang trong giai đoạn đấu giá để triển khai thực hiện.

Thời gian tới, thành phố Cần Thơ sẽ chỉ đạo rà soát, đánh giá tổng thể các khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt đang vận hành, từ đó có các giải pháp xử lý triệt để ô nhiễm môi trường đang tồn tại, bảo đảm công khai minh bạch các thông tin về quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại địa phương...

Đối với các bãi chôn lấp không hợp vệ sinh, thành phố sẽ sớm có các giải pháp đầu tư để khắc phục và xử lý dứt điểm các bãi rác tạm, bãi chôn lấp không hợp vệ sinh, điểm tập trung rác thải tự phát. Song song đó, đẩy nhanh xây dựng các nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt có thu hồi năng lượng để giảm tỉ lệ rác thải chôn lấp.

Nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường

Cùng với nhiệm vụ hoàn thiện hạ tầng thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt, thành phố Cần Thơ tiếp tục đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường trong phát triển kinh tế, nhất là đối với hoạt động công nghiệp. Theo báo cáo của UBND thành phố Cần Thơ, giai đoạn 2022-2024, thành phố Cần Thơ (mới) đã bố trí ngân sách Nhà nước, từ nguồn sự nghiệp môi trường với tổng số tiền hơn 1.243 tỉ đồng cho công tác bảo vệ môi trường.

Tỉ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt theo quy định đạt 85,8%, được xử lý bằng phương pháp đốt, đốt phát điện và chôn lấp hợp vệ sinh kết hợp ủ phân vi sinh.

Giai đoạn 2022-2024, thanh tra Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức thanh tra ở 1.167 cơ sở. Trong đó có 354 cơ sở phát hiện vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền là 15,64 tỉ đồng. Lực lượng phòng chống tội phạm về môi trường đã phát hiện và xử lý 289 vụ vi phạm về môi trường, khởi tố 14 vụ, 13 bị can...

Toàn thành phố có 8/10 khu công nghiệp, trong đó 2 khu công nghiệp đang xây dựng, 7/8 khu công nghiệp đang hoạt động đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung, đạt tỷ lệ 87,5%; 5/8 khu công nghiệp lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục; truyền dữ liệu về Sở Nông nghiệp và Môi trường theo quy định.

Đối với khu công nghiệp chưa đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung, các doanh nghiệp chưa đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải tập trung, các doanh nghiệp tự đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải đạt Quy chuẩn Việt Nam cho phép theo báo cáo đánh giá tác động môi trường, kế hoạch bảo vệ môi trường hoặc giấy phép môi trường đã được phê duyệt trước khi thải ra nguồn tiếp nhận.

Để đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, thời gian tới thành phố Cần Thơ tập trung chỉ đạo thực hiện triệt để đảm bảo xử lý chất thải, kiểm soát ô nhiễm, nhất là các cụm công nghiệp còn phát triển chậm do ngân sách địa phương khó khăn, chưa đáp ứng được cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển hạ tầng.

Rà soát các thủ tục để bổ sung các văn bản phù hợp theo quy định pháp luật, hợp nhất các văn bản theo quy định, phân cấp chính quyền địa phương hỗ trợ cùng với doanh nghiệp thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường. Nhất là đánh giá vấn đề ô nhiễm, nếu có, đồng thời xử lý dứt điểm các bãi rác thải tạm; đầu tư các hệ thống xử lý rác thải tại các khu dân cư. Bố trí cán bộ quản lý môi trường, thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ môi trường tại địa phương, nhất là cán bộ đủ trình độ, năng lực, đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ bảo vệ môi trường trong tình hình mới.