Đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng theo hướng hiện đại

Cao Bằng là tỉnh miền núi biên giới phía Bắc của Tổ quốc, trong những năm qua đã có nhiều bước tiến quan trọng trong việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng.

Ngày 24/11/2023 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1486/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch tỉnh Cao Bằng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây được coi là một dấu mốc quan trọng, mở ra không gian phát triển mới cho tỉnh Cao Bằng. Quy hoạch đã xác định rõ mục tiêu, phương án phát triển hệ thống hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông gắn với phát triển đô thị theo hướng hiện đại nhằm tạo ra bước đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Quy hoạch tỉnh Cao Bằng thời kỳ 2021-2030 xác định mục tiêu đến năm 2030, Cao Bằng sẽ trở thành tỉnh có nền kinh tế phát triển nhanh, năng động, xanh, bền vững và toàn diện, đạt trình độ phát triển thuộc nhóm trung bình của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ; có hệ thống kết cấu hạ tầng (giao thông, du lịch, cửa khẩu, đô thị, hạ tầng số) được cải thiện, nhất là giao thông liên kết nội tỉnh và liên tỉnh;...

Theo Chương trình phát triển kết cấu hạ tầng tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2021-2025 được Tỉnh ủy Cao Bằng ban hành ngày 11/11/2021, trên địa bàn tỉnh có khoảng hơn 6.000km đường bộ. Trong đó có 714km đường quốc lộ, hơn 1.000km đường tỉnh, 1.400km đường huyện và hơn 3.500km đường xã. Tỷ lệ nhựa hóa, bê tông hóa đường quốc lộ, tỉnh lộ là 100%, đường huyện là 76%, đường xã, thôn xóm là 74%, đường trục chính nội đồng là 55%.

Với trên 333km đường biên giới trên đất liền tiếp giáp với Trung Quốc, phát triển kinh tế cửa khẩu được xem là tiềm năng, thế mạnh của địa phương, kết cấu hạ tầng cửa khẩu đã và đang được đầu tư xây dựng. Giai đoạn 2016 - 2020, khu kinh tế cửa khẩu được lựa chọn là 1 trong 9 khu kinh tế trọng điểm, việc đầu tư cơ sở hạ tầng và hoạch định chính sách phát triển khu kinh tế cửa khẩu là trọng tâm trong chương trình phát triển kinh tế đối ngoại của tỉnh. Tuy nhiên, Tỉnh ủy Cao Bằng nhận định, hiện các dự án đầu tư chủ yếu tập trung cho cửa khẩu Tà Lùng, Trà Lĩnh, còn các cửa khẩu Lý Vạn, Pò Peo, Hạ Lang và các lối mở biên giới khu vực này vẫn chưa được quan tâm đầu tư.

Đặc biệt, quy hoạch tỉnh Cao Bằng thời kỳ 2021-2030 cũng chỉ rõ phương án phát triển mạng lưới giao thông trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, giao thông đường bộ được hoạch định gồm 2 đường bộ cao tốc, 7 tuyến quốc lộ, 45 tuyến đường tỉnh và các tuyến đường tuần tra biên giới. Đối với các tuyến đường tỉnh, liên huyện, tỉnh sẽ xây mới tuyến kết nối thành phố Cao Bằng với cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh theo quy mô đường cấp III đồng bằng, đoạn khó khăn thiết kế theo quy mô đường cấp III miền núi. Cải tạo, duy trì 3 tuyến đường tỉnh đạt cấp IV. Nâng cấp hoàn chỉnh 13 tuyến đường tỉnh đạt cấp IV, 6 tuyến đường tỉnh đạt cấp V. Đầu tư các tuyến đường tỉnh còn lại đạt cấp VI. Cải tạo, nâng cấp một số đường huyện thành đường tỉnh và đạt tối thiểu cấp V. Đầu tư xây dựng mới một số đoạn tuyến đường tuần tra biên giới; cải tạo, nâng cấp tuyến đường tuần tra biên giới hiện có.

Đối với một số đoạn quốc lộ đi qua khu vực đô thị đông dân cư, tỉnh sẽ tiến hành quy hoạch và xây dựng một số đoạn tránh đô thị hoặc mở rộng số làn xe phù hợp quy hoạch xây dựng đô thị. Đặc biệt, Cao Bằng xác định hình thành cảng hàng không Cao Bằng sau năm 2030.

Ngoài ra, tỉnh cũng xác định sẽ đầu tư xây dựng cảng cạn tại huyện Trùng Khánh với quy mô 50.000 Teu/năm. Xây dựng tuyến đường thủy nội địa trên sông Bằng từ khu vực cửa khẩu Tà Lùng đến thành phố Cao Bằng đạt quy mô cấp V. Khảo sát một số tuyến, thu hút đầu tư cảng, bến tại vùng lòng hồ thủy điện trên sông Gâm, sông Bằng khi đủ điều kiện, phục vụ nhu cầu dân sinh và vận chuyển khách du lịch.

Tỉnh xác định đến năm 2025 sẽ tập trung phát triển một số công trình trọng điểm về giao thông, hạ tầng cửa khẩu, đô thị, du lịch trên địa bàn nhằm từng bước khắc phục điểm nghẽn, nút thắt về kết cấu hạ tầng, phát huy thế mạnh của địa phương trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Từ đó, nâng cao đời sống nhân dân, mở ra không gian phát triển, tạo quỹ đất, nuôi dưỡng nguồn thu, thu hút các nhà đầu tư chiến lược tham gia nghiên cứu, đầu tư tại tỉnh. Đồng thời, xây dựng hạ tầng thông tin hiện đại, chuẩn hóa, đồng bộ nhằm kết nối các cơ quan nhà nước.

Cùng với phương án phát triển mạng lưới giao thông, Quy hoạch tỉnh cũng xác định rõ phương án tổ chức hoạt động kinh tế - xã hội theo mô hình “một vành đai, hai hành lang kinh tế, ba vùng kinh tế - xã hội và bốn trung tâm, động lực phát triển”.

Theo đó, 4 trung tâm động lực phát triển của tỉnh bao gồm: Thành phố Cao Bằng là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học kỹ thuật, thương mại dịch vụ, du lịch của tỉnh; có vai trò là đô thị động lực quan trọng của vùng I. Tập trung xây dựng, tạo đột phá về hệ thống kết cấu hạ tầng, chú trọng phát triển hạ tầng giao thông với các tuyến đối ngoại, vành đai; hạ tầng đô thị, hạ tầng cấp thoát nước, hạ tầng điện, hạ tầng số; phát triển hạ tầng xã hội giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao theo tiêu chí đô thị loại II.

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án xây dựng hạ tầng trong thời gian tới, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng cho biết, tỉnh sẽ tiếp tục ưu tiên bố trí vốn đầu tư từ ngân sách của tỉnh để đầu tư các dự án phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là các dự án trọng điểm. Tiếp tục đề xuất với Chính phủ, các Bộ ngành Trung ương xem xét, ưu tiên bổ sung nguồn vốn cho tỉnh Cao Bằng để triển khai thực hiện dự án.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương thực hiện nghi lễ khởi công cao tốcĐồng Đăng - Trà Lĩnh

Hạ tầng giao thông còn nhiều khó khăn, hạn chế

Theo Chương trình phát triển kết cấu hạ tầng giao thông tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2021-2025, trên địa bàn Tỉnh có khoảng hơn 6.000 km đường bộ; Trong đó, có 714 km đường quốc lộ, hơn 1.000 km đường tỉnh, gần 1.500 km đường huyện và hơn 3.500 km đường xã. Tỷ lệ nhựa hóa, bê tông hóa đường quốc lộ, tỉnh lộ là 100%, đường huyện là 76%, đường xã, thôn xóm là 74%, đường trục chính nội đồng là 55%.

Mạng lưới đường bộ trên địa bàn tỉnh Cao Bằng khá lớn, tuy nhiên hầu hết các tuyến đường được đầu tư đã lâu, một số tiêu chuẩn kỹ thuật không còn đáp ứng được sự an toàn khi tham gia giao thông của các phương tiện có kích thước và tải trọng lớn. Hệ thống quốc lộ phần lớn được thiết kế với tải trọng và lưu lượng xe hạn chế, vẫn còn gần 50% tổng chiều dài là đường cấp V. Đặc biệt, từ nhiều năm nay, hệ thống đường quốc lộ đi qua địa bàn tỉnh Cao Bằng không được đầu tư cải tạo, nâng cấp. Nhiều tuyến đường tỉnh được đầu tư đã lâu, quy mô kỹ thuật thấp, đến nay đã xuống cấp nghiêm trọng, ảnh hưởng đến việc vận chuyển hàng hóa và đi lại của Nhân dân. Hầu hết các tuyến đường huyện thiết kế với quy mô kỹ thuật thấp, kết cấu mặt đường mỏng, hệ thống thoát nước còn thiếu nhiều dẫn tới nền mặt đường bị xói lở trong mùa mưa.

Dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh.

Tăng cường nguồn lực đầu tư phát triển hạ tầng giao thông kết nối

Tỉnh Cao Bằng tích cực triển khai thực hiện Chương trình phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, Đề án phát triển giao thông nông thôn (GTNT) giai đoạn 2021-2025. Theo đó, Tỉnh đã hoàn thiện các thủ tục và triển khai thi công hoàn thành giai đoạn 1 tuyến đường bộ cao tốc từ Đồng Đăng (Lạng Sơn) đến thành phố Cao Bằng và triển khai các thủ tục đầu tư giai đoạn 2 đến cửa khẩu Trà Lĩnh (Cao Bằng); Thực hiện đầu tư nâng cấp, cải tạo sửa chữa các tuyến đường theo phương án kết nối giao thông tới các cửa khẩu, khu, điểm du lịch trên địa bàn Tỉnh và kết nối giữa một số huyện của tỉnh Cao Bằng với huyện giáp ranh của các tỉnh lân cận (Lạng Sơn, Bắc Kạn, Hà Giang) phù hợp với nguồn lực của Tỉnh trong giai đoạn 2021-2025; Đẩy mạnh phát triển GTTN trên địa bàn Tỉnh, phấn đấu 85% chiều dài các tuyến đường huyện, đường xã được nhựa hóa/bê tông hóa mặt đường, 100% xã có đường đến trung tâm xã được nhựa hóa/bê tông hóa. Tính từ năm 2021 đến nay, tỉnh Cao Bằng đã triển khai 20 dự án hạ tầng giao thông quan trọng với tổng kế hoạch vốn đã giao 4.653,5 tỷ đồng, bằng 24,63% tổng mức đầu tư (trong đó, 100% là vốn ngân sách Nhà nước). Lũy kế giải ngân đến 30/6/2024 là 1.384 tỷ đồng. Tỷ lệ giải ngân trên kế hoạch vốn được giao đạt 29,74%.

Bên cạnh đó, các huyện, thành phố Cao Bằng tích cực triển khai thực hiện đầu tư xây dựng các công trình giao thông theo kế hoạch, đã xây dựng mở mới, cải tạo, nâng cấp được nhiều tuyến đường GTNT, đặc biệt là đường thôn, xóm, nội đồng. Đường huyện đã đầu tư xây dựng bao gồm cả xây dựng mới, cải tạo nâng cấp được 480,57 km/561,3 km, đạt 85,62% kế hoạch; Đường xã đầu tư xây dựng được trên 1.000 km/606,6 km, đạt 166,76% kế hoạch; Đường thôn, xóm, nội đồng được 467,71 km/1.003 km, đạt 46,64% kế hoạch; Cầu dân sinh đã đầu tư xây dựng (xây dựng mới, cải tạo nâng cấp) được 55/50 cầu, đạt 154,61% kế hoạch; Tỷ lệ chiều dài các tuyến đường huyện, đường xã được nhựa hóa/bê tông hóa mặt đường đạt 82,5%; Tỷ lệ xã có đường ô tô đến trung tâm xã được nhựa hóa/bê tông hóa: 159/161 xã, đạt 98,8%.

Tuyến đường phía Nam, Khu đô thị mới thành phố Cao Bằng là trục đường quan trọng kết nối 3 trung tâm đô thị lớn của Thành phố.

Trong thời gian tới, để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư về hạ tầng giao thông, tỉnh Cao Bằng sẽ tiếp tục ưu tiên bố trí nguồn vốn từ ngân sách của tỉnh đầu tư các dự án phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, nhất là các dự án giao thông trọng điểm. Tiếp tục đề xuất với Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương xem xét, ưu tiên bổ sung nguồn vốn cho tỉnh Cao Bằng để triển khai thực hiện dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh giai đoạn 1 và dự án cao tốc Bắc Kạn - Cao Bằng. Xây dựng các cơ chế, chính sách ưu đãi để thu hút các nhà đầu tư tham gia đầu tư các dự án kết cấu hạ tầng có quy mô lớn, có tính chất lan tỏa nhằm thu hút vốn đầu tư ngoài ngân sách Nhà nước phát triển hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, tạo động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển./.