Đây là những ý kiến của các chuyên gia đưa ra nội tại Hội thảo cung cấp thông tin về phòng chống tác hại của thuốc lá do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức mới đây, tại Hà Nội.

Chia sẻ tại Hội thảo, BS. Nguyễn Thị An, Giám đốc Tổ chức HeathBridge Việt Nam cho biết, khói thuốc lá chứa 7.000 hợp chất độc hại, 69 hợp chất gây ung thư. Với chất nicotine trong thuốc lá sẽ gây nghiện, ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ. Khói thuốc gây nên những tác động nghiêm trọng tới trẻ trong suốt giai đoạn từ khi thụ thai, thơ ấu và thanh thiếu niên.

Việc sử dụng thuốc lá sớm ở trẻ em và thanh thiếu niên gây nghiện sớm, khó cai hơn, ảnh hưởng sớm đến sức khỏe, sự phát triển não bộ, khả năng học tập, khả năng lao động, chất lượng giống nòi. Với khoảng hơn 15 triệu người hút thuốc (năm 2020), Việt Nam là một trong số các quốc gia có số người hút thuốc lá cao nhất trên thế giới.

Theo ước tính, việc sử dụng thuốc lá khiến Việt Nam thiệt hại hơn 108.000 tỷ đồng mỗi năm (bao gồm chi phí y tế, mất năng suất lao động, tử vong sớm...), tương đương 1,14% GDP. Trong khi đó, nguồn thu ngân sách từ thuế thuốc lá chỉ đạt 20.000 tỷ đồng/năm, chưa bằng 1/5 tổng chi phí kinh tế mà thuốc lá gây ra.

Bà Sarah Bales, chuyên gia Hội Kinh tế Y tế Việt Nam, cũng dẫn nghiên cứu cho thấy 6% lượt nhập viện và 8% lượt khám ngoại trú tại Việt Nam là do các bệnh liên quan đến thuốc lá.

Mỗi năm, Bảo hiểm Y tế chi khoảng 8.500 tỷ đồng cho điều trị các bệnh do thuốc lá, người dân tự bỏ tiền túi thêm khoảng 7.900 tỷ đồng, nâng tổng chi phí lên tới 16.400 tỷ đồng/năm.

Bà cho biết, những con số đưa ra trong nghiên cứu này mới chỉ được tính ở mức thấp so với thực tế.

Một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn tới việc tỷ lệ hút thuốc lá ở Việt Nam còn cao và giảm chậm là do thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp. Giá thuốc lá rẻ, làm tăng khả năng tiếp cận và mua thuốc lá của thanh thiếu niên và người nghèo. Bên cạnh đó, trên thị trường, xuất hiện các sản phẩm mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng…

Bên cạnh đó, do việc thực thi các quy định pháp luật, xử lý vi phạm còn yếu dẫn đến các hành vi vi phạm liên quan đến bán thuốc lá, quảng cáo/ khuyến mại thuốc lá, hút thuốc lá tại nơi có quy định cấm,… vẫn còn phổ biến; thanh thiếu niên có thể mua thuốc lá dễ dàng mà không bị từ chối; giá thuốc lá ở Việt Nam đang ở mức rất rẻ, dễ tiếp cận với thanh thiếu niên, người có thu nhập thấp,… Trên thị trường xuất hiện nhiều loại thuốc lá thế hệ mới nhưng chưa có quy định cụ thể để quản lý, xử phạt vi phạm, dẫn tới việc kinh doanh buôn bán và sử dụng tràn lan./.