5 bị cáo bị truy tố trong vụ án, gồm: Nguyễn Thanh Hoài (nguyên Trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng giáo dục, Sở GD&ĐT tỉnh Hà Giang), Vũ Trọng Lương (nguyên Phó Trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng giáo dục) bị truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 356 Bộ luật Hình sự (BLHS) 2015; Bị cáo Triệu Thị Chính (nguyên Phó Giám đốc Sở GD&ĐT) bị truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi" theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 358 BLHS 2015; Bị cáo Phạm Văn Khuông (nguyên Phó Giám đốc Sở GD&ĐT), Lê Thị Dung (nguyên Phó đội trưởng thuộc Phòng An ninh Chính trị nội bộ, Công an tỉnh Hà Giang) bị truy tố về tội "Lợi dụng sự ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi" theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 366 BLHS 2015.

Các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm lần 1 ngày 18/9.

Trước đó, ngày 18/9/2019, TAND tỉnh Hà Giang đã quyết định hoãn phiên tòa sau đề nghị của Viện Kiểm sát Nhân dân do quá trình kiểm tra căn cước có nhiều người làm chứng dù đã được triệu tập nhưng vẫn vắng mặt. Cụ thể, TAND đã gửi quyết định triệu tập 177 người làm chứng, nhưng khi mở phiên tòa chỉ có mặt 55 người, 60 người có đơn xin vắng mặt, 62 người vắng mặt không có lý do. Nhận thấy sự vắng mặt nhiều người ảnh hưởng đến việc xét xử, căn cứ điều 293 và điều 297 Bộ luật Tố tụng hình sự, Viện Kiểm sát Nhân dân đề nghị hoãn phiên tòa và đã được HĐXX chấp thuận.

Viện Kiểm sát Nhân dân cũng đề nghị triệu tập hai người làm chứng là Vũ Thị Kim Chung (Hiệu trưởng trường THPT Chuyên tỉnh Hà Giang) và bà Tống Thị Phương (là cô ruột của bị cáo Vũ Trọng Lương).

Quá trình điều tra xác định, sau khi kết thúc kỳ thi THPT Quốc gia năm 2018, Nguyễn Thanh Hoài nói với cấp phó của mình là Vũ Trọng Lương về việc cần nâng điểm cho một số trường hợp "đặc biệt". Theo khai nhận của Hoài và Lương, có tổng số 57 người nhờ nâng điểm cho 107 thí sinh (qua trung gian và trực tiếp từ phụ huynh).

Cách thực hiện việc nâng điểm môn trắc nghiệm được Lương thao tác gồm: Sau khi Bộ GD&ĐT công bố đáp án chính thức các đề thi, Lương tải đáp án chuyển sang file lưu trong máy tính có chứa phần mềm chấm thi trắc nghiệm do cơ quan giao cho Lương quản lý và sử dụng phục vụ cho kỳ thi.

Sau đó, Lương chuyển kết quả bài làm của thí sinh thể hiện trên ảnh quét phiếu trả lời trắc nghiệm (tệp ảnh gốc) sang file Ecxel được lập trong máy tính. Lương sửa dữ liệu đáp án trong bài thi của thí sinh bằng cách copy (sao chép) đáp án đúng đã được Lương tải về, để paste (dán) đáp án đúng vào 309 bài thi các môn trên 249 ảnh gốc phiếu trả lời trắc nghiệm (dữ liệu quét bài thi gốc) của 107 thí sinh trước khi sao lưu bài thi vào đĩa CD1 gửi cho Bộ GD&ĐT.

Theo danh sách công bố kết quả chấm thẩm định của Bộ GD&ĐT, có 318 bài thi của 114 thí sinh được nâng điểm. Quá trình điều tra, cơ quan điều tra có đủ cơ sở kết luận Vũ Trọng Lương đã tác động vào bài làm của 107 thí sinh với 309 bài thi các môn được nâng điểm.

Về con số chênh lệch giữa 114 thí sinh với 318 bài thi (theo kết quả chấm thẩm định của Bộ) và 107 thí sinh với 309 bài thi (theo kết quả điều tra), Công an tỉnh Hà Giang khẳng định thực tế "chỉ có" 107 thí sinh được nâng điểm với 309 bài thi các môn. Trong đó, thí sinh được nâng cao nhất lên đến 29,95 điểm (4 môn). Thí sinh được nâng ít nhất là 2,2 điểm (1 môn).

Đối với hành vi của Phạm Văn Khuông và Triệu Thị Chính, Khuông đã nhờ Nguyễn Thanh Hoài nâng điểm cho con trai để có thể tốt nghiệp và đạt nguyện vọng vào trường Đại học Y Thái Bình. Khuông nói với Hoài: "Nhờ chú quan tâm đến cháu"; "Anh chỉ lo con anh trượt tốt nghiệp, phải xem tất cả các môn thi cho con anh".

Vài ngày sau, Chính gọi điện cho Khuông để hỏi số báo danh của con trai. Kết quả, số báo danh 05000284 của con trai Khuông được nâng 13,3 điểm của 3 môn thi trắc nghiệm. Phạm Văn Khuông cũng là phụ huynh duy nhất bị lộ mặt trong số các phụ huynh có con được nâng điểm.

Đối với hành vi của Lê Thị Dung, do có mối quan hệ thân thiết, Dung đã nhờ Nguyễn Thanh Hoài nâng điểm cho 20 thí sinh, thậm chí Dung còn nhờ Hoài xem xét nâng điểm cho cả những bài thi môn Ngữ văn (không phải là môn thi trắc nghiệm).