Phát biểu khai mạc và chỉ đạo tại Hội thảo, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân nhấn mạnh tới yêu cầu cấp bách đối với công tác bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, tới các thách thức cần phải được giải quyết một cách hài hoà để đảm bảo phát triển bền vững. Theo thống kê, mỗi hộ gia đình Việt Nam thường sử dụng 5-7 túi nilon/ngày. Như vậy hàng triệu túi nilon được sử dụng và thải ra môi trường hàng ngày. Chỉ riêng hai thành phố lớn là Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh, trung bình một ngày thải ra môi trường khoảng 80 tấn nhựa và túi nilon. Theo các nhà khoa học nghiên cứu thì một túi nilon bình thường truyền thống trong môi trường tự nhiên phải mất đến 20 năm mới tiêu huỷ được và gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khoẻ con người và môi trường.

Triển khai thực hiện Đề án số 582/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường do sử dụng túi nilon khó phân hủy trong sinh hoạt đến năm 2020” và hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới năm 2018 do Chương trình Môi trường liên hợp quốc phát động “Giải quyết ô nhiễm nhựa và nilon”, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân cho rằng cần thiết phải có sự đánh giá toàn diện các vấn đề ô nhiễm môi trường do chất thải nhựa, túi nilon khó phân hủy tại Việt Nam; kết quả đạt được trong việc kiểm soát ô nhiễm môi trường do sử dụng túi nilon khó phân hủy; để từ đó đề xuất được các giải pháp về khoa học và công nghệ; cơ chế, chính sách về thuế; tuyên truyền vận động... nhằm hạn chế sử dụng túi nilon khó phân hủy, góp phần bảo vệ môi trường, phát triển bền vững ở nước ta. Thứ trưởng mong rằng tại Hội thảo các nhà khoa học, các nhà hoạch định chính sách, các diễn giả và toàn thể quý vị đại biểu sẽ tích cực trao đổi, thảo luận để đưa ra được những giải pháp, cơ chế, chính sách mang tính dài hạn cũng như các chương trình hành động cụ thể, thiết thực để ngăn chặn, đẩy lùi ô nhiễm chất thải nhựa và túi nilon, hướng tới sản xuất và tiêu dùng bền vững, thay thế từng bước việc sử dụng túi nilon khó phân huỷ bằng sử dụng các loại sản phẩm thân thiện với môi trường trong đời sống sinh hoạt cộng đồng.
Riêng đối với tỉnh Bình Định, "lượng rác thải nhựa, túi nilon được sử dụng và thải ra môi trường ngày càng tăng; ước tính hàng năm khoảng 30.000 tấn, trong đó chỉ khoảng 10% được thu gom, tái chế, đã đặt ra những thách thức cho địa phương về công tác thu gom, xử lý. Công tác tuyên truyền về giảm sử dụng túi nilon, giảm đồ nhựa dùng một lần được thực hiện hàng năm bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Tỉnh cũng đã thực hiện các mô hình phân loại rác nguồn, hỗ trợ tái chế rác, đặc biệt là mô hình Phụ nữ không sử dụng túi nilon do Hội liên hiệp phụ nữ tỉnh triển khai tại huyện Phù Cát. Ngoài ra các siêu thị lớn trên địa bàn cũng đã chuyển dần sang sử dụng túi nilon tự phân huỷ sinh học. Hiện nay địa phương đang triển khai rà soát, sửa đổi Quy hoạch tổng thể quản lý chất thải rắn trên địa bàn tỉnh, xây dựng Chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt trên địa phương với mục tiêu đến năm 2020 tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt được thu gom xử lý đạt 80% ở khu vực đô thị và 50% ở khu vực nông thôi; xây dựng các mô hình phân loại rác tại nguồn; khuyến khích tái chế chất thải; tăng cường công tác truyền thông cho cộng đồng về tác hại của chất thải nhựa..." - Ông Trần Châu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định phát biểu tại Hội thảo.

Tuy nhiên, theo GS. Đặng Kim Chi, nhức nhối lớn nhất mà con người cần phải giải quyết chính là lượng rác thải khổng lồ được thải ra đại dương mỗi năm. Trong đó, có tới hàng triệu tấn là rác thải nhựa. Theo ước tính, lượng rác thải nhựa trên biển vào khoảng 140 triệu tấn, mỗi năm có thêm 10 triệu tấn. Rác thải nhựa khi ra biển có thể tồn tại hàng trăm năm. Do bị cọ xát, dưới tác động của nước biển, của tia cực tím rác, nhựa sẽ rã thành những mảnh nhỏ và có thể bị các loài hải sản ăn vào, sau đó theo chuỗi thức ăn đi vào cơ thể con người.
Nhóm nhà khoa học đến từ Viện Nghiên cứu quản lý biển, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam chia sẻ thông tin: Trên 50% tổng lượng chất thải nhựa thải ra đại dương là từ các nước nằm trong khu vực biển Đông như Trung Quốc, Việt Nam, Indonesia và Philippines. Trong đó, Việt Nam là nước có lượng chất thải nhựa xả ra biển nhiều thứ 4 trên thế giới, với khối lượng thải ra biển Đông dao động trong khoảng 0,28-0,73 triệu tấn/năm, tương đương 6% tổng lượng chất thải nhựa được thải ra biển của thế giới.
Nhiều nước cấm túi ni lông

Theo bà Dương Thị Phương Anh Viện Chiến lược và Chính sách TN&MT, đã có những cơ sở pháp lý mang tính chất định hướng cho việc quản lý chất thải túi ni lông từ khâu phát sinh (phát thải), giảm phát thải cho đến xử lý chất thải (thu gom, tái chế / chôn lấp) cũng như việc sản xuất, sử dụng sản phẩm (bao bì) thân thiện môi trường thay thế cho túi ni lông khó phân hủy. Tuy nhiên, khuôn khổ pháp lý còn thiếu cụ thể để tập trung quản lý, kiểm soát. Tổ chức thực thi, nguồn lực còn thiếu, chưa theo kịp và đáp ứng được yêu cầu quản lý và kiểm soát ô nhiễm môi trường.
Một số kinh nghiệm thế giới

Một số quốc gia quy định độ dày túi nhựa như Botswana cấm túi nhựa mỏng dưới 0,024 mm và đánh thuế các loại túi dày, nhờ đó việc tiêu thụ túi giảm 50%. Trung Quốc có Luật về túi ni lông áp dụng từ 2008, cấm túi ni lông siêu mỏng dưới 0,025mm, cấm các nhà hàng, siêu thị và các cửa hàng bán lẻ cung cấp túi ni lông miễn phí, nhờ đó giảm khoảng 2/3, tương đương với 24 tỷ túi nhựa hoặc 60.000 tấn nhựa mỗi năm. Theo bà Anh, đây là những kinh nghiệm có thể xem xét, áp dụng tại Việt Nam.
Một giải pháp nữa được đề xuất là tăng thuế. Theo đại diện Bộ Tài chính, Luật thuế bảo vệ môi trường quy định khung mức thuế đối với túi ni lông thuộc diện chịu thuế từ 30.000-50.000 đồng/kg, mức thuế hiện hành là 40.000 đồng/kg. Thực tế, mức thuế bảo vệ môi trường với túi ni lông của Việt Nam là thấp nên chưa tác động nhiều tới hạn chế việc sản xuất, sử dụng túi ni lông.
Hội thảo là cơ hội để các nhà khoa học, các nhà hoạch định chính sách, các diễn giả và toàn thể quý vị đại biểu trao đổi, thảo luận, chia sẻ kiến thức về nhận thức, hiện trạng, xu thế, tầm nhìn và đề ra chính sách, giải pháp mang tính dài hạn cũng như các chương trình hành động cụ thể, thiết thực để chống lại, ngăn chặn, đầy lùi ô nhiễm chất thải nhựa và túi nilon, hướng tới sản xuất và tiêu dùng bền vững, thay thế từng bước việc sử dụng túi ni lông khó phân hủy bằng sử dụng các loại sản phẩm thân thiện với môi trường trong đời sống sinh hoạt cộng đồng.