Amiăng: Một trong những chất gây ung thư chiếm tỉ lệ cao

Thuật ngữ “amiăng” dùng để chỉ một nhóm các khoáng chất nhóm serpentine hoặc nhóm amphibole dạng sợi có trong tự nhiên có tác dụng trong hiện tại hoặc trước đây do có lợi thế chịu bền đặc biệt, dẫn nhiệt kém và độ kháng tương đối với tác động hóa chất.

Các dạng chất khác nhau chủ yếu của amiăng là chrysotile - “amiăng trắng”, một chất thuộc nhóm serpentine, và crocidolite - “amiăng xanh”, amosite - “amiăng nâu”, anthophyllite, tremolite và actinolite, đều thuộc nhóm amphiboles.

Amiăng là một trong những chất gây ung thư nghề nghiệp, là nguyên nhân của khoảng ½ số tử vong do ung thư nghề nghiệp

Phơi nhiễm với amiăng và tác động của nó đối với sức khỏe cộng đồng

Phơi nhiễm với amiăng, kể cả amiăng trắng, gây ra ung thư phổi, thanh quản và buồng trứng, ung thư trung biểu mô (một loại ung thư màng phổi và màng bụng) và bệnh bụi phổi amiăng (xơ hóa phổi).

Phơi nhiễm với amiăng xảy ra khi hít vào những sợi mảnh chủ yếu từ không khí bị ô nhiễm trong môi trường làm việc cũng như từ không khí xung quanh trong vùng phụ cận của điểm nguồn hay không khí trong nhà có chứa các nguyên vật liệu có sợi amiăng.

Mức độ phơi nhiễm cao nhất xảy ra trong khi đóng gói lại các công cụ để chứa amiăng, trộn lẫn với các nguyên vật liệu thô khác và cắt khô các sản phẩm có chứa amiăng bằng các công cụ để mài mòn. Phơi nhiễm cũng có thể xảy ra trong khi lắp đặt và sử dụng các sản phẩm có chứa amiăng và bảo trì xe cộ.

Các nguyên vật liệu có chứa amiăng trắng và/hoặc amphibole sợi vẫn còn tồn tại ở các tòa nhà và tiếp tục làm gia tăng phơi nhiễm cho cả amiăng trắng và amphibole trong việc bảo trì, sửa chữa, di dời và phá hủy. Phơi nhiễm cũng có thể xảy ra với hậu quả của thảm họa thiên nhiên gây hư hại cho các tòa nhà.

Theo thống kê sơ bộ hàng năm có khoảng 125 triệu người trên thế giới đang bị phơi nhiễm với amiăng tại nơi làm việc. Theo ước tính toàn cầu, ít nhất có 107 000 người hàng năm chết do ung thư phổi, ung thư trung biểu mô liên quan đến amiăng và bệnh bụi phổi amiăng do phơi nhiễm nghề nghiệp.

Gánh nặng các bệnh liên quan tới amiăng vẫ đang gia tăng ngay cả ở các nước đã cấm sử dụng amiăng trong những năm đầu thập niên 1990. Vì thời gian ủ bệnh dài đến khi phát bệnh vẫn còn là một vấn đề đang tranh cãi, việc dừng sử dụng amiăng hiện nay sẽ chỉ dẫn đến sự suy giảm về số tử vong liên quan đến amiăng sau nhiều thập kỷ nữa.

Amiăng gây ung thư ở người

Amiăng (actinolite, amosite - “amiăng nâu”, anthophyllite, chrysotile - “amiăng trắng”, crocidolite - “amiăng xanh” và tremolite) đã được Cơ quan Quốc tế Nghiên cứu về Ung thư (IARC) phân loại là chất gây ung thư cho con người.

Phơi nhiễm với amiăng trắng, amosite - “amiăng nâu” và anthophyllite và các hỗn hợp có chứa crocidolite - “amiăng xanh” sẽ dẫn đến gia tăng nguy cơ ung thư phổi.

Ung thư trung biểu mô đã được ghi nhận sau khi có phơi nhiễm nghề nghiệp với crocidolite, amosite, tremolite và amiăng trắng (chrysotile), cũng như trong quần thể dân cư sinh sống ở xung quanh các nhà máy và mỏ amiăng và ở những người chung sống với công nhân amiăng.

Tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến amiăng liên quan đến loại, kích cỡ và lượng sợi cũng như quá trình chế biến công nghiệp của amiăng. Không có ngưỡng nào được xác định đối với nguy cơ gây ung amiăng, kể cả amiăng trắng. Hút thuốc lá làm gia tăng nguy cơ ung thư phổi từ việc phơi nhiễm với amiăng.

Do sự quan tâm ngày càng lớn về vấn đề sức khỏe, việc sử dụng amiăng đã giảm xuống ở nhiều nước. Những tác hại từ Amiăng gây ra với sức khỏe con người đã được nhắc đến rất nhiều, cũng có rất nhiều những nghiên cứu khoa học chỉ ra những tác hại cụ thể và những ảnh hưởng tiêu cực của amiăng đến sức khỏe con người cũng như tạo gánh nặng cho xã hội.

Việc giảm tỉ lệ sử dụng amiăng trong sản xuất là vấn đề bức thiết đã và đang được đặt ra, các quốc gia trên thế giới cần có những biện pháp cụ thể để tiến tới chấm dứt hoàn toàn sản xuất, sử dụng amiăng cũng như có các biện pháp giảm thiểu tối đa các tác động từ amiăng đến sức khỏe cộng đồng./.