Lào Cai phát triển du lịch gắn với bảo vệ môi trường bền vững

Tỉnh Lào Cai với tổng diện tích tự nhiên 6.364,03 km2, gồm: Thành phố Lào Cai, thị xã Sa Pa và 07 huyện. Nằm ở vị trí trung tâm của vòng cung Tây Bắc, có cảnh quan tự nhiên đa dạng, văn hóa tộc người đặc sắc, phong phú, Lào Cai hội tụ những điều kiện thuận lợi cả về tài nguyên nhân văn và tài nguyên tự nhiên để thúc đẩy du lịch phát triển.

Đối với tài nguyên tự nhiên, Lào Cai có Khu du lịch quốc gia Sa Pa nổi tiếng trong và ngoài nước, đây là 1 trong 21 trọng điểm du lịch nổi tiếng của Việt Nam. Sa Pa nằm ở độ cao trung bình từ 1.200m - 1.800m, khí hậu mát mẻ quanh năm, có phong cảnh rừng cây núi đá, thác nước và là nơi hội tụ nhiều hoạt động văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc như chợ vùng cao, chợ tình Sa Pa... Đỉnh Fansipan được mệnh danh là “Nóc nhà Đông Dương” có độ cao 3.143m, với Vườn Quốc gia Hoàng Liên - Vườn Di sản ASEAN hấp dẫn nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước, cũng như khách du lịch.

Đối với tài nguyên nhân văn, với 25 nhóm dân tộc cùng sinh sống, Lào Cai phong phú về bản sắc văn hóa, truyền thống lịch sử, di sản văn hóa... Những biến động trong lịch sử đã để lại cho Lào Cai nhiều di tích nổi tiếng như đền Bảo Hà, đền Thượng, kiến trúc dinh thự cổ Hoàng A Tưởng... Hiện tỉnh có 53 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có 21 di tích cấp quốc gia; hơn 40 lễ hội truyền thống; nhiều bản, làng vùng cao còn được lưu giữ những nét truyền thống như Tả Phìn, Tả Van (Sa Pa), Na Lo, Bản Phố (Bắc Hà), Choản Thèn (Bát Xát).

Lào Cai sẽ hoàn thiện phát triển không gian du lịch theo 3 vùng du lịch trọng điểm: Vùng I - Tây Bắc (Sa Pa - Bát Xát - thành phố Lào Cai); Vùng II - Đông Bắc (gồm các huyện Bắc Hà - Mường Khương - Si Ma Cai); Vùng III - phía Nam (gồm các huyện Bảo Yên - Bảo Thắng - Văn Bàn); định hướng mở rộng không gian du lịch của Sa Pa kết nối với Y Tý, Trung tâm kinh tế cửa khẩu thành phố Lào Cai; đồng thời phát triển không gian du lịch mới tại Bảo Hà (thuộc huyện Bảo Yên), Bắc Hà, Mường Khương, Bảo Thắng, Văn Bàn và Si Ma Cai...; tạo ra hệ thống các sản phẩm du lịch đa dạng phục vụ các thị trường nội địa, quốc tế, hình thành hệ thống các sản phẩm du lịch đặc trưng tại 3 vùng trọng điểm du lịch.

Cùng với đó, xây dựng Khu du lịch quốc gia Sa Pa đạt danh hiệu đô thị du lịch sạch theo tiêu chí của Asean, với các sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái, văn hóa và du lịch cộng đồng đặc sắc, hấp dẫn; Y Tý (Bát Xát) trở thành trung tâm du lịch sinh thái nghỉ dưỡng xanh theo tiêu chuẩn bền vững toàn cầu; thành phố Lào Cai là khu du lịch hấp dẫn với các sản phẩm du lịch giải trí cao cấp (casino, golf, công viên giải trí, trung tâm tổ chức sự kiện quốc tế - MICE), là “cầu nối” của các tour du lịch quốc tế với Vân Nam - Trung Quốc và ngược lại...; Khu du lịch Bắc Hà trở thành khu du lịch đặc sắc của tỉnh và khu vực Tây Bắc.

Du lịch Lào Cai đã có bước phát triển nhanh chóng và dần khẳng định là một ngành kinh tế quan trọng trong cơ cấu kinh tế của tỉnh, đóng góp cho ngân sách địa phương với tỷ lệ ngày càng tăng. 6 tháng đầu năm 2023, tổng lượng khách đến Lào Cai đạt 3.782.577 lượt khách. Trong đó, khách quốc tế đón 237.139 lượt, khách nội địa đón 3.545.439 lượt, tăng 132% so với lũy kế cùng kỳ năm 2022 (1.629.985 lượt). Tổng thu từ khách du lịch ước đạt khoảng 10.813 tỷ đồng, tăng 90% so với cùng kỳ năm 2022 (5.697 tỷ đồng). Sự phát triển của du lịch ở Lào Cai đã thúc đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa ở các bản làng, tạo thêm việc làm cho người lao động, góp phần nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho các tầng lớp nhân dân; nâng cao dân trí, xóa đói, giảm nghèo. Toàn tỉnh có khoảng 28.500 lao động làm việc trong lĩnh vực du lịch, trong đó lao động trực tiếp là 13.500 lao động.

Nghị quyết số 11-NQ/TU ngày 27/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về phát triển du lịch tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 cũng đã khẳng định: “Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn đột phá, trong đó có phát triển du lịch bền vững; bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa và các giá trị truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc thiểu số; bảo vệ môi trường và thiên nhiên; giải quyết tốt vấn đề lao động, việc làm và an sinh xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội”. Ngày 04/11/2022 UBND tỉnh Lào Cai đã phê duyệt Khung chiến lược phát triển du lịch Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại Quyết định số 2626/QĐ-UBND với định hướng: "Đến năm 2050 Lào Cai trở thành điểm đến du lịch thiên nhiên, thể thao mạo hiểm “xanh” và “thông minh” hàng đầu Việt Nam và khu vực…".

Sa Pa - Khu du lịch Quốc gia Sạch, Đẹp, Văn minh.

Phát triển du lịch xanh, du lịch bền vững, đảm bảo khai thác du lịch nhưng không ảnh hưởng tiêu cực đến tài nguyên, môi trường sinh thái là mục tiêu mà Lào Cai hướng đến. Một số giải pháp về bảo tồn các giá trị tự nhiên và đảm bảo môi trường du lịch tỉnh Lào Cai được đưa ra trong Khung chiến lược phát triển du lịch Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 như sau:

1. Xây dựng đề án “Phát triển điểm đến du lịch xanh tỉnh Lào Cai” dựa trên các nguyên tắc phát triển du lịch xanh. Chú trọng thực hiện việc quản lý điểm đến theo “Sức chứa” để đảm bảo hạn chế thấp nhất tác động của hoạt động du lịch đến các giá trị tự nhiên, đặc biệt là giá trị về cảnh quan, đa dạng sinh học; khuyến khích phát triển các mô hình du lịch sinh thái ở những địa bàn có tiềm năng.

2. Căn cứ chiến lược và định hướng phát triển du lịch trong Quy hoạch tỉnh Lào Cai thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, xây dựng kế hoạch hành động về bảo vệ môi trường du lịch trên địa bàn tỉnh. Ban hành quy chế bảo vệ môi trường du lịch tại các khu, điểm du lịch, cơ sở dịch vụ du lịch.

3. Tuyên truyền nâng cao nhận thức về môi trường; tôn vinh các danh hiệu, nhãn hiệu thân thiện với môi trường. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về môi trường tại các khu, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh.

4. Phát huy vai trò các tổ chức đoàn thể xã hội cấp cơ sở trong hoạt động nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường du lịch cho cộng đồng. Phát huy hiệu quả và nhân rộng mạng lưới tình nguyện viên làm công tác bảo vệ môi trường. Tăng cường xuất bản các ấn phẩm giáo dục về bảo vệ môi trường du lịch. Đa dạng hoá các hình thức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng (báo, đài, Zalo, Facebook…).

Ngoài ra, một số nhiệm vụ cấp bách được UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương tập trung thực hiện tại Chỉ thị số 13/CT-UBND ngày 07/9/2022 nhằm tăng cường quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh như sau: “Tập trung nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch, thiết lập và duy trì trật tự kỷ cương pháp luật đối với công tác quản lý đô thị, quản lý sử dụng đất, đầu tư xây dựng các công trình phục vụ hoạt động du lịch, quản lý bảo vệ hiệu quả nguồn tài nguyên du lịch; xây dựng môi trường du lịch văn minh, tập trung giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu bãi đỗ xe, ùn tắc giao thông cục bộ; ô nhiễm rác thải, tiếng ồn, ánh sáng, suy giảm tài nguyên du lịch, sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng trái phép, lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, bán hàng rong, chèo kéo khách du lịch, chất lượng các sản phẩm du lịch, đảm bảo hè, phổ thông thoáng, môi trường xanh - sạch - đẹp, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm,... phát triển hệ thống các sản phẩm du lịch “xanh” và “thông minh”...; rà soát đánh giá tình hình triển khai đề án phân loại, xử lý rác thải, triển khai thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường trên địa bàn toàn tỉnh, đặc biệt các địa điểm công cộng tại thị xã Sa Pa, thành phố Lào Cai và huyện Bắc Hà; kiểm tra, xử lý các tổ chức, cá nhân không chấp hành các quy định về đảm bảo vệ sinh môi trường, đảm bảo môi trường xanh, sạch, đẹp tại khu du lịch”.