Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, hiện nay, hệ thống văn bản pháp luật về xử lý vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ tài nguyên, môi trường biển còn thiếu; chế tài xử phạt đối với các hành vi vi phạm còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Ngoài ra, công tác quản lý hoạt động vận tải biển, khai thác khoáng sản, khai thác cảng biển, hoạt động du lịch, nuôi trồng thủy sản... còn thiếu chặt chẽ khiến các đối tượng chạy theo lợi ích kinh tế, cố tình vi phạm như không đầu tư xử lý chất thải mà xả trực tiếp ra biển gây ô nhiễm môi trường biển. Trong hoạt động đánh bắt hải sản hay những hành vi gây ô nhiễm môi trường trên diện rộng và gây hậu quả rất lớn, đặc biệt là các hành vi không đảm bảo an toàn hàng hải gây ra các vụ tai nạn do va quệt, đâm va của các tàu vận tải dầu, các hóa chất độc hại khác hay sự thải bỏ, nhận chìm chất thải không đúng quy định...

Phạt tiền từ 60 triệu đồng đến 70 triệu đồng đối với hành vi không thực hiện việc quan trắc, giám sát môi trường theo quy định.

Do vậy, để tăng cường công tác quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển, hải đảo thì việc ban hành một văn bản quy phạm pháp luật quy định các hành vi, hình thức, mức xử phạt chi tiết đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên, môi trường biển, hải đảo là rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường được xây dựng gồm 04 chương với 22 điều. Các nội dung cơ bản của Nghị định, gồm:

Về vi phạm các quy định cấp phép cho cá nhân nước ngoài tiến hành nghiên cứu khoa học trong vùng biển Việt Nam: Mức phạt cao nhất 1 tỉ đồng và thấp nhất là 15 triệu đồng và có thể áp dụng các hình phạt bổ sung: Tịch thu tang vật vi phạm; Đình chỉ hoạt động hoặc thu hồi quyết định cấp phép nghiên cứu khoa học trong vùng biển Việt Nam hoặc trục xuất người nước ngoài có hành vi vi phạm. Ngoài ra phải thực hiện các biện pháp khắc phục theo quy định.

Vi phạm quy định về nhận chìm ở biển: Với mức phạt cao nhất 1 tỉ đồng và thấp nhất là 5 triệu đồng và có thể áp dụng các hình phạt bổ sung: Tịch thu tang vật vi phạm; Đình chỉ hoạt động hoặc tước quyền sử dụng Giấy phép nhận chìm ở biển. Ngoài ra phải thực hiện các biện pháp khắc phục theo quy định.

Vi phạm quy định về giao khu vực biển nhất định để khai thác, sử dụng tài nguyên biển và hành lang bảo vệ bờ biển: Mức phạt cao nhất 1 tỉ đồng và thấp nhất là 5 triệu đồng và có thể áp dụng các hình phạt bổ sung: Thu hồi khu vực biển. Ngoài ra phải thực hiện các biện pháp khắc phục theo quy định.