Vĩnh Phúc: Hành trình 25 năm trở thành “điểm sáng” của cả nước

Sau 25 năm tái lập tỉnh, Vĩnh Phúc đã lập nên kỳ tích toàn diện về mọi mặt và trở thành “điểm sáng” của cả nước

Chủ trương đổi mới để phát triển

Từ khi tái lập tỉnh đến nay, Đảng bộ tỉnh Vĩnh Phúc đã trải qua 6 kỳ Đại hội (từ nhiệm kỳ Đại hội XII đến nhiệm kỳ Đại hội XVII). Mục tiêu xuyên suốt và nhất quán trong các kỳ Đại hội là lựa chọn con đường đổi mới để phát triển. Ngay từ Đại hội XII (1997) địa phương đã xác định: Tập trung phát triển công nghiệp, coi công nghiệp là nền tảng, động lực để phát triển; nâng cao chất lượng dịch vụ, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; tăng cường cải thiện môi trường đầu tư; huy động, khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Vĩnh Phúc lần thứ XVII xác định mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, Vĩnh Phúc là tỉnh công nghiệp phát triển, một trong những trung tâm công nghiệp, dịch vụ, du lịch của vùng và cả nước; đến năm 2030 xây dựng Vĩnh Phúc thành tỉnh phát triển, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, cơ bản đủ các tiêu chí của thành phố trực thuộc Trung ương; đến năm 2045 Vĩnh Phúc là thành phố phát triển toàn diện trên tất cả các mặt về kinh tế, xã hội, môi trường; nền kinh tế phát triển theo hướng kinh tế số, kinh tế tri thức…

Hiện thực hóa các đường lối, chủ trương đúng đắn đã đề ra, trong công tác xây dựng Đảng Vĩnh Phúc đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện toàn diện, đồng bộ, quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm. Địa phương tổ chức sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế và nâng cao chất lượng, tạo đột phá và nâng cao chất lượng trong công tác cán bộ nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; trong công tác xây dựng chính quyền, địa phương đã phát huy vai trò của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội liên tục đổi mới, đi vào thực chất.

Lĩnh vực sản xuất công nghiệp tại Vĩnh Phúc tạo nhiều dấu ấn nổi bật trong suốt hành trình 25 năm

Giai đoạn 1997 - 2021 đã chứng kiến nhiều thay đổi về địa giới hành chính tỉnh và các huyện, thành phố trực thuộc. Cho đền nay diện mạo từ nông thôn đến thành thị Vĩnh Phúc đã đổi thay toàn diện, Chương trình xây dựng nông thôn mới được quan tâm đạt kết quả quan trọng; phát triển văn hóa, con người đạt nhiều kết quả quan trọng, thể thao quần chúng phát triển mạnh, thể thao thành tích cao có những bước tiến mới. Giáo dục – đào tạo đạt nhiều thành tựu nổi bật, được đánh giá là một trong những tỉnh, thành có chất lượng giáo dục tốt nhất cả nước; công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân được đặc biệt quan tâm.

Công tác phòng, chống dịch đại COVID-19 được Trung ương và các tỉnh, thành phố đánh giá cao về cách làm và kết quả thực hiện; bảo đảm an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân, nhất là giải quyết việc làm, giảm nghèo được đặc biệt quan tâm và đạt kết quả tích cực; công tác xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, thế trận lòng dân vững mạnh, sẵn sàng chiến đấu cao; an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững ổn định; hoạt động đối ngoại tiếp tục được mở rộng…

Trong phát triển kinh tế - xã hội, phát huy đổi mới sáng tạo, quan tâm lãnh đạo, ban hành nhiều nghị quyết, chính sách, cơ chế đột phá, đặc biệt là về công nghiệp, dịch vụ, du lịch, nông nghiệp, nông thôn và nông dân. Phát huy truyền thống của quê hương “Khoán hộ” những năm 60 của thế kỷ XX, Vĩnh Phúc Ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TU, ngày 01/11/2002 về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp giai đoạn 2001- 2005; Nghị quyết số 03/NQ-TU, ngày 27/12/2006 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển nông nghiệp, nông thôn, nâng cao đời sống nông dân giai đoạn 2006- 2010, định hướng đến năm 2020 - Đây được coi là Nghị quyết của “ý Đảng – lòng dân”, hướng tới một nền nông nghiệp tiên tiến, là một trong những cơ sở thực tiễn để Trung ương ban hành Nghị quyết 26-NQ/TW, ngày 5/8/2008 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và là tiền đề để tỉnh thực hiện Chương trình Xây dựng nông thôn mới đạt kết quả cao. HĐND, UBND tỉnh đã cụ thể hóa những chủ trương của Tỉnh ủy bằng các cơ chế, chính sách như: Miễn thủy lợi phí cho sản xuất nông nghiệp; hỗ trợ giáo dục mầm non; bồi dưỡng, nâng cao kiến thức, cung cấp thông tin cho nông dân; hỗ trợ làm giao thông nông thôn; hỗ trợ vùng trồng trọt và xây dựng khu sản xuất tập trung; đầu tư kiên cố hóa kênh mương; cấp đất dịch vụ; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề; hỗ trợ di dân tái định cư; hỗ trợ thu nhập cho nông dân, hỗ trợ đầu tư cho các xã, phường, thị trấn có đất nông nghiệp phải thu hồi cho phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh.

Du lịch đang trên lộ trình trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Vĩnh Phúc

Trong phát triển dịch vụ, du lịch đã ban hành Nghị quyết 01-NQ/TU ngày 4/11/2011 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển dịch vụ, du lịch tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2011-2020.

Trong phát triển công nghiệp đã ban hành nhiều Đề án, Kế hoạch, Nghị quyết quan trọng, trong đó có Nghị quyết 01-NQ/TU ngày 01/09/2016 của Ban Thường vụ về một số giải pháp cơ bản cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2016-2021; Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 20/10/2017 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVI về đầu tư tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị Vĩnh Phúc đến năm 2025.

Lập kỳ tích trở thành “điểm sáng” của cả nước

Một trong các kì tích nổi bật của địa phương phải nói đến là tăng trưởng kinh tế. Trong hành trình 25 năm tái lập, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh Vĩnh Phúc luôn ở mức cao, có năm tăng trên 20%. Bình quân giai đoạn 1997 – 2021 tăng 13,42%/năm; chất lượng tăng trưởng được nâng cao, năng suất lao động đạt 212 triệu đồng/lao động/năm, tăng 20,5 lần so với năm 1997 (10,3 triệu đồng/lao động). Quy mô kinh tế ngày càng lớn, đến năm 2021 đạt 136,2 nghìn tỷ đồng tăng gấp 69,6 lần so với năm 1997 (năm 1997: 1,96 nghìn tỷ đồng), tiếp tục khẳng định vai trò, vị trí ngày càng quan trọng của tỉnh trong vùng và cả nước.

Từ đó kéo theo GRDP bình quân đầu người liên tục tăng qua các năm, năm 2020, đạt 105,5 triệu đồng/người, đứng thứ 5/11 tỉnh thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng và đứng thứ 10/63 tỉnh/thành phố trong cả nước; năm 2021 đạt 114,3 triệu đồng/người (khoảng 4.800 USD), cao gấp 52,5 lần so với năm 1997 (năm 1997: 2,18 triệu đồng/người). Thu ngân sách nhà nước đạt cao, luôn vượt mục tiêu đề ra, với nhiều dấu mốc quan trọng và luôn nằm trong TOP các tỉnh có số thu ngân sách cao nhất của cả nước. Năm 1997 mới chỉ đạt hơn 100 tỷ đồng, đến năm 2002 vượt mốc 1.000 tỷ đồng, từ năm 2004 Vĩnh Phúc đã tự cân đối được chi ngân sách và đóng góp, điều tiết về ngân sách Trung ương; năm 2009 vượt mốc 10.000 tỷ đồng, năm 2014 vượt mốc 20.000 tỷ đồng và đến năm 2016 vượt mốc 30.000 tỷ đồng. Đặc biệt năm 2019 đạt trên 35.000 tỷ đồng, là tỉnh có số thu ngân sách đứng thứ 8 cả nước và thứ 4 vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ; năm 2020 và năm 2021 mặc dù tác động của đại dịch COVID-19 nhưng tổng thu ngân sách của tỉnh vẫn đạt trên 32.000 tỷ đồng (trong đó thu nội địa đạt gần 28 nghìn tỷ đồng), gấp 282 lần so với số thu ngân sách của năm 1997. Số thu ngân sách tăng cao đã tạo điều kiện tăng nguồn lực đầu tư cho hạ tầng kinh tế xã hội và thực hiện các chính sách xã hội.

Công ty Honda Việt Nam là một trong các nhà đầu tư lớn tại tỉnh Vĩnh Phúc.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Khu vực công nghiệp và xây dựng đạt mức tăng trưởng khá cao, giữ vai trò đầu tàu, động lực cho phát triển kinh tế và giữ tỷ trọng chủ yếu trong cơ cấu GRDP của tỉnh (năm 2021, chiếm đến 63,74%; năm 1997 là 18,4%). Hai khu vực kinh tế còn lại là dịch vụ và nông, lâm nghiệp, thủy sản đều theo hướng giảm, trong đó: Khu vực dịch vụ giảm từ 36,48% năm 1997 xuống 28,43% và khu vực nông, lâm thủy sản giảm từ mức 45,13% năm 1997 xuống còn 7,83% tổng giá trị tăng thêm các ngành kinh tế năm 2021.

Trong thu hút đầu tư, Vĩnh Phúc trở thành “điểm sáng” của cả nước. Ngay từ khi tái lập, Tỉnh uỷ, HĐND và UBND tỉnh đã xác định hoạt động xúc tiến và thu hút đầu tư là chìa khóa quan trọng để Vĩnh Phúc phát triển. Từ đó, Đảng bộ, chính quyền các cấp trong tỉnh đã có những hướng đi mang tính đột phá để trở thành “điểm sáng” của cả nước về công tác thu hút đầu tư. Năm 1997 thời điểm tái lập, tỉnh có 8 dự án có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và 1 dự án có vốn đầu tư trong nước (DDI) thì đến năm 2021 trên địa bàn tỉnh đã có 429 dự án FDI với tổng vốn đầu tư đăng ký là 7,1 tỷ USD của 20 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào tỉnh, trong đó có các quốc gia phát triển như Mỹ, Nhật, các quốc gia Châu Âu và 824 dự án DDI với tổng vốn đầu tư là gần 110 nghìn tỷ đồng. Từ chỗ không có khu công nghiệp khi mới tái lập, đến nay tỉnh đã có 19 khu công nghiệp được quy hoạch, trong đó có 14 khu công nghiệp được cấp giấy chứng nhận đầu tư (có 08 KCN đi vào hoạt động).

Quy hoạch và phát triển đô thị được quan tâm đầu tư và đạt nhiều kết quả quan trọng, nhất là hệ thống hạ tầng khung đô thị Vĩnh Phúc.

Quy hoạch và phát triển đô thị được quan tâm đầu tư và đạt kết quả quan trọng, nhất là hệ thống hạ tầng khung đô thị Vĩnh Phúc. Công tác quy hoạch đô thị luôn đi trước một bước và được triển khai đồng bộ, thể hiện tầm nhìn của tỉnh đối với tương lai. Vĩnh Phúc đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng đô thị Vĩnh Phúc, tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Hạ tầng khung đô thị được đầu tư từng bước hoàn thiện, diện mạo đô thị văn minh, hiện đại, vóc dáng thành phố trực thuộc Trung ương đang dần hiện hữu. Toàn tỉnh đã có gần 30 đô thị, trong đó, thành phố Vĩnh Yên là đô thị loại II được quy hoạch, đầu tư theo hướng hiện đại, xứng tầm là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của tỉnh; thành phố Phúc Yên là đô thị loại III, trở thành thành phố công nghiệp, du lịch dịch vụ và giáo dục của tỉnh.

Hệ thống cơ cở hạ tầng giao thông được cải thiện rõ rệt theo hướng đồng bộ, hiện đại. Khi mới tái lập, các tuyến đường quốc lộ chủ yếu là đá răm, cấp phối đến nay được nhựa hóa 100%; tuyến đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai chạy qua tỉnh với 5 nút giao đã, đang và sẽ là điều kiện thuận lợi để kết nối với các tỉnh phía Bắc và vùng đồng bằng Sông Hồng. Các tuyến tỉnh lộ, huyện lộ được cứng hóa đạt 100%; các tuyến đường từ trung tâm hành chính tỉnh đến trung tâm huyện đều được mở rộng, cải tạo nâng cấp; kiên cố hóa được 95% tuyến giao thông nông (năm 1997 là 2,6%) và 65% giao thông nội đồng. Các tuyến giao thông quan trọng đã được hình thành, nâng cấp và mở rộng như: Đường từ cầu Bì La đi Lập Thạch; Đường Hợp Thịnh - Đạo Tú; Hợp Châu - Đồng Tĩnh; Văn Quán đi Sông Lô; Tây Thiên - Tam Sơn; Đường nối từ Đường Hợp Châu - Đồng Tĩnh đi Tây Thiên; Đường Tây Thiên - Bến Tắm; Đường vành đai 3; Đường QL2 đi cầu Phú Hậu; Mở rộng cầu Bì La… Hệ thống giao thông tĩnh như các bến xe, điểm đỗ xe buýt được đầu tư đáp ứng yêu cầu phát triển.

Nhiều dự án lớn, trọng điểm tạo điểm nhấn quan trọng trong không gian đô thị Vĩnh Phúc được đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng đáp ứng nhu cầu sử dụng của Nhân dân, như: Văn Miếu tỉnh, Khu Trung tâm Văn hóa lễ hội Tây Thiên, Nhà hát tỉnh, Công viên Quảng trường Hồ Chí Minh, Nhà điều trị nội trú Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Sản - Nhi Vĩnh Phúc, Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc, Trung tâm Hội nghị quốc tế, Trung tâm Logistics ICD Vĩnh Phúc, Cầu Vĩnh Thịnh, Cầu Phú Hậu, Cầu Vĩnh Phú, Cầu Đầm Vạc, đường song song với đường sắt Hà Nội – Lào Cai, Khu công viên giải trí thành phố Vĩnh Yên; khu công viên cây xanh các huyện Lập Thạch, Tam Đảo, Vĩnh Tường, Yên Lạc; các khu du lịch: Tam Đảo, Tây Thiên, Đại Lải; hệ thống chiếu sáng Quốc lộ 2B.

Các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh có bước phát triển vượt bậc cả về số lượng, quy mô, cơ cấu và chất lượng. Năm 1997 chỉ có 91 doanh nghiệp đăng ký hoạt động với số vốn 57 tỷ đồng, đến hết năm 2021, toàn tỉnh có trên 13 nghìn doanh nghiệp (tăng 141 lần so với năm 1997) với vốn đăng ký đạt trên 150 nghìn tỷ đồng. Các doanh nghiệp đang đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế, thu ngân sách, giải quyết việc làm../.