Nỗi lo từ những hệ thống lạc hậu và nỗ lực trong công tác xử lý

Tại Đà Nẵng, dù đối mặt với không ít khó khăn do nhiều hệ thống xử lý nước thải Y tế được xây dựng từ lâu và hiện đang xuống cấp, các bệnh viện vẫn đang nỗ lực từng ngày để đảm bảo nước thải được xử lý theo đúng quy định trước khi xả ra môi trường.

Hằng ngày, hệ thống y tế Đà Nẵng phát sinh trung bình khoảng 2.825 m³ nước thải. Đây là một con số không nhỏ, đòi hỏi một quy trình xử lý nghiêm ngặt và liên tục. Theo báo cáo của Sở Y tế, trong năm 2023, toàn ngành đã xử lý hơn 1 triệu m³ nước thải y tế, cho thấy nỗ lực và tinh thần trách nhiệm của các cơ sở y tế đối với môi trường.

Một số cơ sở Y tế mặc dù không thuộc đối tượng bắt buộc phải quan trắc tự động, liên tục theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020, nhưng đã chủ động thực hiện quan trắc định kỳ (3-6 tháng/lần) và cam kết điều này trong hồ sơ giấy phép môi trường. Các kết quả quan trắc nhìn chung đều đáp ứng cột B và cột A của Quy chuẩn QCVN 28:2010/BTNMT, cho thấy sự cố gắng duy trì chất lượng nước thải đầu ra trong điều kiện cho phép.

Hệ thống xử lý nước thải của bệnh viện Tâm Thần Đà Nẵng hiện đang xuống cấp và hư hỏng một số hạng mục; việc vận hành, xử lý nước thải gặp nhiều khó khăn, thách thức (Ảnh: N.Nhàn)

Tuy nhiên, đằng sau những nỗ lực đáng ghi nhận đó là một thực tế đầy thách thức. Nhiều hệ thống xử lý nước thải tại các bệnh viện công lập được đầu tư từ hàng chục năm trước, đến nay đã không tránh khỏi tình trạng xuống cấp, lạc hậu.

Theo ghi nhận tại Bệnh viện Phổi Đà Nẵng, hệ thống xử lý nước thải được đầu tư lâu năm nên tình trạng xuống cấp, hư hỏng là không thể tránh khỏi. Hơn nữa, sử dụng công nghệ cũ với công suất thiết kế nhỏ nên gặp khó trong việc đáp ứng quy mô hơn 100 giường bệnh hiện tại của bệnh viện.

Theo Bác sĩ Phạm Văn Tú, Giám đốc bệnh viện Phổi cho biết, hệ thống tại đây được xây dựng từ năm 2005. Sau gần 20 năm hoạt động, một số hạng mục dần xuống cấp. Tuy nhiên, bệnh viện thường xuyên kiểm tra, sửa chữa, khắc phục ngay khi phát hiện hư hỏng. Vì vậy, việc vận hành và xử lý nước thải vẫn đảm bảo an toàn trước khi xả thải ra môi trường.

Theo yêu cầu của Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Đà Nẵng, Bệnh viện Phổi là nơi chuyên các bệnh về hô hấp, thường xuyên thực hiện các thủ thuật y khoa liên quan đến chọc, hút dịch. Vì vậy, nước thải từ hoạt động trên sẽ phải sử dụng một số hóa chất theo quy định để xử lý ngay tại nguồn trước khi xả thải ra môi trường, nhằm đảm bảo an toàn tối đa trong điều kiện có thể.

Tương tự, theo ghi nhận tại Bệnh viện Tâm Thần Đà Nẵng, hệ thống xử lý nước thải chung gần như không còn hoạt động do thiết kế và xây dựng đã quá lâu, đặt ra lo ngại, lượng nước thải phát sinh hằng ngày từ hoạt động sinh hoạt, giặt sấy đồ bệnh nhân, từ các khoa phòng chức năng vẫn là một ẩn số về mức độ ô nhiễm.

Đối mặt với lượng nước thải lớn từ hàng trăm bệnh nhân nội trú và ngoại trú mỗi ngày, nhất là từ hoạt động xét nghiệm, nơi có nguồn thải nguy hại nhất. Ban lãnh đạo bệnh viện đã chủ động đầu tư một máy xử lý nước thải mini dành riêng cho khoa xét nghiệm.

Theo Bác sĩ Trần Nguyên Ngọc, Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Đà Nẵng cho biết, đây chỉ là giải pháp tạm thời của bệnh viện để xử lý nguồn thải rủi ro cao. Về lâu dài, cần phải có một hệ thống tổng thể, hiện đại để giải quyết dứt điểm vấn đề nước thải y tế của bệnh viện.

Bệnh viện Tâm thần Đà Nẵng đầu tư máy xử lý nước thải mini dành riêng cho khoa xét nghiệm – nơi có nguồn thải nguy hại nhất (Ảnh: N.Nhàn)

Nâng cấp hệ thống xử lý nước thải bệnh viện: Nhiệm vụ cấp bách

Từ thực trạng xuống cấp của hệ thống xử lý nước thải tại một số cơ sở Y tế nói trên cho thấy, các bệnh viện không hề thờ ơ với công tác bảo vệ môi trường. Trái lại, họ đang nỗ lực tìm kiếm và áp dụng các giải pháp trong khả năng của mình.

Chia sẻ thêm về những nỗ lực và khó khăn, Giám đốc Bệnh viện Phổi Đà Nẵng Phạm Văn Tú cho biết, đơn vị nhận thức rất rõ mức độ cấp bách của việc nâng cấp, đầu tư hệ thống xử lý nước thải Y tế. Vì vậy, bệnh viện rất mong được sớm đầu tư hệ thống xử lý nước thải mới, hiện đại, đồng bộ. Bởi đây không chỉ là vấn đề của riêng Bệnh viện Phổi mà còn là sự an toàn chung cho cả cộng đồng dân cư xung quanh và cho môi trường của thành phố.

Hệ thống xử lý nước thải chung bệnh viện Phổi Đà Nẵng (Ảnh: N.Nhàn)

Tuy nhiên, rào cản lớn nhất chính là “bài toán kinh phí”, khi việc nâng cấp, sửa chữa hay xây mới một hệ thống xử lý nước thải hoàn chỉnh, đáp ứng đúng quy chuẩn hiện hành đòi hỏi nguồn vốn đầu tư rất lớn, vượt quá khả năng cân đối của nhiều đơn vị.

Hiện nay, một số bệnh viện công lập hoạt động với nguồn ngân sách eo hẹp nên việc dành ra hàng tỷ đồng để nâng cấp hệ thống xử lý nước thải thường không phải là ưu tiên hàng đầu, nhất là khi phải đối mặt với áp lực mua sắm trang thiết bị y tế, thuốc men.

Hành trình đảm bảo an toàn trong xử lý nước thải y tế vẫn còn nhiều thách thức, bên cạnh sự nỗ lực tự thân của các bệnh viện cũng chưa thể giải quyết được hoàn toàn. Vẫn rất cần sự chung tay, quyết liệt và hỗ trợ từ thành phố.

Việc đầu tư đồng bộ cho hạ tầng xử lý nước thải Y tế không chỉ là đầu tư cho môi trường, mà còn là đầu tư cho sức khỏe cộng đồng, góp phần xây dựng Đà Nẵng trở thành một đô thị văn minh, an toàn và bền vững.

Đặc biệt, để mục tiêu đưa Đà Nẵng trở thành "Thành phố Môi trường" không chỉ dừng lại ở những công viên cây xanh hay những bãi biển sạch đẹp, việc giải quyết dứt điểm các vấn đề môi trường trong lĩnh vực Y tế là nhiệm vụ cấp bách, để các bệnh viện không chỉ là nơi chữa bệnh cho người dân mà còn góp phần gìn giữ môi trường sống trong lành cho cả thành phố.