Khai mạc Triển lãm gốm nghệ thuật "Linh thú thời nay"

Nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước

Với triển lãm gốm nghệ thuật “Linh thú thời nay”, Nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước giới thiệu 72 tác phẩm, mang đến cho người xem một dòng chảy sáng tạo của hơn 30 năm làm nghề. Ở đó, bàn tay tài khéo của nghệ nhân đã tái tạo những tinh hoa truyền thống và truyền tải những giá trị bản sắc văn hóa riêng của nghệ thuật gốm Bát Tràng.

Triển lãm gốm nghệ thuật “Linh thú thời nay” là sự kết hợp giữa các yếu tố tạo hình của hội họa, ngôn ngữ của điêu khắc trong sáng tạo kiểu dáng, sự kế thừa tinh hoa của gốm Bát Tràng truyền thống với những tìm tòi, sáng tạo mới trong màu men, hình khối của nghệ nhân. Tất cả góp phần tạo nên những tác phẩm nghệ thuật gốm hiện đại mang giá trị thẩm mỹ cao, truyền tải thông điệp ý nghĩa về truyền thống văn hóa, lịch sử Việt Nam qua hình tượng linh thú - biểu tượng văn hóa của các dân tộc.

Nghệ nhân ưu tú Trần Nam Tước chia sẻ về nguồn cảm hứng của ông khi lựa chọn chủ đề “Linh thú thời nay”. Nhiều tác phẩm nghệ thuật xưa đã có sự xuất hiện của linh thú trong những chi tiết mang đậm vẻ đẹp văn hoá dân tộc và giá trị lịch sử. Tuy nhiên, dáng vẻ của các biểu tượng linh thú: Long (rồng), Lân (lân), Quy (rùa), Phụng (phụng) vẫn còn lạ lẫm trong tiềm thức của nhiều người.

Linh thú chính là đại diện cho văn hóa dân tộc, do đó ông muốn thông qua những tác phẩm điêu khắc gốm nghệ thuật để đưa các biểu tượng này đến gần hơn trong đời sống của mỗi người. “Linh thú sẽ luôn sống mãi trong tâm thức và trái tim của người dân. Với những tinh thần, tình cảm của hồn cốt xưa, tôi được nương nhờ từ những tinh hoa bản sắc của làng gốm Bát Tràng, sẽ tiếp thu, học hỏi, kế thừa, sáng tạo và phát triển tinh hoa làng nghề gốm Bát Tràng nói riêng và gốm Việt nói chung.”

Thông qua triển lãm, nghệ nhân Trần Nam Tước mong muốn người xem có được những góc nhìn xưa - cũ, xa - gần với văn hóa bản địa của dân tộc. Từ đó truyền tải những thông điệp ý nghĩa về văn hóa và di sản Việt Nam đến người yêu nghệ thuật. Ông chia sẻ, để có thể phát triển và trường tồn theo thời gian, chúng ta cần phải trụ vững trên nền tảng văn hóa dân tộc. Trong mảng khai thác, mỗi nghệ nhân lại có một cách riêng để thể hiện góc nhìn của mình. Di sản về linh thú rất lớn nhưng giá trị văn hóa nghệ thuật mà mỗi nghệ nhân gửi gắm qua tác phẩm sẽ luôn thấm đẫm giá trị hồn cốt của dân tộc Việt Nam.

Trong cuốn sách "Linh thú thời nay", ghi lại hành trình suốt hơn 30 làm nghề của mình, Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước nói về cơ duyên đã đưa ông đến với nghề gốm với những lời tự sự đầy mộc mạc: "Năm tháng cuộc đời với chuỗi ngày phiêu bạt trên khắp nẻo miền quê, có lẽ tôi và nghiệp nghề đã thấu hiểu cho nhau. Cũng như bao người con quê lúa lang bạt muôn phương, với nhiều nhọc nhằn trên con đường cầu thực, và tới nay đã ba mươi năm có lẻ, tôi mới có một chút thời gian nhìn lại những thú chơi của nghề.

Ông Nguyễn Trọng Đoan, họa sĩ chuyên sáng tác và nghiên cứu gốm chia sẻ về Nghệ nhân Trần Nam Tước: Không qua một trường lớp nào dạy nghề gốm, không có tiền, không có bạn bè, không có một hứa hẹn gì cho tương lai mà anh hăm hở xăm xăm về Bát Tràng - một làng nghề có hàng trăm năm lịch sử để lập nghiệp. “Liều” là từ thể hiện sự dũng cảm, là sự dấn thân đến tuyệt đối cho tham vọng thể hiện ham muốn khám phá thân phận mình.

Khoảng đầu những năm 2000, Trần Nam Tước được phong danh hiệu Nghệ nhân có bàn tay vàng bởi một tác phẩm rất nhỏ (tượng Phật ngồi). Anh được các thế hệ nghệ nhân lớn tuổi của Làng nghề Bát Tràng yêu mến, quí trọng nâng đỡ và giúp anh vững vàng trong nghề nghiệp. Anh tiến bộ rất nhanh, thành tài đến ngỡ ngàng cho nhiều bạn nghề và những người quan tâm đến nghệ thuật gốm Việt Nam. Chỉ một vài năm sau đó, anh được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú.

Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước tên thật là Trần Xuân Triều, sinh năm 1974, tại quê lúa Thái Bình, nhưng cơ duyên và tình yêu đối với nghệ thuật gốm đã đưa ông đến với Bát Tràng. Nghệ nhân Trần Nam Tước coi Bát Tràng là quê hương thứ hai của mình. Trần Nam Tước là người duy nhất được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú Bát Tràng nhưng không phải là người sinh ra ở làng nghề gốm sứ Bát Tràng.