Trong nhiều năm qua, cộng đồng quốc tế đã chung tay nỗ lực bảo vệ tầng ô-dôn, kiểm soát và loại bỏ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu. Phiên họp Đại hội đồng Liên hợp quốc tháng 12/1994 đã ra Nghị quyết số 49/114 lấy ngày 16/9 là Ngày quốc tế Bảo vệ tầng ô-dôn.

Hằng năm, tất cả các nước thành viên tham gia Nghị định thư Montreal đều tổ chức các hoạt động kỷ niệm ngày trọng thể này. Kể từ đó đến nay, Ngày quốc tế về Bảo vệ tầng ô-dôn là dịp để các quốc gia trên thế giới tăng cường nhận thức và có những hành động thiết thực bảo vệ tầng ô-dôn, giữ gìn môi trường sống của nhân loại vì sự phát triển bền vững.

Hình ảnh tại Lễ kỷ niệm Ngày quốc tế Bảo vệ tầng ô-dôn.

Việt Nam là một trong những nước sớm gia nhập Công ước Vienna về bảo vệ tầng ô-dôn và Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn kể từ tháng 1/1994. Trong 25 năm qua, thực hiện đúng lộ trình của Nghị định thư Montreal, Việt Nam đã và đang thể hiện nỗ lực cao trong các hoạt động bảo vệ tầng ô-dôn, loại trừ hoàn toàn tiêu thụ các chất CFC, Halon và CTC các chất hydro-fluoro-carbon (HFC) từ ngày 1/1/2010; loại trừ hoàn toàn tiêu thụ HCFC-141b nguyên chất được sử dụng trong sản xuất xốp và cấm sử dụng Methyl Bromide cho các ứng dụng ngoài mục đích kiểm dịch hàng xuất khẩu từ ngày 1/10/2015. Qua đó, đã loại trừ được 10% mức tiêu thụ cơ sở các chất HCFC, góp phần giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu nhằm thực hiện mục tiêu của Nghị định thư Montreal và Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu.

Ngày 4/9/2019, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 64/NQ-CP chính thức phê duyệt Bản sửa đổi, bổ sung Kigali thuộc Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, trở thành quốc gia thứ 82 phê chuẩn nhằm kiểm soát và loại trừ các chất có tiềm năng làm nóng lên toàn cầu cao. Trong thời gian tới, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ phối hợp chặt chẽ với với các Bộ, cơ quan liên quan, các tổ chức quốc tế để triển khai thực hiện Bản sửa đổi, bổ sung Kigali đã được phê duyệt.

Tuy nhiên, hiện chúng ta vẫn phải đối mặt với thách thức mới gắn liền với xu hướng gia tăng sử dụng các chất HFC, là những chất được sử dụng để thay thế cho các chất làm suy giảm tầng ô-dôn trong lĩnh vực sản xuất thiết bị lạnh, điều hòa không khí. Để giải quyết thách thức này rất cần sự hợp tác hơn nữa giữa các chính phủ ở cấp độ toàn cầu, giữa các bộ ngành, địa phương, sự tham gia của các đối tác quốc tế và đặc biệt là doanh nghiệp trong các lĩnh vực liên quan.

Trong khuôn khổ Lễ kỷ niệm Ngày quốc tế bảo vệ tầng ô-dôn năm 2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã khởi động Dự án Kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam giai đoạn II (HPMP II), thực hiện trong giai đoạn từ năm 2018-2023, nhằm loại trừ 35% mức tiêu thụ cơ sở các chất HCFC. Dự kiến, hơn 80 doanh nghiệp sẽ được hỗ trợ chuyển đổi công nghệ nhằm đạt mục tiêu loại trừ tiêu thụ 1.000 tấn HCFC-22 và loại trừ hoàn toàn HCFC-141b trộn sẵn trong polyol trong sản xuất xốp cách nhiệt.