1. Thúc đẩy thực hiện Cơ chế JCM để hỗ trợ triển khai NDC – Nhân rộng các dự án và sự tham gia của các bên liên quan

Sự kiện do Trung tâm Hợp tác môi trường quốc tế (OECC), Nhật Bản chủ trì tổ chức nhằm chia sẻ thông tin về tình hình thực hiện JCM và trao đổi về cách thức để nhân rộng JCM và triển khai có hiệu quả, bao gồm đóng góp vào thực hiện NDC.

Tham dự và trình bày tại sự kiện có đại diện của Vụ Cơ chế thị trường (Bộ Môi trường Nhật Bản), Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam), Tổ chức Quản lý Khí nhà kính Thái Lan (Bộ Tài nguyên và Môi trường Thái Lan), OECC và Ngân hàng Thế giới.

Nội dung trình bày tập trung vào cập nhật hiện trạng JCM giữa Nhật Bản và 17 quốc gia đối tác, vai trò của cơ chế thị trường và việc nhân rộng JCM để hỗ trợ thực hiện NDC tại các quốc gia, các cơ chế hợp tác có thể liên kết khi nhân rộng JCM và một số kinh nghiệm trong triển khai JCM; lựa chọn các lĩnh vực có tiềm năng giảm phát thải khí nhà kính lớn, tính sẵn sàng của các công nghệ tiên tiến mới để thay thế.

Đại diện đoàn Việt Nam tham dự sự kiện bên lề Thúc đẩy thực hiện Cơ chế JCM để hỗ trợ triển khai NDC – Nhân rộng các dự án và sự tham gia của các bên liên quan

2. Nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu

Sự kiện do Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI), Hiệp hội Phân bón quốc tế (IFA) tổ chức, tiếp tục với nỗ lực toàn cầu để tăng kỳ vọng phát thải và thực hiện Thoả thuận Paris, lĩnh vực nông nghiệp đang tiến hành rà soát và cập nhật NDC để rà soát ưu tiên các lựa chọn để bổ sung vào NDC quốc gia. Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, kế hoạch thích ứng trong lĩnh vực nông nghiệp đã được xây dựng bao gồm đánh giá tính dễ bị tổn thương, phân tích đồng lợi ích để xác định ưu tiên trong kế hoạch thích ứng. Nội dung này sẽ được lồng ghép vào chiến lược ngành và góp phần xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của quốc gia.

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam tham gia sự kiện bên lề về thích ứng trong nông nghiệp.

3. Lồng ghép lĩnh vực xây dựng và tòa nhà vào Đóng góp quốc gia tự quyết định (NDC)

Sự kiện do Liên minh toàn cầu về xây dựng và tòa nhà (GABC) đồng tổ chức với NDC, cùng sự tham dự của đại biểu của các quốc gia Morroco, Argentia, Mexico, Pháp, Đức và Việt Nam là thành viên của GABC và tham gia vào chương trình hiệu quả năng lượng cho các tòa nhà (PEEB) do GABC, GIZ và Cơ quan năng lượng và môi trường Pháp (Ademe) tài trợ. Các đại biểu đã chia sẻ thông tin và kinh nghiệm về lồng ghép các hoạt động của ngành xây dựng, đặc biệt là các hoạt động về hiệu quả năng lượng vào NDC nhằm tăng cường các cam kết quốc gia cũng như tạo điều kiện hình thành ngành xây dựng xanh.

Đại diện Việt Nam đã chia sẻ các chính sách của ngành xây dựng của Việt Nam như các tiêu chuẩn, quy chuẩn về hiệu quả năng lượng của ngành xây dựng, quá trình xây dựng bộ tiêu chí tòa nhà xanh, cũng như các hoạt động xây dựng hệ thống MRV ngành xây dựng, cụ thể là cho các tòa nhà áp dụng các biện pháp hiệu quả năng lượng, thống nhất với hệ thống MRV quốc gia.

GABC đã cam kết tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật cho các quốc gia tham gia GABC trong các hoạt động về hiệu quả năng lượng, kiểm kê khí nhà kính trong ngành xây dựng và trong năm 2020 sẽ xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu, thông tin toàn cầu về hiệu quả năng lượng cho ngành xây dựng nhằm đảm bảo các quốc gia có thể sử dụng để áp dụng đối với quá trình xây dựng, rà soát và cập nhật NDC.

Đại diện đoàn Việt Nam phát biểu tại Sự kiện bên lề về Lồng ghép lĩnh vực xây dựng và tòa nhà vào NDC.

4. Quy trình đo đạc, báo cáo và thẩm định (MRV) trong lĩnh vực Năng lượng và Giao thông vận tải

Hội nghị do Cục Biến đổi khí hậu và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) phối hợp tổ chức.

Theo kế hoạch thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, Việt Nam sẽ thiết lập hệ thống giám sát, báo cáo và thẩm tra (MRV) cho các hoạt động giảm nhẹ ở cấp quốc gia và cấp ngành. Hiện Việt Nam đang triển khai một số dự án trong lĩnh vực năng lượng và giao thông vận tải được hỗ trợ bởi Quỹ công nghệ sạch (CTF).

Đại diện đoàn Việt Nam - ông Phạm Văn Tấn, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu khẳng định tầm quan trọng của việc thiết lập hệ thống MRV cấp quốc gia trong việc thực hiện hiệu quả cam kết của Việt Nam trong Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu. Quá trình xây dựng hệ thống MRV cấp quốc gia sẽ tận dụng hiệu quả các kinh nghiệm từ xây dựng các báo cáo khí hậu định kỳ và các nghiên cứu, thí điểm đã được thực hiện cho hệ thống MRV cấp ngành/dự án. Chính phủ Việt Nam đánh giá cao sự hợp tác cùng Ngân hàng Phát triển Châu Á nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống MRV cấp quốc gia/ngành và thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.

Đại diện Ngân hàng Phát triển Châu Á cũng đã thảo luận về các phương pháp tiếp cận chính, những thách thức và thực tiễn tốt trong việc phát triển hệ thống MRV hiệu quả ở cấp độ ngành. Qua đó, khẳng định việc thiết lập hệ thống MRV cấp quốc gia sẽ là một văn bản pháp lý quan trọng, góp phần định hướng cho hệ thống MRV cấp ngành/dự án.

5. Hướng tới ASEM không chất thải nhựa – các thực tiễn 3R ở Châu Á và Châu Âu

Sự kiện do Diễn đàn môi trường Á-Âu (ASEF) và Văn phòng Liên hợp quốc về phát triển bền vững (UNOSD) tổ chức, với cCác tham luận của các chuyên gia của Viện Chiến lược môi trường toàn cầu (IGES), Bộ Môi trường Hàn Quốc, Đại học quốc gia Singapore và UNOSD về vấn đề chất thải nhựa.

TS. Nguyễn Trung Thắng - Viện Chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường đã chia sẻ thực tiễn tốt, kinh nghiệm hay về 3Rs ở các nước ASEM.

Chất thải nhựa hiện đang là vấn đề được thế giới quan tâm về các tác động gây ô nhiễm, suy giảm hệ sinh thái và sức khỏe con người. Bên cạnh đó, nhựa cũng gắn với phát thải khí nhà kính trong suốt vòng đời. Theo Báo cáo của Trung tâm luật môi trường quốc tế (CIEL) và các nghiên cứu của UNEP, OECD, hiện thế giới sản xuất hơn 400 triệu tấn nhựa mỗi năm và thải ra 300 triệu tấn chất thải nhựa. Năm 2019, ước tính có khoảng 0,86Gt CO₂tđ phát sinh từ sản xuất và xử lý chất thải nhựa, dự kiến sẽ tăng lên 2,8 Gt CO₂tđ vào năm 2050. Ở các nước ASEM hiện đã có nhiều thực hành về 3R đối với chất thải nhựa như giảm sử dụng các loại bao gói, túi nilon ở Thái Lan, Việt Nam, Anh…, tái sử dụng chai đựng thông qua chương trình refill ở Anh, Pháp. Tăng cường phân loại, thu gom được thực hiện ở Indonesia, Trung Quốc, Malaysia… Tái chế chai PET được đẩy mạnh ở Nhật Bản, cơ chế EPR thực hiện thành công ở Hàn Quốc. Nhiều thỏa thuận tự nguyện giữa chính quyền, doanh nghiệp và các tổ chức đã được triển khai ở châu Âu, châu Á…. Tuy nhiên, vấn đề phát thải khí nhà kính trong suốt vòng đời của nhựa chưa được quan tâm, việc tiếp cận xử lý vấn đề nhựa chưa được tiếp cận theo phương thức nền kinh tế tuần hoàn, chủ yếu vẫn từ góc độ quản lý chất thải, hoạt động tái chế còn nhiều bất cập, chưa có nhiều hoạt động hướng tới tìm được các vật liệu thay thế…

Đại diện đoàn Việt Nam tham dự hội thảo bên lề về chất thải nhựa.

6. Xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực năng lượng

Đại diện Bộ Công Thương đã chia sẻ, thảo luận về cơ hội thu hút sự tham gia thực hiện NDCs của khối tư nhân. Đối với Việt Nam, phát triển năng lượng tái tạo và sử dụng năng lượng tái tạo hiệu quả là hai lĩnh vực nhận được sự quan tâm của khối tư nhân và sẽ là phần đóng góp quan trọng cho việc đạt mục tiêu NDC Việt Nam đến năm 2030. Các cơ chế chính sách về phát triển năng lượng tái tạo và tiết kiệm năng lượng ngày càng được hoàn thiện và tạo điều kiện cho các dự án đầu tư trong lĩnh vực năng lượng Việt Nam.

Đại diện Bộ Công Thương tham gia sự kiện bên lề về xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực năng lượng.

7. Phụ nữ và Thanh niên yếu tố thay đổi hành động ứng phó với biến đổi khí hậu

Sự kiện do do Tổ chức phát triển Hà Lan (SNV) phối hợp với Chương trình Phát triển Lên Hiệp quốc (UNDP) tổ chức nhằm nhấn mạnh và chia sẻ kinh nghiệm về các can thiệp giới giúp tăng cường ứng phó với biến đổi khí hậu như thế nào và chia sẻ vai trò của phụ nữ và thanh niên đóng vai trò là tác nhân của sự thay đổi trong các hành động tại các nước đang phát triển trong quá trình xây dựng chính sách và thực hiện các hành động ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tại sự kiện, đại diện Việt Nam chia sẻ hợp tác với GIZ, UNDP, UNWOMEN, nhóm CCWG lồng ghép giới trong quá trình rà soát, cập nhật NDC của Việt Nam. Phụ nữ chiếm 50% dân số và thực hiện nhiều biện pháp ứng phó liên quan tới thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ hệ sinh thái song các nỗ lực của họ chưa được ghi nhận một cách đúng mức.

Đại diện đoàn Việt Nam phát biểu tại sự kiện bên lề về Phụ nữ và Thanh niên yếu tố thay đổi hành động ứng phó với biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, tại sự kiện bên lề do Quỹ Bảo tồn động vật hoang dã (WWF) tổ chức ngày 5/212, đại diện của Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã chia sẻ về những kinh nghiệm của Việt Nam trong phát triển thị trường năng lượng tái tạo; giới thiệu tiềm năng về năng lượng tái tạo ở Việt Nam, những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong tạo ra hành lang pháp lý hỗ trợ phát triển năng lượng tái tạo; đồng thời đề cập đến những rào cản và cơ hội trong phát triển thị trường năng lượng tái tạo ở Việt Nam.

Trong thời gian tới, cần nâng cao nhận thức của chính quyền địa phương, người dân và các bên liên quan để đảm bảo sự chấp nhận và tạo điều kiện cho người dân được hưởng lợi từ các dự án năng lượng tái tạo. Về lâu dài, cần áp dụng các công nghệ để khai thác tốt hơn năng lượng mặt trời và năng lượng gió; nâng cấp hệ thống truyền tải điện cũng như số hóa hệ thống điều khiển để cân bằng các nguồn điện trên hệ thống.