Theo thống kê của cơ quan chức năng, chất thải rắn sinh hoạt phát sinh tại khu vực nông thôn Bắc Ninh mới xử lý được 85% (trong khi khu vực đô thị đã xử lý đạt 95%), số còn lại vẫn tồn đọng ngoài môi trường; một số địa phương chưa có khu xử lý tập trung, lượng công nhân đến sinh sống, làm việc đông, khiến rác thải quá tải, tràn ra đường giao thông, kênh mương nội đồng, gây bức xúc dư luận xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ người dân.

Bên cạnh đó, chất thải, nước thải trong chăn nuôi, nước thải sinh hoạt… cũng là vấn đề lo ngại, chưa được giải quyết triệt để. Thực trạng này đòi hỏi các giải pháp bảo vệ môi trường khu vực nông thôn một cách khoa học, bảo đảm các yếu tố xanh, sạch, đẹp.

Tuyên truyền Cánh đồng mẫu không vỏ bao bì thuốc BVTV tại huyện Gia Bình (Bắc Ninh).

Đề án bảo vệ môi trường tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2019-2025 khẳng định: Đến năm 2025, sẽ duy trì và nâng cao tiêu chí môi trường đối với các địa phương trong Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng Nông thôn mới nâng cao; phong trào làm sạch đồng ruộng, vớt bèo, khơi thông dòng chảy kênh mương, làm sạch đường làng, ngõ xóm đi vào nền nếp; sử dụng hiệu quả các bể thu gom, khu lưu giữ bao gói thuốc bảo vệ thực vật đã qua sử dụng; nhân rộng biện pháp sản xuất nông nghiệp sạch, áp dụng phương pháp canh tác nông nghiệp hữu cơ, mô hình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) để hạn chế sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật; tuyên truyền, vận động nhân dân không đốt rơm rạ tại cánh đồng, bờ ruộng, tái sử dụng rơm rạ để sản xuất phân hữu cơ, sản xuất nấm; ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong việc tận dụng các loại phế phẩm nông nghiệp vào sản xuất; hoàn thành việc di dời các trang trại chăn nuôi quy mô trung bình trở lên ra khu chăn nuôi tập trung, áp dụng biện pháp xử lý chất thải đạt yêu cầu về môi trường; triển khai xây dựng, cải tạo nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước có nắp kín tại các thôn, làng; cải tạo, xây dựng các ao, hồ sinh thái trong khu dân cư, phát triển cây xanh ở các công trình công cộng; xây dựng hệ thống các trạm xử lý nước thải tập trung cho các khu dân cư nông thôn; hoàn thành việc xây dựng các công trình cấp nước sạch theo Chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn… bảo đảm các yếu tố môi trường bền vững.

Bước sang năm thứ 3 thực hiện Đề án, môi trường khu vực nông thôn được cải thiện đáng kể. Nhận thức của các cấp ủy đảng, cán bộ, nhân dân có sự chuyển biến mạnh mẽ. Tiêu chí môi trường trong xây dựng dựng Nông thôn mới nâng cao ngày càng được chú trọng. Các phong trào toàn dân tham gia bảo vệ môi trường, làm sạch ruộng đồng, đường làng ngõ xóm, chống rác thải nhựa, tổ chức thu gom, vận chuyển vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật, phân loại, xử lý chất thải sinh hoạt hữu cơ tại hộ gia đình sử dụng vi sinh bản địa IMO… dần đi vào nền nếp, đạt hiệu quả tích cực, được nhân dân đồng tình hưởng ứng. Chất lượng cuộc sống người dân được nâng cao một bước. Điều này khẳng định sự thành công trong chiến lược xây dựng các vùng nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp.

Hiện Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh phối hợp với các sở, ngành liên quan, các địa phương tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án tổng thể bảo vệ môi trường tỉnh, giai đoạn 2019-2025 đối với khu vực nông thôn, bằng việc: Tăng cường công tác tuyên truyền, tập huấn, phổ biến kiến thức pháp luật về bảo vệ môi trường đến mọi tầng lớp nhân dân; đẩy mạnh phong trào chống rác thải nhựa; duy trì phong trào làm sạch ruộng đồng trên địa bàn toàn tỉnh; triển khai nhân rộng mô hình phân loại và xử lý rác thải bằng phương pháp sử dụng vi sinh bản địa (IMO) tại các hộ gia đình và thôn, xã. Tham mưu tỉnh phê duyệt chủ trương dự án đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải đối với các địa phương Gia Bình, Lương Tài, Thuận Thành, Tiên Du, Quế Võ, Yên Phong; xây dựng phương án thu gom, vận chuyển lượng rác thải tồn đọng tại một số địa phương chưa có khu xử lý tập trung về xử lý tại các nhà máy rác tập trung của tỉnh; đối với lượng rác còn tồn đọng, hướng dẫn các địa phương thường xuyên đánh đống, phun chế phẩm sinh học, dùng vật liệu chống thấm bao phủ bề mặt để hạn chế phát tán mùi, không để rác thải tràn ra ngoài môi trường; bàn giao 14.376 thùng bao bì thuốc bảo vệ thực vật đã qua sử dụng cho 8 huyện, thành phố để lắp đặt tại các cánh đồng và hướng dẫn các địa phương ký hợp đồng với các đơn vị có chức năng để vận chuyển, xử lý; đôn đốc các chủ đầu tư trồng dải cây xanh xung quanh khu vực nhà máy xử lý chất thải, các lò đốt rác thải công suất nhỏ, nhằm hạn chế phát tán mùi, bảo vệ hệ sinh thái.

Tỉnh Bắc Ninh cũng yêu cầu các địa phương, chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ và đưa vào sử dụng 4 nhà máy đốt rác công nghệ cao phát năng lượng trong năm nay. Đây sẽ là phương án giải quyết tối ưu bài toán chất thải rắn sinh hoạt phát sinh tại các địa phương trong tỉnh, đáp ứng mục tiêu bảo đảm môi trường nông thôn bền vững.