Trong công văn số 72/TTTN-NV ngày 17 tháng 3 năm 2025 gửi Chi Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước nhấn mạnh, trong thời gian vừa qua, thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Ban chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Công Thương, lực lượng QLTT cả nước có nhiều cố gắng trong việc ngăn chặn buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điếu ngoại nhập lậu, xì gà nhập lậu, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và đã đạt được một số kết quả nhất định, góp phần ổn định thị trường và thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh trong nước.

Buôn lậu Thuốc lá chuyển hướng sang môi trường mạng

Theo số liệu của Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT), từ năm 2024 đến quý I/2025, toàn lực lượng đã kiểm tra 9.069 vụ việc liên quan đến thuốc lá nhập lậu, xử lý 7.215 vụ, thu giữ lượng lớn tang vật với tổng trị giá vi phạm lên đến 14 tỷ đồng. Bên cạnh đó, có 707 vụ việc liên quan đến thuốc lá thế hệ mới, trị giá vi phạm ước tính trên 92 tỷ đồng.

Cụ thể, Theo báo cáo từ Tổng cục QLTT, trong 6 tháng đầu năm 2025, Hà Nội đã phát hiện và xử lý 2.176 vụ buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; trong đó có 23 vụ liên quan đến thuốc lá nhập lậu. Tổng số tiền xử phạt và thu nộp ngân sách ước đạt 88,2 tỷ đồng.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, TP. HCM phát hiện và xử lý gần 7.900 vụ liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Tổng số tiền thu nộp ngân sách từ các vi phạm đạt trên 1,36 nghìn tỷ đồng (khoảng 52 triệu USD)

Tại các địa phương khác như Tiền Giang, lực lượng QLTT đã xử phạt một cửa hàng kinh doanh 320 bao thuốc lá điếu nhập lậu, thu phạt hành chính hơn 20 triệu đồng và tiêu hủy toàn bộ tang vật. Trong khi đó, Thái Nguyên báo cáo đã xử lý hàng loạt hành vi vi phạm, trong đó có thuốc lá lậu, với tổng số tiền phạt hành chính lên đến 1,8 tỷ đồng chỉ riêng dịp Tết Nguyên đán 2025.

Riêng tại Cần Thơ, lực lượng QLTT chủ động phối hợp với công an để kiểm tra, nắm bắt các địa điểm có dấu hiệu kinh doanh thuốc lá không rõ nguồn gốc, đặc biệt trong dịp cao điểm đầu năm,…

Theo Tổng cục QLTT, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang có xu hướng gia tăng mạnh về tiêu thụ, đặc biệt trong giới trẻ. Nhiều sản phẩm được nhập lậu từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ… và được bán phổ biến qua các nền tảng trực tuyến, như mạng xã hội, sàn thương mại điện tử hoặc qua các nhóm kín trên Zalo, Telegram.

Cục Quản lý thị trường đánh giá, hình thức buôn bán này gây khó khăn cho lực lượng kiểm tra do đối tượng thường xuyên thay đổi địa điểm giao hàng, sử dụng shipper trung gian và chỉ giao dịch trực tuyến. Trong nhiều trường hợp, thuốc lá điện tử được ngụy trang dưới dạng mỹ phẩm, đồ điện tử để qua mặt lực lượng chức năng.

Tăng cường các giải pháp ngăn chặn

Thời gian qua, Tổng cục QLTT thường xuyên chỉ đạo và tăng cường giám sát, kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm đối với các hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu; kinh doanh, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá thế hệ mới nhập lậu và không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Cụ thể, Tổng cục QLTT tập trung chỉ đạo lực lượng QLTT trên cả nước xây dựng các kế hoạch kiểm tra định kỳ hằng năm và các kế hoạch kiểm tra chuyên đề có liên quan đến mặt hàng thuốc lá điếu nhập lậu, thuốc lá thế hệ mới.

Đồng thời, ban hành các văn bản chỉ đạo, đôn đốc tăng cường kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn hành vi nhập lậu, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng. Ban hành các văn bản hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ về kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính liên quan đến mặt hàng thuốc lá thế hệ mới…

Để kiểm soát mặt hàng thuốc lá nhập lậu, trong thời gian tới, Tổng cục QLTT tiếp tục chỉ đạo lực lượng QLTT trên cả nước nắm địa bàn, đặc biệt là những nơi như trường học, nơi tập trung nhiều đối tượng thanh thiếu niên để phát hiện kịp thời những đối tượng có hoạt động kinh doanh thuốc lá thế hệ mới, kiểm tra và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Phối hợp với các lực lượng chức năng khác để kiểm tra, kiểm soát thuốc lá điện tử nhập lậu, nhằm ngăn chặn kịp thời các đối tượng, vận chuyển nhập khẩu vào thị trường Việt Nam.

Cùng với đó, chủ động, tích cực đấu tranh chống thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả; thanh kiểm tra việc ghi nhãn, in cảnh báo sức khỏe đối với thuốc lá; tuyên truyền để nâng cao nhận thức về tiêu dùng đối với sản phẩm thuốc lá, đặc biệt là các hoạt động truyền thông hướng tới nhóm đối tượng là trẻ em, học sinh,…