Thực hiện trường học không khói thuốc nhằm xây dựng nếp sống văn minh, lịch sự trong trường học. Học sinh, sinh viên, các thầy cô giáo được đảm bảo quyền được hít thở bầu không khí trong lành, tránh khỏi các tác hại nguy hiểm của khói thuốc thụ động; Ngăn chặn hành vi thử hút thuốc lá của các em học sinh, giảm tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc; hỗ trợ tích cực những người hút thuốc giảm số lượng điếu hút và tăng quyết tâm bỏ thuốc; Hạn chế được các nguy cơ cháy nổ từ tàn thuốc, diêm, bật lửa… giảm chi phí vệ sinh môi trường.

Trong môi trường giáo dục, việc xây dựng trường học không khói thuốc lá không chỉ là nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng học sinh và giáo viên mà còn là đầu tư cho tương lai khỏe mạnh của xã hội. Trường học không khói thuốc lá giúp bảo vệ sức khỏe của học sinh, giáo viên, và nhân viên trường khỏi các ảnh hưởng tiêu cực của thuốc lá; xây dựng môi trường học tập tốt hơn, giúp tăng cường sự tập trung, sự chú ý và sự linh hoạt tinh thần của học sinh. Trường học không khói thuốc lá không chỉ là nơi giáo dục kiến thức mà còn là môi trường lành mạnh với lối sống không hút thuốc.

Lợi ích đầu tiên của việc xây dựng trường học không khói thuốc lá là giảm nguy cơ bệnh tật: Học sinh và giáo viên trong môi trường không khói thuốc lá có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, tim mạch, và ung thư liên quan đến hút thuốc. Mặt khác, môi trường không khói thuốc lá có thể giúp tăng cường chất lượng giáo dục bằng cách cung cấp điều kiện học tập tốt hơn và tạo ra một không gian tích cực cho sự phát triển cá nhân. Việc đầu tư vào trường học không khói thuốc lá là một bước quan trọng để xây dựng tương lai với thế hệ trẻ khỏe mạnh và có ý thức về sức khỏe.

Ngày 17/12/2014, Bộ GD-ĐT đã ban hành Chỉ thị số 6036/CT-BGD ĐT của về việc tăng cường thực hiện phòng, chống tác hại của thuốc lá và lạm dụng đồ uống có cồn trong ngành Giáo dục, trong đó yêu cầu các đơn vị trong toàn ngành triển khai thực hiện tốt các nội dung sau: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến về tác hại của thuốc lá, các quy định của Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá cho toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động, người học tại cơ quan, đơn vị, trường học; Thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà tại các đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng, cơ quan quản lí giáo dục; Cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, các trường trung cấp chuyên nghiệp, trung tâm tin học, ngoại ngữ, trung tâm giáo dục thường xuyên, học tập cộng đồng; Đưa nội dung phòng, chống tác hại của thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ, tiêu chuẩn xét danh hiệu thi đua, khen thưởng của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của cơ quan, đơn vị, trường học; Nghiêm cấm việc mua, bán, quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm, hình ảnh liên quan đến thuốc lá tại các cơ quan, đơn vị, trường học, trong các hoạt động giáo dục trong và ngoài nhà trường; Phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện nghiêm quy định cấm bán thuốc lá phía ngoài cổng cơ quan, đơn vị và trường học

Bên cạnh đó, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá quy định nhiều biện pháp nhằm ngăn ngừa trẻ em, thanh thiếu niên không bắt đầu hút thuốc (cấm quảng cáo, khuyến mại; cấm bao gói nhỏ; cấm sản phẩm thiết kế giống bao/gói thuốc lá; cấm sử dụng hình ảnh thuốc lá trên các xuất bản phẩm dành cho trẻ em; ...).

Tiêu chí xây dựng trường học không khói thuốc lá:

1. Có niêm yết quy định cấm hút thuốc lá tại nơi có nhiều người qua lại.

2. Có treo biển báo cấm hút thuốc lá trong phòng học, phòng làm việc, phòng ăn, hành lang, cầu thang, các khu vực công cộng khác trong trường.

3. Có kế hoạch hoạt động Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

4. Không có hiện tượng mua bán, quảng cáo sản phẩm thuốc lá trong khuôn viên nhà trường

5. Không có các vật dụng liên quan đến việc hút thuốc như: gạt tàn, bật lửa trong phòng học, phòng làm việc…

6. Không có hiện tượng hút thuốc và đầu mẩu thuốc lá trong các lớp học, phòng họp, phòng làm việc và trong toàn bộ khuôn viên nhà trường.

7. Đưa nội dung không hút thuốc vào tiêu chí bình xét thi đua của cán bộ, giáo viên, học sinh …

8. Không nhận sự hỗ trợ hoặc tài trợ của các công ty thuốc lá hay các tổ chức liên quan đến công ty thuốc lá dưới bất kì hình thức nào.

Các bước tiến hành xây dựng trường học không khói thuốc lá

- Xây dựng chính sách cụ thể về việc cấm hút thuốc lá trong toàn bộ khuôn viên trường và xác định những hành vi phạm vi phạm và các hình thức kỉ luật tương ứng.

- Tổ chức chiến dịch tuyên truyền với mục tiêu tăng cường nhận thức của học sinh, giáo viên và phụ huynh về nguy hại của việc hút thuốc lá và giá trị của một trường học không khói thuốc lá.

- Thiết lập khu vực hút thuốc an toàn: Đặt ra những khu vực riêng biệt và an toàn cho những người muốn hút thuốc lá, giữ cho không khí chung của trường không bị ảnh hưởng.

- Cung cấp các chương trình Hỗ trợ và tư vấn cho những người muốn dừng hút thuốc, giúp họ có thêm động lực và hỗ trợ trong quá trình bỏ thuốc.

- Liên kết với cộng đồng để tìm kiếm sự hỗ trợ và hợp tác với cộng đồng, tổ chức y tế, và các chương trình giáo dục về sức khỏe để xây dựng một môi trường học không khói thuốc lá mạnh mẽ và bền vững.