Gần 90% hệ thống điện năng lượng mặt trời mái nhà ở TP. HCM hiện nay là nhằm mục đích tự sản xuất, tự tiêu thụ

Theo số liệu thống kê của Sở Công thương TP. Hồ Chí Minh, tính đến 31/10/2023, toàn TP. Hồ Chí Minh có 14.092 dự án/hệ thống điện năng lượng mặt trời mái nhà với tổng công suất lắp đặt là 354,44 MWp. Lượng điện năng phát lên lưới đến nay là 900,89 triệu kWh, chưa bao gồm sản lượng điện được chính khách hàng sử dụng (chiếm khoảng 50% tổng sản lượng phát ~ 300 triệu kWh/năm). Gần 99% hệ thống điện năng lượng mặt trời mái nhà được lắp đặt nhằm mục tiêu tự sử dụng tại chỗ.

Theo báo cáo đề xuất gửi Bộ Công thương mới đây, Sở Công thương TP. Hồ Chí Minh cho rằng, hệ thống điện năng lượng mặt trời mái nhà được xem là nguồn điện phân tán và nguồn năng lượng xanh hết sức hiệu quả tại các khu vực đô thị, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường; đóng góp vào định hướng chuyển dịch năng lượng và cam kết Net-Zero của Chính phủ.

Tuy nhiên, trong quá trình phát triển điện năng lượng mặt trời mái nhà vẫn còn một số tồn tại cần có hướng dẫn bổ sung để phù hợp với tình hình mới. Cụ thể, Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 6/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện năng lượng mặt trời mái nhà tại Việt Nam đã hết hiệu lực từ ngày 31/12/2020. Trong khi đó, điện năng lượng mặt trời mái nhà là nguồn điện sạch, tái tạo có tính chất phân tán, quy mô nhỏ, được tiêu thụ tại chỗ, giảm tổn thất của quá trình truyền tải, phân phối, tận dụng hạ tầng lưới điện hiện có của ngành điện, có thời gian phát chủ yếu vào ban ngày, trong giờ cao điểm của hệ thống điện giúp giảm đỉnh phụ tải. Do chưa có cơ chế khuyến khích phát triển điện năng lượng mặt trời mái nhà thay thế cho cơ chế tại Quyết định 13 nên chưa phát huy triệt để tiềm năng điện năng lượng mặt trời mái nhà trên địa bàn TPHCM.

Việc hoàn thiện các hồ sơ liên quan về các hoạt động quản lý nhà nước chuyên ngành của chủ đầu tư đã ký hợp đồng mua bán điện năng lượng mặt trời mái nhà với ngành điện còn gặp nhiều khó khăn do vướng các quy định riêng của từng lĩnh vực chuyên ngành…

Theo đó, TP. Hồ Chí minh đề xuất ưu tiên phát triển điện năng lượng mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ theo quy định tại Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050. Điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ được mở rộng lắp đặt tại tất cả công trình xây dựng đáp ứng yêu cầu (an toàn kết cấu, PCCC, môi trường...) mà không giới hạn tại nhà ở, cơ quan công sở.

Trong một số trường hợp đặc thù, TP. Hồ Chí minh kiến nghị cho phép áp dụng cơ chế mua bán điện linh hoạt (giá FIT, giá thỏa thuận, bù trừ điện năng...).

Riêng với các hệ thống điện năng lượng mặt trời mái nhà có công suất lớn (đề xuất trên 100 kWp) cần khuyến khích và từng bước tiến đến quy định chủ đầu tư phải lắp đặt hệ thống lưu trữ năng lượng (ESS) kèm theo để tối ưu hóa việc khai thác hệ thống điện năng lượng mặt trời mái nhà. Hạn chế các tác động của sự kém ổn định đối với công tác vận hành lưới điện và cân bằng cung cầu trong hệ thống điện quốc gia…