Việc quản lý chất thải nguy hại hiện nay còn nhiều bất cập.

Trong thời gian qua, việc triển khai thực hiện các quy định của Thông tư 36/2015/TT-BTNMT về quản lý chất thải nguy hại đã phát sinh một số bất cập, đơn cử việc phân định, phân loại một số loại chất thải như: bùn thải phát sinh từ hệ thống xử lý nước thải tập trung của khu công nghiệp, bùn thải phát sinh từ hệ thống xử lý nước thải đã khử khuẩn của các bệnh viện, tro bay phát sinh từ quá trình luyện thép, tro xỉ phát sinh từ các nhà máy nhiệt điện để quản lý còn gặp một vài khó khăn. Các đại biểu Quốc hội cũng đã kiến nghị cần phải có hướng dẫn cụ thể, rõ hơn trong Thông tư quy định về quản lý chất thải nguy hại đảm bảo phù hợp thống nhất trong công tác quản lý và thực tế trong quá trình thực hiện.

Bộ Tài nguyên & Môi trường đã có văn bản hướng dẫn chung về việc này, tuy nhiên, ở khía cạnh khác, việc liên kết xử lý CTNH thực chất là hoạt động phụ trợ nhằm hỗ trợ chủ xử lý CTNH trong quá trình thu gom vận chuyển CTNH đối với các chủ nguồn thải có phát sinh CTNH mà không có trong Giấy phép đã được cấp; một số đơn vị đã lợi dụng việc này để mở rộng phạm vi năng lực của Giấy phép và coi đây là hoạt động chính thay vì hoạt động xử lý CTNH theo Giấy phép đã được cấp.

Đối với hoạt động vận chuyển xuyên biên giới CTNH, theo quy định chỉ được thực hiện bởi các chủ nguồn thải CTNH hoặc nhà xuất khẩu đại diện được ủy quyền. Tuy nhiên, trên thực tế, một số nhà xuất khẩu thường sử dụng Văn bản chấp thuận vận chuyển xuyên biên giới để tiến hành hoạt động thu gom vận chuyển CTNH.

Chính phủ ban hành Nghị định số 40/2019/NĐ-CP ngày 13/5/2019, trong đó sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2015/NĐ-CP về một số nội dung liên quan đến quản lý CTNH về điều kiện để được cấp phép xử lý CTNH, thời hạn Giấy phép xử lý CTNH và việc tích hợp, lồng ghép, thay thế các nội dung liên quan đến xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường, cấp phép xả khí thải công nghiệp, xác nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu đối với cơ sở xử lý CTNH có sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất trong Giấy phép xử lý CTNH. Một số quy định tại Thông tư số 36/2015/TT-BTNMT không còn phù hợp với các quy định đã được sửa đổi, bổ sung tại các văn bản nêu trên, cần được rà soát, chỉnh sửa để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống văn bản. Vì vậy, việc ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 36/2015/TT-BTNMT là điều cần thiết.

Theo ong Nguyễn Thượng Hiền - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 36/2015/TT-BTNMT có nhiều điểm mới, minh bạch hóa quá trình xử lý CTNH, bao gồm 2 nhóm nội dung chính được sửa đổi, bổ sung:

1) Sửa đổi do có sự thay đổi của các văn bản pháp lý liên quan, cụ thể là Nghị định số 136/2018/NĐ-CP ngày 05/10/2018 của Chính phủ sửa đổi một số điều của các Nghị định liên quan đến lĩnh vực đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường, Nghị định số 40/2019/NĐ-CP: Sẽ bỏ một số thuật ngữ như: chủ vận chuyển CTNH, chủ xử lý, tiêu hủy CTNH, chủ hành nghề quản lý CTNH.

Trình tự thủ tục cấp Giấy phép xử lý CTNH (quy định tại Điều 17 Thông tư 36/2015/TT-BTNMT): bổ sung hướng dẫn đối với việc vận hành thử nghiệm các công trình xử lý CTNH theo quy định tại Nghị định số 40/2019/NĐ-CP; quy trình thực hiện và hồ sơ thủ tục đối với các cơ sở xử lý CTNH có lồng ghép hoạt động nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất theo quy định tại Điều 56b Nghị định số 40/2019/NĐ-CP; quy trình thực hiện và hồ sơ thủ tục đối với các trường hợp cấp điều chỉnh và cấp lại Giấy phép xử lý CTNH theo quy định tại Nghị định số 40/2019/NĐ-CP.

Việc tích hợp, thay thế hoặc lồng ghép một số trình tự, thủ tục liên quan đến cấp phép xử lý CTNH (quy định tại Điều 20 Thông tư số 36/2015/TT-BTNMT): bổ sung nội dung cấp phép xả khí thải công nghiệp đối với dự án đầu tư cơ sở xử lý CTNH hoặc có hạng mục đầu tư cơ sở xử lý CTNH, quy định về nội dung xác nhận trong trường hợp Giấy phép xử lý CTNH hết hạn hoặc bị thu hồi thì các nội dung đã xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường hoặc được cấp phép xả khí thải công nghiệp (không thuộc phạm vi xử lý CTNH) được bảo lưu, trừ trường hợp có ý kiến khác hoặc nằm trong nội dung quyết định thu hồi. Việc cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu đối với trường hợp dự án vận hành thử nghiệm các công trình xử lý chất thải theo quy định tại Khoản 4 Điều 56b Nghị định số 38/2015/NĐ-CP (sửa đổi) không lồng ghép vào việc cấp Giấy phép xử lý CTNH.

2) Sửa đổi, bổ sung một số vấn đề phát sinh từ thực tiễn trong quá trình triển khai thực hiện thông tư số 36/2015/TT-BTNMT: Sẽ làm rõ về vai trò chính, phụ đối với hoạt động liên kết chuyển giao trách nhiệm xử lý CTNH, hướng dẫn tính toán về năng lực tự vận chuyển của cơ sở xử lý CTNH nhằm đảm bảo các chủ xử lý CTNH tập trung hoạt động chính là thu gom, vận chuyển CTNH về cơ sở của mình để xử lý. Bổ sung quy định về tính toán năng lực tự vận chuyển CTNH đảm bảo đáp ứng và phù hợp với địa bàn đăng ký thu gom.

Đối với việc thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải y tế nguy hại (quy định tại Điều 22 Thông tư số 36/2015/TT-BTNMT): thống nhất việc áp mã chất thải y tế nguy hại được thực hiện theo Thông tư 36/20105/TT-BTNMT; bùn thải từ hệ thống, thiết bị xử lý nước thải y tế đã được khử khuẩn theo hướng dẫn của Bộ Y tế được quản lý theo quy định đối với chất thải rắn thông thường. Việc vận chuyển CTNH xuyên biên giới, bổ sung làm rõ hơn quy định trong trường hợp nhà xuất khẩu đại diện thay mặt chủ nguồn thải thực hiện thủ tục xuất khẩu thì phải có văn bản ủy thác (hợp đồng)…