Điểm thu gom rác tái chế tại phường Phan Chu Trinh, quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội.

Hiện nay, trên địa bàn TP. Hà Nội trung bình mỗi ngày phát thải ra khoảng 7.000 tấn rác. Trong những năm gần đây, do khối lượng rác lớn, bãi rác Nam Sơn đang bị quá tải, sắp hết khả năng lưu chứa. Theo dự báo, hết năm 2020, bãi rác Nam Sơn không còn khả năng tiếp nhận rác.

Chôn lấp rác thải rất lãng phí tài nguyên vì trong rác có rất nhiều cái có thể tái chế và sử dụng lại được. Việc phân loại rác vừa đáp ứng được vấn đề giảm tải đối với môi trường, tận dụng tài nguyên. Để ứng phó với khả năng lưu chứa ở bãi Nam Sơn không còn, TP. Hà Nội cũng đang xây dựng Nhà máy đốt rác Thiên Ý. Tuy nhiên, muốn thực hiện đốt rác, chúng ta cũng phải phân loại. Do đó việc triển khai phân loại rác giai đoạn này cũng là bước đệm để thực hiện phân loại rác, đốt rác trong giai đoạn sau.

Người dân hào hứng mang rác thải tái chế ra "đổi quà"

Việc phân loại rác đã được Urenco triển khai từ năm 2006-2009 với dự án do Jica tài trợ. Tuy nhiên, dự án đã không thành công bởi chính quyền chưa đóng vai trò chủ thể; công nghệ xử lý rác sau khi phân loại cũng chưa phù hợp với việc phân loại rác thời điểm bấy giờ là phân thành 3 loại: rác tái chế - rác vô cơ - rác hữu cơ. Thời điểm đó, rác hữu cơ lúc đấy được xử lý mang đi làm phân bón; tuy nhiên chính sách hỗ trợ sản phẩm đầu ra chưa có nên sản phẩm chưa tiêu thụ được.

Rút kinh nghiệm từ thất bại phân loại lần trước, Urenco thực hiện một chương trình phân loại rác phù hợp khi chính quyền đứng ra làm chủ thể thông qua việc UBND quận Hoàn Kiếm xây dựng chương trình, phương án chỉ đạo thực hiện triển khai phân loại rác.

Trước mắt, vào buổi sáng thứ bảy hằng tuần, URENCO sẽ tổ chức các điểm thu đổi, nhận quà trên địa bàn 3 phường: Phan Chu Trinh, Cửa Đông, Lý Thái Tổ. Sau đó, với việc cài đặt app (ứng dụng) Mgreen, thông qua phần mềm phân loại rác thải tại nguồn, người dân có thể liên hệ với người thu gom rác tái chế, đặt lịch đến thu gom rác tái chế tại nhà.

Mục tiêu lâu dài mà Urenco hướng tới trong việc thu gom rác là ứng dụng thành tựu của cuộc mạng công nghiệp lần thứ tư, khi đó người dân sẽ cài đặt ứng dụng phần mềm phân loại rác thải tại nguồn, từ đó có thể chủ động đặt lịch để người thu gom đến tận nhà lấy rác chứ không phải mang đến nơi đổ rác như hiện nay.

Về phương án phân loại, bước đầu Urenco tiến hành phân loại thành rác tái chế và rác còn lại. Đối với rác tái chế sẽ phân loại gồm 3 nhóm chính: giấy, nhựa, kim loại. Hiện đã có nhà máy để xử lý và tái chế lại các sản phẩm từ 3 nhóm này để quay lại phục vụ đời sống nhân dân.

Ngày thường, cán bộ môi trường sẽ đi thu gom rác thải sinh hoạt, nếu có rác tái chế thì sẽ thu luôn. Và thứ 7 hàng tuần sẽ thu gom rác tái chế của nhân dân trên toàn địa bàn phường tập trung tại điểm thu gom rác tái chế. Quà tặng cho bà con đem đổi rác là túi xà phòng, nước rửa tay, túi tái chế.

Quà tặng là túi xà phòng, nước rửa tay, túi tái chế.

Sau 3 tuần thực hiện triển khai thí điểm tại 3 địa điểm phường Phan Chu Trinh, phường Lý Thái Tổ và phường Cửa Đông, việc triển khai mô hình phân loại rác tại nguồn và xây dựng mô hình thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải tái chế bước đầu đã có những hiệu ứng tích cực. Thống kê của Urenco cho thấy, phường Phan Chu Trinh thực hiện đổi được 267kg, Phường Lý Thái Tổ là 333 kg, Phường Cửa đông được 490,5 kg. Tổng khối lượng rác tái chế thu đổi được là 1090,5 kg.

Rác thải tái chế được phân thành 3 nhóm: giấy, nhựa và kim loại

Có thể thấy được rằng chương trình phân loại rác tại nguồn và đổi rác thải tái chế tại các địa điểm thu gom tập trung đang dần được người dân hưởng ứng rất tích cực. Số lượng rác thải người dân tự thu gom, tích góp tại nhà cũng rất lớn, chứng tỏ ý thức của người dân cũng đã được nâng cao trong việc tự phân loại rác thải và rác tái chế ngay tại nhà.