Nguy cơ lũ quét, sạt lở xảy ra tại nhiều địa phương miền núi phía Bắc (ảnh minh họa).

Theo đó, Bộ TN&MT đã giao Viện Khoa học và Địa chất Khoáng sản chủ trì, phối hợp với Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam thực hiện. Đến nay, Bộ đã phê duyệt đề án lập Bản đồ hiện trạng trượt lở đất đá tại 17 tỉnh miền núi phía Bắc (Thanh Hóa, Nghệ An, Lào Cai, Yên Bái, Sơn La, Lai Châu, Điện Biên, Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Hà Giang, Bắc Giang, Quảng Ninh, Hòa Bình, Lạng Sơn, Hà Tĩnh, Quảng Bình); đã hoàn thành lập Bản đồ phân vùng cảnh báo cho 10 tỉnh: Nghệ An, Thanh Hóa, Lào Cai, Yên Bái, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hà Giang, Cao Bằng và Bắc Kạn. Ngoài ra, đã khoanh định được hơn 200 xã trọng điểm tại 17 tỉnh nêu trên để điều tra, đánh giá bổ sung chi tiết, trước mắt trong năm 2017 - 2018 thực hiện tại 20 xã trọng điểm có nguy cơ cao tại 04 tỉnh: Điện Biên, Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái.
Trên cơ sở kết quả đã thực hiện của Đề án, kết quả công tác điều tra cơ bản địa chất khoáng sản tỉ lệ 1:50.000 đã thực hiện có thể đánh giá một số nguyên nhân chính tại các khu vực thường xảy ra tai biến địa chất (lũ ống, lũ quét, trượt lở đất đá, xói lở bờ sông, xói lở đường giao thông,…) nói chung, trượt lở đất nói riêng tại vùng núi Việt Nam, đó là: (1) Tại các khu vực có địa hình phân cắt lớn, độ dốc sườn lớn; (2) Các thành tạo địa chất có bề dày vỏ phong hóa lớn, hướng phơi sườn trùng thế nằm các thành tạo địa chất; (3) Khu vực có lưu lượng mưa lớn, tập trung. Ngoài ra còn có nguyên nhân về hoạt động kiến tạo (ít gặp).
Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị, đề xuất các nhóm giải pháp ưu tiên cần thực hiện trong thời gian tới.
Thứ nhất, căn cứ vào kết quả điều tra cơ bản tổng thể để khoanh định, phân vùng các khu vực có nguy cơ trượt lở theo các mức độ dễ bị tổn thương, gây tai biến để cảnh báo (như đã thực hiện được 17 tỉnh nêu trên);
Thứ hai, hoàn thành đến đâu chuyển giao ngay cho các địa phương và tuyên truyền rộng rãi đến người dân để phòng tránh (đây là công việc Bộ TN&MT làm thường xuyên theo tiến độ, kết quả điều tra). Hiện nay, Bộ đang chỉ đạo tập trung thực hiện điều tra chi tiết, khoanh vùng diện tích cảnh báo khu vực trượt lở cho các xã trọng điểm có nguy cơ sạt lở cao tại 04 tỉnh: Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang và Hòa Bình để bàn giao cho các địa phương nêu trên;
Thứ ba, rà soát nắn chỉnh các đường giao thông miền núi theo hướng ta luy đường không cắt chân các thành tạo địa chất (khắc phục bằng hầm hoặc cầu);