Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và phát triển kinh tế tập thể tham dự và chủ trì diễn đàn. Cùng chủ trì còn có Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương Cao Đức Phát, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo.

Diễn đàn kinh tế hợp tác, hợp tác xã năm 2019 với chủ đề “Cơ hội và thách thức phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã” diễn ra sáng 14/10 - Ảnh: VGP/Quốc Thanh.

Diễn đàn thu hút hơn 500 đại biểu tham dự, là lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị, xã hội, Liên minh Hợp tác xã (HTX) của 63 địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học, hội nghề nghiệp và lãnh đạo của hơn 200 HTX.

Theo Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo, mục đích của Diễn đàn năm nay là rà soát cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, đánh giá các mô hình HTX kiểu mới tại các địa phương, các chính sách thúc đẩy phát triển HTX hoạt động có hiệu quả; bài toán thị trường cho các HTX và chia sẻ những khó khăn từ phía các HTX trong thực tiễn hoạt động tại địa phương...

Nhu cầu về đất đai để xây dựng trụ sở là kiến nghị của nhiều đại diện HTX. Theo ông Lê Văn Việt, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc HTX sản xuất và thương mại thuỷ sản Xuyên Việt: “Xây dựng trụ sở của HTX với các phòng ban, là nơi làm việc, đào tạo nhân sự, tiếp khách, đối tác, nâng cao sự chuyên nghiệp, vị thế của đơn vị trên bàn đàm phán, cũng như có cơ sở vật chất tốt để phục vụ cho công tác chăm sóc khách hàng, thị trường”.

Ông Nguyễn Phi Đức - Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã Dương Liễu (huyện Hoài Đức, TP. Hà Nội) cho biết hiện nay chưa có nhiều HTX được giao đất, nhiều HTX nông nghiệp chuyển đổi đã có đất nhưng chưa được giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Để HTX hoạt động hiệu quả cần quan tâm tới đất đai để HTX xây dựng trụ sở, nơi sản xuất kinh doanh.

"Đề nghị Chính phủ giao các địa phương chủ động cân đối quỹ đất để cho giao các HTX thuê, tập trung tháo gỡ khó khăn bằng những cơ chế đặc thù giúp các HTX hoàn thành thủ tục được giao đất, thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất" - ông Đức kiến nghị.

Không chỉ vậy, Nghị định 46/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định miễn, giảm tiền sử dụng đất đối với HTX nông nghiệp đến hết năm 2020, trong đó HTX thuê đất để sử dụng làm trụ sở, cơ sở sản xuất kinh doanh được giảm 50% tiền thuê đất, nhưng chỉ đối với các dự án mới còn dự án cũ đều không được giảm.

Ông Đức cũng kiến nghị Chính phủ quy định giảm 50% tiền thuê đất hằng năm cho tất cả các HTX nông nghiệp bất kể là dự án thuê đất mới hay là đất đã được giao trước đây. Đồng thời cũng nên sửa Luật HTX 2012 để quy định tỉ lệ giảm tiền thuê đất cho các HTX phi nông nghiệp để bảo đảm môi trường được ưu đãi cho HTX nói chung.

Ảnh: VGP/Quốc Thanh.

Theo Bộ KH&ĐT, từ năm 2013-2018, cả nước có 2.044 HTX nông nghiệp được giao đất, cho thuê đất (chiếm 14% tổng số HTX) với tổng diện tích đất là 12.676 ha. Một số địa phương có quỹ đất công nhưng chưa tạo điều kiện hỗ trợ HTX.

Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn vướng mắc do Quy định về quyền thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất theo quy định Luật Đất đai 2013 vẫn còn thiếu linh hoạt trong việc hỗ trợ tài chính cho HTX khi thế chấp tại tổ chức tín dụng. Nhiều HTX hiện đang quản lý, sử dụng đất không có giấy tờ pháp lý về đất đai. Bên cạnh đó, có trường hợp không ít HTX chỉ tồn tại trên danh nghĩa, không có hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoặc không đăng ký kinh doanh, hoặc có quy mô quá nhỏ, đang quản lý đất đai, nhưng khó xử lý, thu hồi.

Bộ KH&ĐT cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh Luật Đất đai và các quy định của pháp luật liên quan phù hợp với tính chất, quy mô, hình thức hoạt động theo hướng ưu đãi hơn hiện nay cho các HTX.